بدترین جوانمرگی، جوانمرگی مطبوعات و رسانه است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی در آیین افتتاحیه بیست و یکمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها گفت: تردیدی نیست که برای ورود به عصر جدید و در دنیای جدید ما نیاز به توسعه داریم و همچنین تردیدی نیست که مسیر و راه برای ورود به توسعه رسانه است. البته برای یک کشور مهم‌تر از داشتن یک رسانه داشتن نهاد رسانه است. رسانه باید دارای سوابق بلند با هویت و با نگاه و دیدگاه خاص خود باشد. در کشور ما نخستین مطبوعه، «کاغذ اخبار» یا «وقایع اتفاقیه» بود که حدود 180 سال از آن می‌گذرد اما از آن نشریات روزهای اولیه دیگر خبری نیست و شاید در آرشیوها باقی مانده باشد اما ما در دنیا روزنامه‌هایی داریم که بیش از 200 سال سابقه دارند. مثل تایمز لندن با عمر 230 ساله و نیویورک تایمز که 119 سال عمر دارد. به رسانه‌‌ای نیاز است که دهه‌ها از عمرش بگذرد، به حرفه‌ای بودن و پختگی آن افزوده شود و افکار عمومی را به خود جذب کند. بدترین جوانمرگی، جوانمرگی مطبوعات و رسانه است و اینکه رسانه‌ای که هنوز متولد نشده بال و پر نگشوده و خود را به خوبی معرفی نکرده به دلایل واهی دچار تاخت و تاز دیگران قرار می‌گیرد.

* کلمه تعطیل و کلمه توقیف باید آخرین کلمات در یک رسانه باشند. ما همان‌طور که نیازمند نهاد رسانه هستیم به نظام مطبوعات هم نیاز داریم.

* به نظام مطبوعاتی شفاف، با قوانین و مقررات روشن نیاز داریم. اگر قانون روشن باشد هر روز جمعی با به دست آوردن یک کلمه و یک جمله نمی‌توانند با آزادی مطبوعات بازی کنند. نخستین مجازات اعدام نیست، بلکه در همه جا آخرین قانون جزا و شدیدترین آن اعدام است. نخستین مجازات جریمه یا زندان کوتاه‌مدت است.

* اگر یک رسانه تخلفی کرده است و نهادی رسانه‌ای آن را رصد کرده، پس او متخلف است نه نهاد دیگری. چرا که ما در کشور وزارت ارشاد، هیات نظارت و قوه قضاییه داریم.

* برای مطبوعات، پایگاه‌هایی که می‌توانند راجع به تنبیه آنها سخن بگویند و قضاوت کنند مشخص هستند و دارای معیارهایی معین‌اند؛ هر مأمور امنیتی نمی‌تواند معیاری برای مطبوعات و نشریات باشد.

* قابل تحمل نیست که در یک کشور برخی رسانه‌ها برای همیشه از تنبیه، توقیف، تعطیل شدن و تهدید مصون باشند و یک حاشیه امنیتی دائمی برای آنها مقدر شده باشد که هرچه می‌خواهند بگویند. گاهی برخی رسانه‌ها به‌عنوان پلیس مخفی عمل می‌کنند. همچنین گاهی با مطالعه برخی از نشریات می‌توان فهمید که فردا قرار است چه کسی دستگیر شود و آبروی چه کسانی برده شود. عده‌ای ادعای انقلابی‌گری دارند. این در حالی است که انقلابی بودن به معنای اخلاق است؛ چرا که مردم ما انقلاب کردند تا اخلاق اسلامی در کشور حاکم شود و موازین اسلام در کشور معیار قرار بگیرد. آنها انقلاب کردند تا خون و آبرو و اموال مردم محفوظ بماند.

* من درباره انقلابی بودن می‌فهمم، انقلابی بودن به معنای دروغ نگفتن است، انقلابی بودن به این معنا است که به دیگران تهمت نزنیم.

* آیا اینکه از پایگاه یک بخش از دولت به بخش دیگری از حکومت حمله کنیم انقلاب و انقلابی‌گری است؟ زمانی در برخی از نوشته‌ها می‌خواندیم که هماهنگی راهبردی به‌عنوان یک اصل بسیار مهم برای وحدت جامعه و حکمرانی سالم است اما گاهی برعکس این جمله را مشاهده می‌کنیم و شاهد ناهماهنگی راهبردی در این زمینه هستیم.

* دستگاه قضا پایگاه امن مردم است و مردم زمانی که از همه جا مأیوس می‌شوند، جایی که نباید هیچ فردی مأیوس شود باب عدل و در خانه قاضی است و بسیار مهم است که جامعه ما احساس امنیت، عدالت و یکسانی داشته باشد.

* امروز تقریبا عمر رسانه‌های یکطرفه در حال پایان یافتن است. رسانه‌ها دوطرفه هستند و مردم نیز نه در فضای مجازی، بلکه در کنار گیشه‌های روزنامه‌فروشی با خریدن یا نخریدن نظرات خود را مطرح می‌کنند. در چنین فضایی، رسانه‌های کشور باید مسئولیت سنگینی بر دوش خود احساس کنند.

* ما در دو زمینه نیاز به امید داریم و القای امید در جامعه به دست مطبوعات، رسانه‌ها، رسانه ملی، همه سایت‌ها و به دست فضای مجازی و حقیقی است.

