از پیوند ایده تا عمل، تحولی درآینده صنعت ساختمان

تحولی نوین در صنعت ساختمان توسط جوانان ایرانی در شرف وقوع است و این را می‌توان از بازتاب رسانه‌ها در چند ماه اخیر متوجه شد؛ صادرات اختراع دانشجویان ایرانی به روسیه، تولید انبوه یک محصول دانش‌بنیان و. . . نمونه تیترهای اخبار حوزه مسکن در مدت اخیر از محصولی متفاوت به نام ‌«‌پنجره بالکن شو‌»‌ ‌است که اختراع یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی برای ورود به دنیای ساختمان‌های نوآور است. مهدی بابایی کُلائی مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان ‌«‌کاسپین نوآوران صنعت مازند‌»‌ ‌یکی از اعضای تیم مخترع این محصول است و کاروان‌های سیار و سایه‌بان اتوماتیک با تشخیص باز شدن از سایر محصولات این شرکت است.

او که متولد سال 71 است، دانش آموخته موفق و ممتاز رشته فیزیک در مقطع متوسطه بوده و در دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل رشته مهندسی مکانیک خوانده است و در سال 94 پس از فارغ‌التحصیلی از مقطع کارشناسی به‌عنوان دانشجوی برتر در سطح استعداد درخشان به‌طور پیوسته امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را در همان دانشگاه یافته است. در ادامه گفت‌وگوی اختصاصی «فرصت امروز» با مهدی بابایی کُلائی این جوان خوش ذوق و خلاق را می‌خوانید.

موفقیت‌ها از آن کار تیمی است

بابایی کُلائی در ابتدا با اشاره به اینکه طراحی و ساخت پنجره بالکن شو کار شخص او نیست، می‌گوید: من یک نفر از تیمی هستم که تمام کارهای خود را به صورت گروهی انجام می‌د‌هیم و حتی اعضای شرکت ما نیز همان تیمی هستند که این طرح را اختراع کردند و معتقدم کار تیمی همیشه توام با موفقیت است.

ریشه خلاقیت در روزهای نوجوانی

بابایی کُلائی از آغاز راهش و شکل‌گیری مسیر ابداع و ثبت شرکت دانش‌بنیان چنین طرح موضوع می‌کند: در دوران دبیرستان آشنایی با یکی از همکلاسی‌ها کار جدی ابداع را در من به عمل تبدیل کرد هر چند که این گرایش را در زمان تحصیل در مقطع راهنمایی داشتم و مرتب در حال ساخت‌و‌ساز چیزهای کوچک بودم اما در توسعه آنچه در مدرسه می‌آموختم تلاشم ایجاد وسیله‌های جدید بود و در همان زمان در سطح استان و شهرستان موفقیت‌هایی به دست آوردم و همواره حس ایجاد یک وسیله با طرح جدید در من وجود داشت و می‌خواستم مشکلی را در زمینه‌ای که می‌دیدم رفع کنم و ایده‌های ابتدایی دوران نوجوانی‌ام با ورود به دانشگاه شکل صنعتی به خود گرفت و کار جدی‌تر شد.

او عملی شدن خلاقیت‌های خود و هم‌گروهی‌هایش را مرهون تشویق و حمایت‌های جدی استادش دکتر رضا خانبابایی می‌داند و معتقد است استاد که از کانادا به کشور بازگشتند و در دانشگاه صنعتی بابل تدریس کردند ایده‌های ما را به سمتی بردند که ما تمرکز جدی‌تری برای کاربردی شدن ایده‌های خود داشته باشیم.

بابائی کُلائی هم‌اکنون مدیریت شرکت دانش‌بنیانی را بر عهده دارد که نخستین تولید‌کننده بالکن پنجره‌شو در جهان است، ایده‌ای انحصاری که در تیم کاری شرکت کاسپین نوآوران صنعت مازند جهان و صنعت ساختمان‌سازی را متحول کرده اما به دلیل نداشتن ثبت جهانی صرفاً در کشور ایران به ثبت رسید آنچه که در خبرها تیتر شد و هم‌اکنون منتج به قرارداد صادرات این اختراع به روسیه شده است.

