طراحی کاربردی، استفاده آسان و در عین حال زیبایی محصولات متنوعی که امروزه در اختیار مصرفکنندگان قرار میگیرند، از جمله مهمترین فاکتورهای فروش به شمار میروند که نظر بسیاری از تولیدکنندگان را به خود جلب کرده است بهطوریکه در دنیای امروز در کنار کیفیت محصول، نوع بستهبندی و ظاهر آن نیز برای مصرفکنندگان اهمیت زیادی دارد. همین امر نیز موجب شکلگیری بازاری جهانی برای این صنعت شده و امروزه یکی از مهمترین بازارهای جهانی، بازار صنعت بستهبندی است که خصوصا در کشورهای در حال توسعه رشد چشمگیری داشته است.
تنوع زندگی در دنیای امروز، طیف گستردهای از محصولات را پیش روی مصرفکنندگان قرار داده است، انواع موادغذایی، نوشیدنیها، البسه، لوازم بهداشتی و آرایشی و دیگر کالاهای مصرفی از جمله محصولات متنوعی هستند که تجارت جهانی را دستخوش تغییرات زیادی کردهاند، یکی از مهمترین صنایعی که در ارتباط با این محصولات مصرفی شکل گرفته است، صنعت بستهبندی است که با توجه به تنوع روزافزون کالاهای مورد استفاده مردم، رشد چشمگیری پیدا کرده است.
از طرفی توجه به بهداشت فردی و اجتماعی و همچنین اهمیت دادن به محیط زیست و پاکیزه نگه داشتن آن و الزامات قانونی جدید در بستهبندی قابل بازیافت نیز از جمله دلایلی هستند که سمت و سویی خاص به صنعت بستهبندی دادهاند و این بازار را به سوی محصولاتی که کمتر به محیط زیست آسیب میرسانند، سوق دادهاند.
همچنین در بازارهای توسعه اقتصادی، عوامل اجتماعی و اقتصادی دیگری نیز وجود دارند که تاثیر عمدهای بر توسعه تحولات صنعت بستهبندی در سالهای اخیر داشتهاند، این عوامل عبارتند از: تمایل به سمت لوازم خانگی کوچکتر، افزایش تقاضا برای بستههایی با سایزهای کوچکتر، افزایش تقاضا برای رضایت مصرفکنندگان و...
بهطورکلی پیشبینی میشود بازار جهانی بستهبندی تا سال 2018 به ارزشی برابر با 975میلیارد دلار برسد.براساس تحقیقات تحلیلگران و کارشناسان که روند مصرف این بازار را در سال 2012 بررسی کردهاند، تمرکز اصلی فروش صنعت بستهبندی در سال 2012 با داشتن 36درصد از کل ارزش آن، در آسیا بوده است و آمریکای شمالی و اروپای غربی به ترتیب 23درصد و 22درصد از این سهم را به خود اختصاص داده بودند.
در حالی که در همان سال اروپای شرقی با داشتن 6درصد از سهم جهانی، چهارمین مشتری بزرگ صنعت بستهبندی شناخته شده و آمریکای جنوبی و مرکزی با داشتن 5درصد از این مصرف، در رتبه بعدی قرار میگرفتند. خاورمیانه 3درصد از سهم تقاضای جهانی برای بستهبندی را به خود اختصاص داده بود و آفریقا و استرالیا هر یک 2درصد از سهم مصرف را در این بازار داشتند.
البته براساس نظر کارشناسان، انتظار میرود این تقسیمبندی در این بازار تا سال 2018 بهصورت قابل توجهی تغییر کند و پیشبینی میشود آسیا با سهمی بالغ بر 40درصد از سهم تقاضای جهانی، کماکان در صدر این نمودار باقی بماند، در حالیکه سهم تقاضای آمریکای شمالی و اروپای غربی بهطور قابل توجهی کاهش خواهد یافت. از جمله مهمترین دلایل چنین تغییری را میتوان رشد طبقه مصرفکننده در کشورهای آسیایی، آمریکای جنوبی و مرکزی و اروپای شرقی بیان کرد، ضمن اینکه پیشرفتهای فنی و هزینههای مربوط به بستهبندی نیز در این تغییرات جهانی بیتاثیر نبودهاند.
رشد صنعت بستهبندی جهانی در مناطق در حال توسعه و دارای اقتصادهای نوظهور به طور چشمگیری رو به افزایش است. رشد شهرسازی، سرمایهگذاری در زمینه مسکن و ساختوساز، توسعه بازارهای زنجیرهای خردهفروشی، رشد محصولات مراقبتی بهداشتی و لوازم آرایشی از جمله دلایلی هستند که باعث تقاضای رو به رشد صنعت بستهبندی در کشورهایی مانند چین، هند، برزیل، روسیه و دیگر اقتصادهای نوظهور میشوند.
همچنین افزایش استانداردهای زندگی و بالا رفتن درآمدهای شخصی در مناطق در حال توسعه، باعث تقاضای مصرفکنندگان برای طیف گستردهای از محصولات شده است که هر یک از آنها بستهبندی خاص خود را میطلبند که همین امر، بالا رفتن تقاضا برای صنعت بستهبندی در این مناطق را در پی داشته است.همانگونه که در آغاز بحث خاطر نشان شد، صنعت بستهبندی محصولات زیادی را شامل میشود، امروزه کمپانیهای زیادی در سطح جهان وجود دارند که به طراحی و تولید بستههای مناسب برای محصولات متنوع میپردازند، بستهبندیهایی که مطابق با سلیقه مصرفکنندگان، بهداشت فردی و اجتماعی و سازگار با محیط زیست باشند.
در اینجا بهعنوان نمونه روند رشد صنعت بستهبندی موادغذایی و نوشیدنی را تا سال 2018 ذکر میکنیم؛ آمارها بیانگر این است که صنعت بستهبندی در محصولات ذکر شده، روند رو به رشدی خواهد داشت.پیشبینیهای میانمدت درباره تقاضا برای صنعت بستهبندی موادغذایی حاکی از این است که این صنعت تا سال 2018 با رشد 3.4درصد و با ارزش 284میلیارد دلار، به طور متوسط حرکت خواهد کرد. همچنین مصرف صنعت بستهبندی در نوشیدنیها نیز تا سال 2018، با نرخ رشد 3. 3درصد و با ارزشی برابر با 102میلیارد دلار، در هر سال افزایش خواهد داشت.