باهوش باشید، سود هم هست

در مورد سرمایه‌گذاری در حوزه موسیقی نمی‌توان اعداد و ارقام مشخصی اعلام کرد، چراکه در کشور ما تنها موسیقی مجاز که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز تولید و نشر می‌یابد فعال نیست و هر ترک در موسیقی غیر‌مجاز می‌تواند با یک میلیون تومان هزینه و توزیع شود، در حالی که این هزینه برای یک قطعه مجوزدار به ۲۰ تا ۳۰میلیون تومان هم برسد. بنابراین هزینه تولید یک آلبوم با ۱۰قطعه از ۱۰ تا ۳۰۰میلیون می‌تواند شناور باشد، اما اگر یک آلبوم موسیقی توسط تهیه‌کننده‌ای حرفه‌ای که در صنعت موسیقی تعداد آنها از انگشتان یک دست هم فراتر نمی‌رود، تولید شود، بین ۱۰۰ تا ۱۴۰میلیون تومان هزینه خواهد برد.

البته در مواردی خوانندگان خود ترجیح می‌دهند آلبوم‌شان را تهیه کنند و گاهی هم این مسئولیت را به تهیه‌کنندگان موسیقی می‌سپارند. به‌طور کلی یک اثر از مراحل انتخاب خواننده، آهنگساز، شعر، تولید و توزیع عبور می‌کند. در نخستین مرحله بین خواننده و تهیه‌کننده قراردادی بسته می‌شود. بعد از آن کار یا به آهنگساز سپرده می‌شود یا اینکه خواننده خود فرآیند تولید آلبوم را مدیریت می‌کند. یک آلبوم برای تولید و نشر حداقل باید هفت‌قطعه را شامل بشود.

قواعد نظارت بر آلبوم‌ها از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال‌های اخیر نیز تغییر کرده است.در گذشته ابتدا ترانه‌ها بدون ملودی مجوز می‌گرفت و بعد آهنگسازی روی آن انجام می‌شد. اما اکنون نسخه نسبتا نهایی باید برای مجوز گرفتن ارسال شود. این روند سرعت انتشار آلبوم را بیشتر کرده است و برای هر مرحله نیز زمان‌بندی‌هایی وجود دارد که اگر به آن دقت شود هر بخش در فاصله‌های دو یا سه هفته‌ای پاسخ می‌گیرد.

اگر اصلاحاتی مورد نیاز باشد انجام می‌شود. تا این مرحله خواننده خود می‌تواند کار را پیش ببرد، اما از اینجا به بعد لازم است با یک شرکت موسیقی همکاری کند، زیرا برای ثبت و دریافت شماره کتابخانه ملی در یک آلبوم نیاز به اقدام یک شرکت است و بعد از آن هم نشر آلبوم صورت می‌گیرد.برخلاف هزینه‌های تولید یک آلبوم که نسبت به خواننده و شرایط کاملا متغیر است، نشر قیمت‌های مشخصی دارد.

یک سی. دی با لیبل و کاور بین ۶۰۰ تا ۷۰۰تومان تمام می‌شود و در نهایت با ۱۰0۰ یا ۱۵۰۰تومان هزینه کردن وارد بازار موسیقی می‌شود و با قیمت ۳۵۰۰تومان در اختیار خریدار قرار می‌گیرد.این سود با توجه به درصد فروش پایین آلبوم‌های موسیقی برای تهیه‌کننده زیاد نیست، چراکه فروش برای خوانندگان کمتر شناخته شده از ۵هزار نسخه فراتر نمی‌رود. اما آلبوم خوانندگان مطرح در بهترین حالت بین ۱۲۰ تا ۱۵۰هزار نسخه می‌فروشد.

البته بعضی از شرکت‌های موسیقی آلبوم‌های خوانندگان طرف قرارداد خود را در قاب‌های دی. جی پک یا شیشه‌ای و با هزینه‌ای بالاتر عرضه می‌کنند. به نظر من در موسیقی اگر تهیه‌کننده باهوش باشد تولید آلبوم یکی از کم‌ریسک‌ترین شغل‌های حال حاضر در ایران است، زیرا می‌توان با سرمایه میلیونی سود میلیاردی به دست آورد.

تولید آلبوم یک خواننده حتی اگر پنج‌سال نیز طول بکشد، در نهایت به ۲۵۰ تا ۳۰۰میلیون سرمایه نیاز دارد.اما می‌تواند در قبالش با خوانندگان مطرح چند میلیارد بازگشت سرمایه به دنبال داشته باشد. خود من تجربه تولید آلبوم «کما ۱» با خوانندگی حمید عسگری را داشته‌ام که در سال ۸۵ بیش از ۲میلیون و ۱۰۰هزار نسخه از آن به فروش رفت. حال اگر ریسک این سرمایه‌گذاری بالا به نظر می‌رسد، به دلیل تجربه نداشتن تهیه‌کنندگان متفرقه‌ای است که فکر می‌کنند صرفا تزریق سرمایه به این حوزه نتیجه‌بخش است.

تهیه‌کننده موسیقی و خواننده