توافق هسته ای ایران با تهدید سه گانه توسط کنگره آمریکا روبه رو است

قانون گذاران آمریکایی تلاش خود را برای بازنگری در توافق جامع هسته ای با ایران و اعمال برخی اصلاحات در آن آغاز کرده اند. این در حالی است که یکی از مذاکره کنندگان تیم ارشد باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا پس از گذشت یک سال از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک دفاع کرده و معتقد است این بهترین توافق ممکن است.

به رغم موضع دولت اوباما در حمایت از توافق هسته ای، قانون گذاران آمریکایی که اکثریت آنها از اعضای حزب جمهوریخواه هستند قصد دارند تا سه طرح مختلف را در رابطه با توافق جامع هسته ای به رأی بگذارند. براساس این توافق ایران متعهد می شود در قبال لغو تحریم های اقتصادی و نظامی وضع شده علیه این کشور، فعالیت های هسته ای خود را تحت نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی محدود کند.

گفتنی است پس از رأی گیری درباره سه طرح یاد شده، این طرح ها در صورت تصویب به مجلس سنای آمریکا می روند که با توجه به روال کاری این نهاد قانون گذاری در آمریکا، این طرح ها به مدت زمان بیشتری برای تأیید نیاز خواهند داشت.

در یکی از این طرح ها ایالات متحده آمریکا به دلیل آنچه این کشور حمایت ایران از تروریسم و همچنین نقض حقوق بشر می خواند تحریم های جدیدی را برعلیه تهران وضع خواهد کرد؛ طرحی که در صورت تصویب جنجال برانگیز شده و قطعاً واکنش شدید تهران را به دنبال خواهد داشت. دومین طرحی که نمایندگان جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا برای تصویب به رأی خواهند گذاشت ممنوعیت خرید محموله های آب سنگین از ایران خواهد بود؛ امری که پیش از این و در چارچوب توافق جامع هسته ای پیش بینی شده است.

شایان ذکر است که آب سنگین یک محصول هسته ای غیر رادیواکتیو است که استفاده دوگانه داشته و از آن برای ساخت بمب اتمی و همچنین استفاده در نیروگاه های هسته ای استفاده می شود. سومین طرح می تواند بسیار بحث برانگیزتر باشد چرا که نمایندگان جمهوریخواه کنگره آمریکا پیشنهاد کرده اند که دسترسی ایران به نظام مالی این کشور مسدود شده و تهران حق استفاده از دلار آمریکا را در معاملات تجاری خود نداشته باشد.

هرسه طرح تهیه شده توسط جمهوریخواهان تندرو حاضر در مجلس نمایندگان آمریکا با واکنش کاخ سفید مواجه شده و باراک اوباما تهدید کرده است که در صورت تصویب طرح های یاد شده در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا آنها را وتو خواهد کرد چراکه سبب نقض برجام شده و مانع از پایبندی آمریکا به تعهداتش می شود.

در همین راستا استفان مول از مسئولان وزارت امورخارجه آمریکا در حوزه اجرای برنامه جامع اقدام مشترک طی سخنانی در کنفرانس Bipartisan Policy Center در واشنگتن اظهار داشت: «بدون دستیابی به توافق هسته ای با ایران ما ناچار بودیم با عواقب عدم موفقیت دیپلماسی در رابطه با برنامه هسته ای ایران دست و پنجه نرم کنیم.»

وی در ادامه سخنان خود افزود: «این بهترین توافق ممکن است و نمی توان معامله بهتری را متصور شد. فراموش نکنید که اگر ایران به تعهدات خود عمل کند و ما این توافق را ترک کنیم این آمریکا خواهد بود که منزوی خواهد شد نه ایران.»

در حالی که مقامات آمریکایی همچنان نسبت به برنامه های موشکی، حمایت ایران از متحدانش در منطقه و مسائل حقوق بشری جمهوری اسلامی ایران ابراز نگرانی می کنند، اما همچنان از توافق جامع هسته ای حمایت کرده و نگرانی خود از مسائل مذکور را تنها به صورت انتقادات لفظی مطرح می کنند. این در حالی است که جمهوریخواهان و مخالفان این توافق پیشتر خواهان گنجانده شدن این موضوعات در توافق هسته ای بودند؛ موضوعی که با واکنش شدید تهران مواجه شده بود.

از سوی دیگر ایران که سال ها به دلیل تحریم های اقتصادی و نظامی اعمال شده از سوی آمریکا در انزوا قرار داشت، هم اکنون با لغو تحریم های بین المللی وضع شده علیه اقتصاد این کشور به مقصدی جذاب برای سرمایه گذاران خارجی بدل شده و اقتصاد 370میلیارد دلاری این کشور نظر بسیاری از کشورهای دیگر را به سوی خود جلب می کند.

با این وجود مقامات ایرانی ضمن رد ادعاهای آمریکا اعلام می کنند در مدت یک سال پس از رفع تحریم ها، این کشور همچنان در انتظار شکوفایی اقتصادی بوده و عدم تحقق این موضوع را عملکرد نادرست کشورهای غربی و خصوصاً آمریکا در پایبندی به تعهدات شان عنوان می کنند.

به گفته مقامات ارشد ایران باقی ماندن برخی تحریم های آمریکا و تهدیدهای متعدد سیاستمداران این کشور برای تحریم بیشتر ایران، برخی شرکت های بزرگ تجاری بین المللی و سرمایه گذاران خارجی را برای ورود به اقتصاد ایران مردد کرده است؛ ادعایی که مقامات آمریکایی دلیل آن را عدم وجود شفافیت در نظام مالی و بانکی ایران عنوان کرده اند.