انتقال تکنولوژی و سرمایه اروپایی‌ها به زیرساخت‌های کشور / راه‌ آهن تهران را آلمان‌ها توسعه می‌دهند

هرچند محدودیت‌های باقی مانده بر سر نقل و انتقالات پولی و بانکی ایران با کشورهای خارجی هنوز به زمان بیشتری برای حل و فصل احتیاج دارد، اما به نظر می‌رسد با برقراری دوباره این ارتباطات سیل عظیمی از همکاری‌های دو جانبه و چند جانبه کلید خواهد خورد که مقدمات بسیاری از آنها از پیش برداشته شده است. بخشی از این همکاری‌ها با کشورهای توسعه‌یافته اروپایی شکل خواهد گرفت، کشورهایی که در طول چندماه گذشته و پس از نهایی شدن برجام، رفت‌وآمد زیادی به ایران داشته‌اند و از هم‌اکنون خود را برای آینده روابط اقتصادی‌شان با کشورمان آماده کرده‌اند.  

یکی از این کشورها که از نظر صادرات تکنولوژی و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی جزو کشورهای صاحب مقام به حساب می‌آید، آلمان است. کشوری که سابقه‌ای طولانی در همکاری در عرصه حمل‌و‌نقل با ایران دارد و پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای نیز خود را آماده کرده تا نقشی بسزا در این حوزه ایفا کند. 

پس از آنکه قائم مقام صدراعظم آلمان در رأس یک هیات عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی به ایران آمد تا مقدمات از سر‌گیری دوباره روابط تجاری با ایران را کلید بزند، این بار نوبت وزیر راه و شهرسازی ایران بود تا در جریان سفر چندروزه خود به آلمان مقدمات همکاری‌های دو جانبه‌ای را آغاز کند که اجرایی شدن آنها می‌تواند فضای حمل‌و‌نقل کشور را به شکلی قابل توجه متحول کند.

در کنار پیشنهاداتی که برای ورود ایران به همکاری‌های هوایی با آلمان و البته اتحادیه اروپا صورت گرفته، تدوین نقشه‌هایی جدید برای همکاری ریلی با ایران نیز بخش دیگری از این سفر را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد. اصغر فخریه‌کاشان، قائم مقام وزیر راه با تایید این خبر گفته صحبت‌هایی برای حضور شرکت زیمنس در برخی برنامه‌های فنی، ریلی ایران انجام گرفته و همچنین بحث توسعه راه‌آهن پایتخت نیز از مرحله مطالعه تا پس از آن به‌عنوان یک طرح مطالعاتی به آلمان‌ها پیشنهاد شده است. 

قرار دادن نتایج این مذاکره در کنار توافقات ابتدایی که چند هفته قبل نمایندگان زیمنس در ایران به آن دست یافته بودند، نشان از افزایش احتمال همکاری‌های گسترده دو کشور در این عرصه دارد؛ موضوعی که در کنار تحول در زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل می‌تواند برای فعالان داخلی این حوزه نیز نقشی حیاتی ایفا کند.

بستر لازم برای انتقال فناوری به فعالان داخلی وجود دارد

یک صاحب‌نظر عرصه ریلی معتقد است با توجه به اقدامات مثبتی که سرمایه‌گذاران ایرانی در طول سال‌های گذشته برای رساندن خود به استانداردهای بین‌المللی انجام داده‌اند، می‌توان امید داشت قراردادهای جدید در کنار تاثیر مستقیم در فرآیند توسعه زیرساختی کشور به قدرت گرفتن بخش خصوصی فعال در این عرصه نیز کمک کند.

محمد سعیدی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» تصریح کرد: سختی‌های سال‌های تحریم هرچند سرعت رشد و توسعه حمل‌و‌نقل ایران را گرفت اما درعین حال فضایی را به‌وجود آورد که سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در برخی حوزه‌های ریلی صورت گرفته و محصولات قابل اتکایی تولید شود.

وی افزود: فعالیت قابل توجه واگن‌سازان داخلی که رسیدن منابع اعتباری به آنها می‌تواند نه تنها نیاز داخلی که حتی بخشی از بازارهای خارجی را نیز تامین کند از یک سو و موضوعی مانند تولید ریل ملی از سوی دیگر مسائل امیدوارکننده‌ای هستند که نشان از رشد نسبی صنعت ریلی ایران دارد.

سعیدی با اشاره به نیاز فعالان داخلی به استفاده از فناوری‌های خارجی تاکید کرد: دورافتادن بازار داخلی ایران از بخشی از فعالیت‌های نوین در جهان می‌تواند برای رشد آینده حمل‌و‌نقل ایران اثر منفی داشته باشد، از این رو در صورتی که قراردادهای جدید با طرف‌های خارجی در کنار انتقال سرمایه نیاز به انتقال فناوری‌ را نیز لحاظ کند، قطعا امکان بومی‌سازی بسیاری از این امکانات در کشور وجود خواهد داشت.

علی‌رضا پورفرج، صاحبنظر عرصه اقتصادی نیز با اشاره به دستاوردهای برجام برای اقتصاد ایران تاکید کرد: قطعا پس از فراهم آمدن مقدمات لازم برای اجرایی شدن توافقات می‌توان روی انتقال سرمایه و فناوری‌های نوین به کشور حساب کرد و البته در قراردادها باید مذاکرات به سمتی حرکت کند که انتقال تکنولوژی و سهم‌دادن به طرف‌های داخلی لحاظ شود.

به گفته وی، قطعا تاثیرات برجام زمانی به شکل کامل لمس خواهد شد که کشورهای صاحب صنعت مانند آلمان، برنامه‌ریزی‌های خود را برای ورود به بازارهای ایرانی را با همکاری با طرف‌های ایران همراه کنند، خوشبختانه این موضوع از سوی بسیاری از مسئولان ایرانی پیگیری شده و امید زیادی برای نتیجه‌بخش بودن آنها وجود دارد.

این اقتصاددان از حمل‌و‌نقل به‌عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصاد ایران در ماه‌های آینده یاد کرد و گفت: اقتصاد کشور پس از رکودی طولانی‌مدت، خود را آماده می‌کند بار دیگر به سمت توسعه و رشد اقتصادی، حرکت خود را از سر بگیرد. قطعا در این فرآیند بخشی‌هایی مانند حمل‌و‌نقل که در آنها آمار ورود سرمایه‌گذار و اشتغال‌زایی بسیار بالاست می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. با توجه به مثبت بودن فضای مذاکرات دو طرف، این امید وجود دارد که تفاهمات ابتدایی به قراردادهای نهایی منجر شود.

هرچند هنوز آلمان‌ها نقشه راه دقیق خود برای ورود به ایران را اعلام نکرده و حجم سرمایه‌گذاری‌ها نیز مشخص نشده است اما صحبت از ورود شرکت‌های بزرگی مانند زیمنس می‌تواند نه تنها عرصه حمل‌و‌نقل کشور را متحول کند، که حتی شرایط را برای ورود دیگر سرمایه‌گذاران بزرگ به این عرصه نیز بهبود بخشد؛ موضوعی که مسئولان ایرانی به خوبی آن را درک کرده‌اند و تداوم آن در آینده خبرهایی خوش را نصیب ایران خواهد کرد.

* ارتباط با کارشناس: j.hashemi1992@gmail.com