سه سالی میشود که چند برند متفرقه با عنوان «لپ تاپ ایرانی» وارد بازار شدهاند و هر کدام تلاش کردند تا نام خود را با این شعار در اذهان عمومی جا بیندازند که به گفته فعالان بازار این برندها تماما ساخت کشور چین هستند و صنعت داخلی هیچ سهمی در تولید این رایانهها ندارد و تنها یک برند در بازار وجود دارد که میتوان از آن بهعنوان «لپ تاپ ایرانی» یاد کرد که آن هم مونتاژ ایران است و سایر اقلام آن از کشورهای دیگر وارد میشوند. مهدی میرمهدی، رییس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران نیز با تاکید بر مونتاژ بودن لپتاپهای این برند به «فرصت امروز» گفت: درست است که صنعت داخلی هنوز توان تولید لپتاپ را بهطور کامل ندارد اما همین مونتاژ قطعات را میتوان راهی برای تولیدات بیشتر دانست. وی افزود: این امید میرود که در آیندهای نهچندان دور تولیدکنندگان ایرانی بتوانند پس از مونتاژ این دستگاهها به ساخت آنها روی بیاورند و صنعت ایران هم سهمی در تولید رایانههای شخصی داشته باشد.
رییس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران با اشاره به اینکه هیچ کشوری دستگاههای الکترونیکی خود را تماما در داخل تولید نمیکند، گفت: مسلما اگر روزی فرا رسد که ما هم توان تولید قطعات اصلی لپتاپ را داشته باشیم باز هم باید برخی از قطعات را به علت به صرفهبودن از خارج از کشور وارد کنیم و این امری بدیهی است و صنعتیترین کشورهای جهان هم همین کار را انجام میدهند. میرمهدی با اشاره به اینکه لپتاپهای مونتاژ شده با برند خارجی در بازار عرضه میشود، گفت: امیدواریم بهزودی لپتاپهای تولیدی خودمان را با برند ایرانی وارد بازار کنیم تا بتوانند با سایر برندهای موجود رقابت کنند. وی یادآور شد: اکنون چند برند ایرانی در کشور فعالیت دارند که دستگاههایی همچون ماوس، اسپیکر و کیبورد و حتی مانیتور را تماما در ایران تولید میکنند که از کیفیت و قیمت مناسبی برخوردارند و توان رقابت با نمونههای خارجی را دارند.
محصولات نخستین برند مونتاژ شده لپتاپ در ایران در حالی به بازار راه مییابند که به گفته فعالان بازار قیمتی برابر با نمونههای خارجی دارند که همین امر باعث میشود تا استقبال چندانی از آنها نشود. علی سرخی، یکی از فعالان بازار رایانه درباره علت بالا بودن قیمت لپتاپهای ایرانی به «فرصت امروز» گفت: سال گذشته دولت حمایتهای زیادی را از تولیدات داخلی کرد و سازمانها و نهادهای دولتی را ملزم کرد تا دستگاههای مورد نیاز خود را فقط از تولیدکنندگان داخلی تهیه کنند. این امر باعث شد تا با توجه به اینکه بین همه برندهای موجود در بازار فقط یک برند شعار ایرانی بودن را به یدک میکشد افزایش قیمت پیدا کند و تولیدکننده و فروشندگان از این حمایت دولت سوءاستفاده کرده و قیمت محصولات خود را بالا ببرند.
وی افزود: اگر تعداد تولیدکنندگان ایرانی لپتاپ در بازار افزایش پیدا کند و از انحصار یک شرکت خارج شود، مسلما قیمتها شکسته میشود و محصولات ایرانی با قیمت کمتری به دست مشتریان میرسد. این فروشنده اظهار کرد: چنین اقدامی موجب شده، نهتنها واردکنندگان سایر برندها در مواجهه با این برند جبهه بگیرند، بلکه خریداران نیز به دلیل نزدیکی قیمت محصولات ایرانی با نمونههای وارداتی از خرید خودداری کنند. سرخی گفت: علاوه بر این دولت به بهانه حمایت از تولید داخل تعرفه واردات لپتاپ و نت بوک را افزایش داد که باعث شد تا قیمت محصولات خارجی افزایش یابد. درحالیکه قیمت نمونه ایرانی نیز مانند خارجیهاست و حتی در برخی مدلها بیشتر از نمونههای خارجی است.
این واردکننده لوازم دیجیتال افزود: افزایش تعرفه واردات کالاهای آیتی زمانی مثبت تلقی میشود که در جهت حمایت از تولید باشد، اما در شرایط فعلی، این افزایش تعرفهها، روی مبادی ورودی کالاهای آیتی تاثیرگذار است. وی افزود: اگر تولیدکنندگان داخلی بتوانند از این فضا استفاده کرده و کیفیت تولیدات خودشان را بالا ببرند، تعرفه واردات این کالاها به صفر خواهد رسید و توان رقابت در تولیدکننده داخلی بیشتر خواهد شد و مردم هم به سراغ تولید داخل خواهند رفت.
پیش از این نیز محمد بیاتیان، نماینده مردم بیجار و دبیر دوم کمیسیون صنایع و معادن مجلس در واکنش به اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه یک شرکت ایرانی تحت عنوان یک برند خارجی از افزایش تعرفه واردات کالاهای آیتی برای مونتاژ و نه تولید صددرصد لپتاپ در ایران سود میبرد، این اتفاق را ظلم به مردم و بازار عنوان کرد و گفت: اینکه تحت عنوان یک برند خارجی تجهیزات لپتاپ را مونتاژ کرده و به بازار عرضه کنند، بهنوعی رانت خواری محسوب شده و مطمئنا باید دستگاههای نظارتی در دولت و مقامات دیگر با آن برخورد کنند و امتیاز ویژهای که تنها به یک شرکت داده شده است، لغو شود.
البته مدیرعامل تنها تولیدکننده لپتاپ ایرانی درباره ادعای رانت در راهاندازی خط مونتاژ این دستگاهها میگوید: در مورد ادعای برخی از فعالان بازار مبنی بر اینکه شرکت از رانت دولتی برای راهاندازی خط مونتاژ لپتاپ در کشور استفاده کرده است باید بگویم که متاسفانه مطرح کردن این موضوع، پوششی برای طرح اتهامات مختلف علیه این شرکت و زیر سوال بردن فعالیتهای آن است. این مجموعه تا به امروز نهتنها هیچگونه حمایت مالی از هیچ سازمان دولتی دریافت نکرده، بلکه تاکنون از هیچ وام بانکی یا دولتی هم استفاده نکرده است. این کارخانه با سرمایه شخصی بیش از ۴۰ میلیارد تومانی راهاندازی شده و این موضوع به هیچوجه نمیتواند رانت محسوب شود.