رییس سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی / تحقیق و پژوهش ، ستون امنیت غذایی است

تحقیقات در هر بخشی، مبنای توسعه و پیشرفت شاخه‌های مختلف آن محسوب می‌شود، اما به‌جز در اختیار داشتن فرهیختگان، دانش‌آموختگان و محققان، مسائل مادی برای انجام پژوهش بسیار ضروری به نظر می‌رسد.

انتقاد شدید رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از میزان بودجه‌ای که برای سازمان متبوعش از طرف دولت مقرر شده است، نشان از کمبود شدید منابع و امکانات در سال آینده دارد؛ منابع و امکاناتی که قرار است برای رشد و توسعه کشاورزی هزینه شود و در نهایت امنیت غذایی را به کشور هدیه کند.

دیروز نشست خبری اسکندر زند، رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با خبرنگاران بخش کشاورزی برگزار شد. در این نشست، گزارش عملکردها و اقداماتی که این سازمان طی 15ماه ریاست دکتر زند به انجام رسیده بود، از طرف وی عنوان شد.

کمبود شدید بودجه

زند مهم‌ترین هدف سازمان را نهادینه کردن موضوعی دانست که در آن کشاورزی دانش‌بنیان در اولویت قرار می‌گیرد. دانش‌بنیان شدن کشاورزی، ستونی است که سقف امنیت غذایی را مستحکم‌تر و بلندتر از پیش نگه می‌دارد. بر این اساس، جهت‌گیری سازمان بر مبنای دو اصل حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی و ارتقای جایگاه نظام ترویج و آموزش بهره‌برداران است.

 وی با اشاره به اینکه بحث تحقیقات در کشاورزی، قدمتی 100ساله دارد، گفت: پژوهش در این بخش، بر هر بخشی مقدم بوده و بنابراین توجه به تحقیقات ذاتا در فطرت کشاورزی وجود دارد، اما متاسفانه در این میان کمبود بودجه، برنامه‌ها را به هم می‌ریزد.  به گفته زند، اکنون کمتر از نیم درصد از تولید ناخالص داخلی به تحقیقات اختصاص یافته است، این در حالی است که کشوری مانند ترکیه هم‌اکنون یک‌درصد از تولید ناخالص داخلی را به این موضوع اختصاص داده اند و قرار است تا سال 2020 به سه درصد برسد.

به عبارت دیگر، در این کشور علاوه بر حقوق پرسنل، در 10سال گذشته سرمایه‌گذاری در تحقیقات به 100میلیون دلار رسیده و این رقم در ایران کمتر از 40میلیاردتومان است که این برازنده بخش تحقیقات کشور نیست و باید نگاه عمیق‌تری به موضوع داشت. البته ناگفته نماند که براساس افق سال 1404 بودجه این سازمان باید به چهار درصد تولید ناخالص داخلی برسد که با ادامه این روند، رسیدن به چنین هدفی بسیار دشوار به نظر می‌رسد.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار «فرصت امروز» مبنی بر تاثیر کاهش درآمدهای نفتی بر پروژه‌های تحقیقاتی گفت: قطعا کمبود بودجه تاثیر خود را بر تمام بخش‌ها و به‌ویژه کشاورزی خواهد گذاشت. اما تلاش این مجموعه بر این است که هر طور شده به اهدافی که تعیین کرده‌ایم، برسیم. حال این رسیدن به مقصد با صرفه‌جویی باشد یا واگذاری یا حذف کارهای کم اولویت و تحمل فشار مالی برای سازمان.

اقدامات عملی سازمان

خصوصی‌سازی تحقیقات کشاورزی، یکی از اقدامات موثری است که در راستای اجرای سیاست های اصل 44 قانون اساسی کشور، تنظیم شده و به اجرا در آمده است. بر این اساس، قرار است تا پایان سال، 30دستاورد این سازمان به بخش خصوصی واگذار شود. البته تا به امروز تولید چندین بذر ذرت واکسن‌ها و... واگذاری صورت گرفته و در آینده هم در مورد بخش‌هایی که امکان واگذاری در بخش تحقیقات را دارند، این کار عملی خواهد شد.

رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی معتقد است که هم‌اکنون 6500هیات علمی در بخش کشاورزی وجود دارد که باید از ظرفیت‌های آنها استفاده کنیم. در حال حاضر این ارتباط بسیار ضعیف است و امیدواریم با تفاهم‌نامه‌ای که بین این سازمان و مراکز دانشگاهی به امضا رسیده، کارها بهتر از قبل پیش رود. براساس این تفاهم‌نامه قرار است از سال آینده پایان‌نامه‌هایی که در راستای تحقیقات نوشته می‌شود، مورد حمایت قرار گیرد.

ضمن اینکه هفته آینده، موسسه علوم باغی با حضور وزیر جهادکشاورزی به‌صورت رسمی افتتاح خواهد شد. در کنار همه این اقدامات، به میدان آوردن ظرفیت‌های بین‌المللی و استفاده از آنها در داخل کشور نیز در دستور کار قرار دارد که هم‌اکنون سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با سه موسسه بین‌المللی تعاملات گسترده‌ای برقرار کرده است.

به گفته زند، ترویج در کشاورزی به دو بخش عمده تقسیم می‌شود؛ ترویج انبوهی و تخصصی. در راستای ترویج انبوهی، حدود شش ساعت در شبکه بازار صداوسیما برنامه‌های مربوط به کشاورزی پخش می‌شود که امید می‌رود با پیگیری‌های این سازمان در سال آینده، شبکه کشاورز به طور مستقل آغاز به کار کند. یکی از مشکلاتی که کشاورزان و اتحادیه‌ها از آن گله‌مند هستند، بحث کود است.

این روزها برخی از کودهایی که به دست کشاورزان می‌رسد، تقلبی است و ناخالصی دارد. به همین دلیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ترتیبی اتخاذ کرده که محتویات کیسه‌های کود با لیبل آن تطبیق داده شود. این کنترل کیفی قرار است توسط مرکزی صورت گیرد که زیر نظر سازمان قرار دارد.