تغییررویکرد دولت فرانسه در تامین انرژی کشور

از ابتدای سال 2018 میلادی مشتریان شرکت فرانسوی« Engie»، گاز مایع تولید شده در دو نیروگاه آمریکایی را دریافت خواهند کرد. در این رابطه قراردادی پنج ساله مابین شرکت‌های Engie فرانسه و شرکت Cheniere Marketing International LLP به امضا رسید که بر اساس آن شرکت فرانسوی سالانه 12 محموله گاز مایع طبیعی (LNG) را خریداری خواهد کرد. نکته قابل توجه در این میان دولتی بودن بخشی از سهام این شرکت است طوری که دولت فرانسه مالک 37درصد از سهام شرکت Engie و همچنین 85درصد از سهام شرکت EDF را که قرار است به مدت 20 سال سالانه 770 هزارتن گاز مایع طبیعی را از ابتدای سال 2019 میلادی خریداری کند، در اختیار دارد.

متنوع شدن  منابع تامین سوخت

شرکت « Engie » فرانسه در این رابطه می‌گوید، انعقاد قرارداد مذکور بیانگر سیاست کلی فرانسه در زمینه تنوع بخشیدن به منابع انرژی مورد نیاز خود و کاهش وابستگی این کشور به روسیه و همچنین جلوگیری از نفوذ روزافزون مسکو در اروپا به واسطه صادرات انرژی است. در این راستا پیر شاریر، معاون اجرایی شرکت Engie می‌گوید: واردات گاز LNG از آمریکا به تأمین امنیت انرژی در سراسر اروپا کمک خواهد کرد.

براساس اطلاعات منتشر شده از سوی مؤسسه ملی آمار فرانسه، روسیه دومین تأمین‌‌کننده انرژی مورد نیاز فرانسه محسوب شده و پاریس در سال 2013 میلادی، 20 درصد از گاز مصرفی خود را از روسیه خریداری کرده است. این در حالی است که واردات گاز فرانسه از الجزایر نیز در بازه زمانی بین سال‌های 2012 الی 2013 میلادی به میزان 30درصد افزایش یافته است. با این وجود نروژ با وجود کاهش 7 درصدی صادرات خود همچنان با تامین 40 درصد از گاز موردنیاز فرانسه بزرگ‌ترین تأمین ‌کننده انرژی این کشور محسوب می‌شود.

محدود کردن نفوذ روزافزون روسیه

فرانسیس پرین، از کارشناسان حوزه انرژی معتقد است، مهار روزافزون نفوذ روسیه و جلوگیری از پررنگ شدن نقش این کشور در اروپا در حوزه انرژی همچنان یکی از چالش‌های عمده و جدی اتحادیه اروپا به شمار می‌رود. وی در این رابطه اظهار داشت: اخیرا دولت ایالات متحده به متحدان اروپایی خود در ارتباط با وابستگی بیش از حد به انرژی روسیه هشدار داد. پرین ادامه داد: اقدامات اخیر روسیه در عرصه بین‌المللی خصوصا در کرایمیا، اوکراین و سوریه بسیار آزار‌دهنده بوده است.

در حال حاضر و همزمان با تلاش‌های اتحادیه اروپا برای تنوع بخشیدن به منابع تأمین انرژی خود و نگاه این اتحادیه به منابع گاز موجود در دریای خزر، منطقه مدیترانه و شرق آفریقا، روسیه در حال پی‌گیری برنامه‌های خود جهت افزایش صادرات گاز طبیعی به اروپا و افزایش سهمش از بازارهای انرژی این قاره است. در همین رابطه شرکت گازپروم به دنبال احداث و بهره‌برداری از پروژه‌های جدید به منظور تامین گاز طبیعی بیشتر برای اروپا است. پروژه‌های ترکیش استریم با وجود اختلافات موجود میان مسکو و آنکارا و همچنین پروژه نورد استریم 2 که گاز روسیه را از طریق دریای بالتیک به آلمان و سپس مرکز اروپا می‌رساند از جمله تلاش‌های روسیه جهت حفظ سهم خود از بازار انرژی اروپا به شمار می‌رود. پرین معتقد است، شرایط موجود ممکن است زمینه‌های رویارویی جدی در حوزه اقتصاد و انرژی را میان سه بازیگر بزرگ عرصه جهانی یعنی اتحادیه اروپا، ایالات متحده و روسیه فراهم آورد.

گاز شِیل و وابستگی به انرژی

زمانی که بحث تأمین انرژی مورد نیاز مردم مطرح می‌شود، فرانسه در این زمینه کاملاً به کشورهای دیگر وابسته است. 98درصد از گاز طبیعی که به صورت روزانه در فرانسه مصرف می‌شود، وارداتی است. با این وجود به نظر می‌رسد، تنها یک راه برای کاهش وابستگی پاریس به منابع انرژی خارجی وجود دارد و آن توسعه منابع انرژی نامتعارف نظیر گاز شِیل‌است. آمریکا به دلیل توسعه منابع نامتعارف انرژی، در حال حاضر، در زمینه تولید و تامین گاز طبیعی کاملاً خودکفا بوده و به زودی به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز طبیعی در جهان بدل خواهد شد.

پرین در این رابطه می‌گوید: دیگر در آمریکا بازاری برای صادر‌کنندگان سنتی گاز طبیعی وجود ندارد، چرا که از سال‌های آغازین هزاره سوم، یعنی زمانی که کشورهای حوزه خلیج فارس انتظار داشتند تا حجم وسیعی از منابع گاز طبیعی خود را به بازار آمریکا صادر کنند، تغییرات وسیعی در حوزه انرژی در آمریکا اتفاق افتاده است.

توسعه منابع نامتعارف انرژی در فرانسه نیز می‌تواند اتفاق بیفتد، در شرایطی که قوانین منع‌کننده حفاری و استخراج انرژی در این کشور برچیده شوند. این در حالی است که با توجه به شرایط سیاسی حاکم بر فرانسه چشم‌انداز مثبتی برای توسعه منابع انرژی نامتعارف نظیر گازشیل در فرانسه وجود ندارد، چرا که فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور این کشور بارها اعلام کرده که در زمان زمامداری او اجازه اکتشاف و بهره‌برداری از منابع انرژی نظیر گاز شیل صادر نخواهد شد.

در همین راستا، فرانسیس پرین معتقد است عدم صدور مجوز برای اکتشاف و تولید گاز شِیل در فرانسه تصمیم خوبی نبوده و اولاند در حال اجرای قانونی است که پیش از انتخاب شدن وی به سمت ریاست جمهوری و در زمان نیکولاسارکوزی رئیس‌جمهور پیشین فرانسه تصویب شده است. تنها زمان مشخص می‌کند که آیا فرانسه به اکتشاف و بهره‌برداری از منابع انرژی نامتعارف خود رضایت خواهد داد یا خیر. اما چنانچه این اتفاق رخ دهد می‌تواند شرایط بازارهای انرژی اروپا را با تغییرات وسیعی مواجه کرده و بازی را تغییر دهد.