در دوران کار یا تجارت ممکن است هرروز با افراد ناشناسی روبهروشویم که یا آنها از ما درخواستی دارند یا ما برای درخواست خود باید به آنها رجوع کنیم. نمیتوان انکار کرد که آراستگی ظاهر و برخورد اول افراد روی برداشت اولیه هرکسی تأثیر زیادی دارد وهمان چند ثانیه اول ملاقات میتواند روی روند گفتوگو یا تصمیمگیریهای تجاری چند ساعت آینده اثرمثبت یا منفی بگذارد یا آن را تغییر دهد.
اگر کسی با ظاهری ژولیده و نامرتب به بانک یا مؤسسه مالی رفته و درخواست وام کند، بعید است با درخواست او موافقت شود، چراکه ظاهر نامرتب اغلب نشانهای از شخصیت و رفتار افراد بیتوجه وغیرمسئول است. متأسفانه اگر چنین نباشد، شخص برای ثابتکردن نادرستی این پیش قضاوت باید بهنوعی شخصیت و تواناییهای خود را برای دیگران توضیح دهد که اغلب در امور و روابط تجاری فرصتی برای گفتوگو درباره مسائل شخصی افراد وجود ندارد.
اگر هنگام نخستین ملاقات کاری درست دست بدهیم (بهقدر کفایت کوتاه و محکم)، لبخند زده و به چشم طرف مقابل خود نگاه کرده یا مطابق با قوانین و فرهنگ و مذهب رایج هر کشور معارفه کاری را انجام دهیم، بدون شک، در ادامه گفتوگو بسیار روان و بیدردسر و مشکل پیش خواهد رفت، امکان دستیابی به نقطه مشترک یا رسیدن به خواسته کاری و موقعیت دلخواه بیشتر خواهد شد.
در قرارهای کاری با افرادی از کشورهای دیگر، دانستن تلفظ صحیح نام افراد یا آگاهی از معذوریت مذهبی و فرهنگی بسیار مهم و تأثیرگذار است. رفتار کاری و رعایت اصول اخلاقی (نه لزوماً قانونی) برای پوشش لباس و آرایش و متانت در محیط کار بیشتر از آنچه که به نظر میرسد در سرنوشت کاری مهم و تأثیرگذاراست.
دانستن حد و حدود روابط با همکاران و مقامهای بالاتر اداری، خارج از محدوده و ساعتکاری هم بسیار مهم است. افراد بیتجربه معمولاً از رفتارصمیمی همکار یا رئیس خود دچار سوءتعبیر شده و چهارچوب تعریفشده سازمانی یا اصول اخلاق اجتماعی در محیط کار را نادیده میگیرند، دیر یا زود دچار مشکل شده و اغلب مجبور به تغییر شغل یا محل کار خود خواهند شد. آداب معاشرت کاری شامل مرور زمان نمیشود و صمیمیت و دوستی دلیل خوبی برای شکستن حریم و حدومرزهای روابط کاری نیست. تصمیم نهایی درباره بسیاری از موضوعهای مهم در جلسههای کاری همراه با صرف شام یا نهار یا در یک مهمانی خارج از محیط کار و در همان ملاقات غیررسمی در محیطی دوستانه رقمزده میشود و مدتی بعد در جلسهای رسمی در محیط کار تنها نتیجه اعلام یا بهجزییات اداری رسیدگی میشود.
در کشورهای اروپایی و آمریکایی رسم است که کارمندهای یک مجموعه یکدیگر را به نام کوچک صدا میزنند، بهکاربردن لقب و عنوان هم در وقت گفتوگوهای کاری متداول نیست. در اکثر مراکز اداری، اتاقها به شکل عمومی بوده کارمندی اتاق مجزا ندارد. همهچیز براساس کار گروهی و صمیمیت و همکاری است. اما همزمان قانون بسیار سختی برای تکتک افراد وجود دارد. یک شوخی بیمورد یا رفتار یا نگاه نامناسب یا گفتهای دوپهلو میتواند بسیار ساده منجر به اخراج و بیکاری یکنفر در هر مقام اداری شود.
کسانی که در تجارت موفق هستند، اغلب کمی اصول اولیه روانشناسی و آداب معاشرت را میدانند. جوانی که درست و انتخابشده لباس پوشیده، صاف میایستد و با احترام صحبت میکند و خودرا مشتاق یادگیری و مسئول نشان میدهد، شانس زیادی خواهد داشت که مسئولیت مهمتر و پست بهتری به او واگذار شود.
ظاهر تمیز و متناسب با موقعیت کاری، لحن صحبت، همچنین توجه به حرکات دست و نحوه نشستن و ایستادن زبان بدن، (Body language) همیشه تأثیری زیادی برای جذب اعتماد اولیه افراد دارد. گاهی رفتار درست و جلب اعتماد افراد، بیشتر از داشتن یک معرف معتبر کارها را پیش میبرد.
* جهانگرد و روزنامه نگار