تلویزیون‌های مجازی

به نظر می‌رسد، در شرایط کنونی با توجه به گسترش استفاده از فضای مجازی برخی از رسانه‌ها فرصت را غنیمت شمرده و خود را نوعی از شبکه‌های خصوصی معرفی کرده‌اند. البته این معرفی صرفا در فضای مجازی میسر و ممکن خواهد بود چرا که در قانون اساسی اجازه تاسیس و راه‌اندازی تلویزیون خصوصی به بخش خصوصی داده نشده است.

آپارات

آپارات سایت شناخته شده ایرانی که سال‌هاست وظیفه به اشتراک‌گذاری ویدیوهای کاربران را برعهده دارد. جای خالی یوتیوب در ایران را پر کرده است. آپارات و درآمد هنگفت آن سبب شده که بازار این ایده به‌طور کامل قبضه شود. این سایت بر بنیان فعالیت کاربران راه‌اندازی شده و خود کمتر وارد جریان تولید محتوا می‌شود.

فضای تعاملی در آن بیشتر است و به مسائل و موضوعات مختلفی می‌پردازد. آمار و ارقام هم حاکی از این است که تعداد بازدید ویدیوهای آپارات در روز از مرز یک‌میلیون استریم (پخش ویدیو) گذشته است که خود نشان از این مسئله دارد که مردم خواهان چنین شبکه‌هایی هستند و اگر روی آنتن آنها را نداشته باشند، در فضای وب به‌دست‌شان می‌آورند.

تی وی پلاس

تی وی پلاس به ریاست محمدرضا حسینیان مجری تلویزیون اگرچه نوپاتر از آپارات است، اما از زمان تاسیس تاکنون توانسته مخاطبان زیادی را جذب کند. نقطه امتیاز این سایت همان‌طور که از نامش پیداست، فعالیت به‌صورت یک شبکه یا رسانه ویدیویی است که خود به تولید محتوا و انتشار و توزیع آن می‌پردازد.

این رسانه بر خبررسانی و اطلاع‌رسانی درباره چهره‌ها و شخصیت‌های مطرح کشور تاکید دارد و عمدتا از سه شیوه درآمدزایی جذب تبلیغات مانند سایت آپارات، ایجاد کانال رسمی برای کسب وکارها مانند آپارات و تولید و انتشار فیلم‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای از کسب‌و‌کارها با قابلیت جنجالی شدن، هزینه‌های خود را تامین می‌کند.

سایر

اما گذشته از فعالیت‌های رسانه‌ای مستقل و رسمی در فضای مجازی باید به تک برنامه‌ها و جریان‌هایی هم اشاره کرد که به ایجاد موجی در میان کاربران اینترنت منجر می‌شوند و با توزیع گسترده مدتی سر زبان‌ها می‌افتند.

از جمله این برنامه‌ها می‌توان به برنامه

«دید در شب» رضا رشیدپور اشاره کرد که مدتی است گفت‌و‌گو با هنرمندان و چهره‌ها را در دستور کار خود قرار داده است. این برنامه اگرچه همان روند برنامه‌های «شب شیشه‌ای» و «مثلث شیشه‌ای» از همین مجری و تهیه‌کننده را دنبال می‌کند، اما یک تفاوت مهم و عمده دارد. رشید‌پور محدودیت‌های کمتری در پیشبرد گفت‌و‌گوی خود با ستاره‌ها دارد و این جریان مصاحبه را جذاب‌تر و دیدنی‌تر و حرف‌های مصاحبه شوندگان را برای مخاطب شنیدنی‌تر می‌سازد.

انیمیشن‌هایی همچون «دیرین دیرین» گذشته از آنکه از تلویزیون نیز پخش می‌شوند، می‌توانند به فضای مجازی هم راه یابند. این انیمیشن‌ها با رویکرد فرهنگ‌سازی و در زمانی کوتاه قدرت تاثیرگذاری بالایی دارند.

بسیاری از شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی در حال حاضر برای انتقال پیام‌های مورد نظر خود، تبلیغات و بازاریابی و تاثیرگذاری بر مخاطبان هدف خود در تدارک برنامه‌سازی و توزیع و انتشار آنها بین کاربران اینترنت هستند و در پایان باید گفت جریان نوپا و موج نوی برنامه‌سازی در فضای مجازی که بی‌تردید قابلیت‌ها و کارکردهای بیشتری دارد، احتمالا در آینده‌ای نزدیک به یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی مردم تبدیل خواهد شد. منابعی که با سرعت و جزییات بیشتر بدون خط قرمزهای مرسوم صدا‌وسیما و در مقیاسی گسترده در اختیار کاربران قرار می‌گیرد و چه بسا که این تاثیرگذاری اکنون نیز جریان داشته باشد.

مصداق‌های دولتی

در مقابل رسانه‌های ویدیویی یا سایت‌های اشتراک ویدیویی که به‌طور خصوصی در فضای مجازی فعالیت می‌کنند، اما نمونه‌های نه چندان موفق دولتی نیز وجود دارند که نتوانستند آن طور که شایسته است اهداف مورد نظر خود را محقق سازند. رادیوهای اینترنتی صدای آشنا با سه کانال زیرمجموعه آسیا، اروپا و آمریکا و شبکه ایران صدا از این جمله‌اند. بهمن ماه سال گذشته بود که در پی اجرای سیاست چابک سازی، صدای این شبکه‌ها خاموش شد.

 البته این لیست صرفا مربوط به شبکه‌هایی است که در فضای مجازی فعالیت می‌کردند و اگر بخواهیم نتایج چابک‌سازی را در رادیو بیان کنیم باید به این لیست حذف شبکه‌های رادیویی دانش، گلچین، کتاب، نوا و تبدیل تعدادی از شبکه‌ها به کانال را هم اضافه کنیم.