* با برداشته شدن تحریم اقتصاد ما تحرک پیدا می‌کند، اما معنایش این نیست که دیگر بیماری و مشکلی در اقتصاد وجود ندارد.

* رسانه‌ای که به معنای واقعی کلمه ضدانقلاب است رسانه‌ای است که وقتی آن را می‌خوانید چیزی از شما کم می‌کند. صفحه اولش امید را و صفحه دومش اعتماد را از شما می‌گیرد. انقلابی بودن ما در مطبوعات و رسانه‌ها این است که واقعیات را به خوبی و درستی بیان کنیم.

* اگر ملت بزرگ ایران کار بزرگی کرده کار ملت را کوچک نکنیم. بعضی‌ با پول بیت‌المال و حاکمیت علیه افتخار حاکمیت حرکت می‌کنند. با پول دولت و علیه دولت؟ دولتی که منتخب مردم است؟ ایرادی ندارد یک نفر با پول شخصی خود رسانه‌ای راه بیندازد و از اول تا آخر مخالفت کند اما با اجازه چه کسی با پول مردم می‌خواهیم علیه راه مردم حرکت کنیم. پول مردم و علیه مردم؟ این مسئله نمی‌تواند برای جامعه‌ای قابل قبول باشد.

* البته ممکن است بعضی‌ها بگویند که برخی کلمات قرارداد ایراد دارد. بالاخره هر متنی غیر‌از کلام خداوند و معصوم قابل نقد است و انتقاد حق همه و حق مطبوعات به حساب می‌آید اما نقدی که منصفانه باشد. در مقابل پاسخ مسئولانه هم باید داده شود. همه ما باید نقادی کنیم و نقد به نفع ماست. دولت، قوه قضاییه و مجلس باید نقد شوند و حتی اسلام بالاتر از اینها می‌گوید که امام مسلمین هم باید نقد شود. منتهی نقد به معنای واقعی نه اتهام، تخریب، تهمت و دروغ.

* باید بگوییم فلان کار خوب بود و اینجای کار هم اشکال داشت. بیاموزانیم و بیاموزیم و کاری کنیم که آینده بهتری در انتظارمان باشد. در شرایط جدید در سراسر کشور امروز امید تبلور بیشتری دارد و شما می‌توانید این امید را به جامعه تزریق کنید.

* آیا درست است رسانه‌ها فقط از نقد آغاز کنند؟ آیا بهتر نیست رسانه‌ها ابتدا واقعیات را بگویند بعد به نقد، پس از آن به راه‌حل برسند و در مجموع به مردم امید بدهند؟ البته رسانه‌هایی که ناامیدی را تزریق می‌کنند تعدادشان بسیار محدود و آنها که به نفع مردم تلاش می‌کنند عددشان بسیار بالاست. من از همه آنها که حامی یا منتقد هستند تشکر می‌کنم اما قطعا نمی‌توانم از کسی که اخلاق را زیر پا می‌گذارد و از اخلاق حرفه‌ای فاصله می‌گیرد یا بذر ناامیدی را بین مردم می‌پاشد تشکر کنم.

* شرایط پسابرجام و پساتحریم فضای جدید به وجود آورده است. تمام خاصیت برجام ایجاد فضای مناسب برای امید، فعالیت‌ و رونق است و نباید در پسابرجام در جامعه یأس منتشر کرد، ‌مردم را نسبت به آینده ناامید کنیم یا اینکه با داستان‌سرایی مردم را بترسانیم. از این حرف‌ها دست برداریم که امروز یا فردا از بالا و چپ و راست حمله می‌کنند. درست است که باید همیشه مراقب باشیم اما به چه دلیل مردم را می‌ترسانیم و تصویرهای سیاه در جامعه تزریق می‌کنیم.

* بی‌تردید بعد از 26 ماه شرایط ما از نظر بین‌المللی، ‌اجتماعی، وحدت و امید بهتر از گذشته است و مردم بیشتر از همیشه آماده حرکت اقتصادی هستند. به هر حال هر کشوری رقبا و دشمنانی دارد که باید خودش را آماده کند. اما فضای جامعه را مدام مسموم کردن درست نیست.

* باید تلاش کنیم برای حرکت اقتصادی و سیاسی جامعه امیدواری به وجود بیاید. اسفندماه انتخابات در پیش است و باید همه را امیدوار کنیم که به پای صندوق‌های رأی بیایند. همه باید بتوانند افراد مورد نظرشان را در لیست‌های انتخاباتی ببینند و همه باید در صف‌های انتخابات شرکت کنند. هر چقدر بتوانیم فضای امید را در سیاست، اقتصاد و فرهنگ بیشتر کنیم به توسعه نزدیک‌تر خواهیم شد.

* دولت در آینده هم قدم‌های دیگری برخواهد داشت. ما یارانه‌های مطبوعات را شفاف‌سازی کردیم و همچنین اکنون راه برای گرفتن امتیاز نشریات کوتاه شده است. در آینده نیز باید یارانه‌ها را به سمت توسعه چاپ به جای توزیع نقدی حرکت دهیم. باید کاری کنیم که همه در فضای رسانه‌ای بتوانند حضور پرنشاط و شادابی داشته باشند.

* نمایشگاه مطبوعات فرصت بسیار مغتنمی برای حضور در میان رسانه‌هاست. امیدوارم از مطبوعات ما به جای خشونت و افراطی‌گری، اعتدال و عقلانیت برآید و بتوانیم اصالتی که وظیفه دینی، ملی و انقلابی ماست را حفظ کنیم.