ایران می‌تواند به موتور توسعه منطقه تبدیل شود

برنامه رادیویی مارکت آمریکا در گزارشی اعلام کرد: اگر ایران سرانجام از قید و بند تحریم‌های اقتصادی نجات پیدا کند، می‌تواند با یک مدیریت صحیح به موتور توسعه منطقه تبدیل شود. به گزارش ایرنا، این برنامه رادیویی اضافه کرد: باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا اکنون در تلاش است تا چارچوب توافق با ایران را رصد کرده و محدود‌سازی برنامه هسته‌ای این کشور را برای ملت آمریکا، اعضای بدبین کنگره و متحدان بسیار بدگمان خود (اسراییل و عربستان سعودی) تشریح کند‌.

هنوز هم رسیدن به یک توافق نهایی سخت است و پیشرفت‌های حاصله می‌تواند از سوی مخالفان کنگره آمریکا یا تندروهای ایران به جای اول بازگردد اما اگر ایران سرانجام از چند دهه تحریم اقتصادی که شروع آن به سال پیروزی انقلاب اسلامی در این کشور (1979) و تشدید آن به سال 2006 بازمی‌گردد، نجات پیدا کند، می‌تواند در صورت یک مدیریت صحیح به یک موتور توسعه منطقه‌ای تبدیل شود.

براساس منابع مرجع از جمله کتاب «حقایق جهان» سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا)، بانک جهانی و سازمان ملل، ایران بزرگ‌ترین ذخایر گازی و سومین ذخایر اثبات شده نفت جهان را دارد و از جمله کشورهای مهم دارای ذخایر روی، مس، آهن و زغال سنگ در جهان است‌. ایران همچنین در مقایسه با سایر همسایگان خود در خاورمیانه به لحاظ صنعتی توسعه‌یافته‌تر است و در بخش‌هایی مانند خودرو، کارخانه سیمان، صنایع غذایی و ارتباطات راه دور حرفی برای گفتن دارد‌. ایران بیش از 75 میلیون نفر جمعیت دارد که بسیاری از آنان جزو طبقه متوسط هستند و علاقه زیادی به مصرف کالاها و سبک زندگی غربی دارند.

دانیل یرجین، متخصص انرژی در شرکت آی.اچ.اس آمریکا و نویسنده کتاب «کاوش: انرژی، امنیت و بازسازی جهان مدرن» در این برنامه رادیویی گفت: اگر تحریم‌ها برداشته شوند، کشوری را می‌توان دید که کاملا پویا خواهد شد و پیش‌بینی شده است که بازار نوظهور بعدی جهان خواهد بود‌. کاوه احسانی از دانشگاه دیپال آمریکا نیز در این برنامه گفت: ایران دارای جمعیتی تحصیلکرده و ماهر است‌. منابع انسانی عظیم، سیستم تحصیلات تکمیلی بسیار خوب و دانشجویان فعال از جمله ویژگی‌های دیگر ایران است‌.

اما احسانی و دیگران معتقدند، موانع مهمی وجود دارد که می‌تواند جلوی تبدیل شدن ایران به یک بازیگر مهم در بازار جهانی را بگیرد‌. بزرگ‌ترین زمینه ورود ایران به بازار جهانی، گاز طبیعی است‌. ایران با دارا بودن بزرگ‌ترین ذخیره گازی جهان، می‌تواند روسیه که صادرکننده اصلی گاز به اروپا است را کنار بزند، اما تحریم‌ها مانع به روز شدن زیرساخت‌های ایران شده و این زیرساخت‌ها اینک کهنه و فرسوده‌اند‌. استفان شورک، ویرایشگر کتاب «گزارش شورک» گفت: ایران همچنین فاقد شبکه مناسب خط لوله گاز یا تجهیزات گاز طبیعی مایع برای رساندن گاز طبیعی خود به بازار جهانی است و باید روابط خود را به طور چشمگیری با همسایگان خود بهتر کند تا شبکه خط لوله خود در سراسر منطقه را تکمیل کند.

وی افزود: من خوشبین نیستم که ایران بتواند با روسیه، قطر، استرالیا یا آمریکا رقابت کند. تحلیلگران همگی بر این عقیده بودند که چند دهه تحریم و انزوای اقتصادی عجین شده با دولت مذهبی متمرکز ایران، بخش خصوصی و خلاقیت در این کشور را نابود کرده و فساد، سر لوحه کار سیاستمداران محافظه کار قدرتمند آن شده است‌. آنها اینک نمی‌خواهند بال و پرشان را اصلاحات اقتصادی قیچی کند.