ویندا به دنیا آمد

وی در توضیح بیشتر می‌گوید: تیم سه نفره ما از ابتدای سال‌های تحصیل ایده‌های بسیاری داشت اما پس از مواجهه با نداشتن امکان در تولید و واقعی‌سازی بسیاری از ایده‌های صنعتی ایده پنجره بالکن شو در سال 90 به ذهن ما رسید. این کارشناس جوان در خصوص نحوه شکل‌گیری این ایده می‌گوید: من در شهر بابل با فضای سبز و حیاط‌های دل باز بزرگ شده‌ام که با بازدید از شهرهای بزرگ متوجه نبود فضای باز به‌عنوان بالکن برای اپارتمان‌ها شدم به‌گونه‌ای که تحقیقات ما نشان داد در شهرهای بزرگ و صنعتی غالبا آپارتمان‌ها بالکن ندارند یا اجازه ساخت بالکن به آنها داده نمی‌شود و با کمبود فضا مواجهند و برای آوردن این فضا به خانه‌ها ما نیاز به یک ایده نو داشتیم.

پس از آن با اضافه شدن دونفر دیگر به گروهمان موفق شدیم طرح را از نظر نقشه‌کشی و فنی هم تکمیل کنیم و در نهایت در سال 92 تأییدیه اختراع از سوی پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران برای اختراع پنجره بالکن شو با نام ‌«‌ویندا‌»‌ ‌دریافت شد اما همچنان با نبود فضای کارگاهی و امکانات لازم برای تولید ویندا مواجه بودیم.

معرفی ویندا به بازدیدکنندگان خارجی

وی می‌افزاید: حمایت جدی دانشگاه صنعتی بابل بستر امن و مناسبی برای تولید این اختراع شد و در نهایت یک نمونه ماکت را در دانشگاه تولید کردیم و آغاز موفقیت و ثبت اختراع همین اتفاق بود. سپس سال بعد از سوی مرکز تحقیقات راه تأیید شد و خوشبختانه شهرداری بابل هم اجازه نصب آن را با رعایت قوانین و مقررات شهری صادر کرد و پنجره بالکن شو  «ویندا» در نمایشگاه ملی روباتیک مورد بازدید قرار گرفت، آنجا بود که نقطه عطف و سفارش از سوی بازدیدکنندگان کشور روسیه در محل نمایشگاه که در حاشیه دریای خزر برگزار شد، شکل گرفت.

از کمک‌های یک بنیاد خیریه تا پارک علم و فناوری سمنان

بابایی کُلائی در بخشی از تورق ماجراهای اختراع خود به حمایت مالی یک بنیاد خیریه اشاره می‌کند، بنیادی که خود حیاتی جذاب برای حمایت از ابتکارات داشته و به نام بنیاد نژادقلی و علیزاده فعال بوده است، او درباره این حمایت که طرح آنها مورد موافقت این بنیاد قرار گرفت، توضیحاتی می‌دهد و بیان می‌کند: ابتدا مقرر شد نمونه نیمه صنعتی از پنجره بالکن شو  «ویندا» را با حمایت بنیاد خیریه روی یک کانکس بسازیم و همین امر موجب اخذ تأییدیه از وزارت مسکن و شهرسازی شد و در نهایت با این موفقیت پارک علم و فناوری سمنان برای حمایت از ما و حضورمان در محیط علمی و فناورانه پارک دعوت کردند و این هم خود موجب تحولات و اتفاق‌هایی خوب برای تیم کاری ما شد و از تیرماه سال 94 در مرکز رشد سمنان مستقر شدیم تا بتوانیم برای تولید صنعتی اختراع خود از پارک علم و فناوری تسهیلاتی اخذ کنیم. 

در اوایل سال پیش شرکت کاسپین نوآوران صنعت مازند را در ثبت شرکت‌های بابل ثبت کردیم و در 24تیرماه 94 تأییدیه سازمان استاندارد مبنی بر بی‌نیازی دریافت استاندارد اجباری محصول را به دلیل نو بودن این پدیده از سازمان استاندارد کسب کردیم و در حدود مردادماه همان سال تسهیلات مرحله اول را از پارک علم و فناوری سمنان دریافت کرده و موفق به ساخت نمونه صنعتی شدیم که در نهایت منجر به اخذ تأییدیه شهرداری شد و مسیر حضور در همایش‌های متعددی چون  «برج سازان»،  «انبوه سازان‌»‌ ‌و  «نمایشگاه اجلاس رؤسای دانشگاه‌های دولتی دریاچه خزر‌»‌ ‌شدیم که آنجا برنامه صادراتی پنجره بالکن شو با بازدید شرکت روسی کلید خورد و متقابلاً به کشور روسیه دعوت شدیم و قرارداد نمایندگی محصول خود را به کشور روسیه دادیم و تا کمتر از 20 روز دیگر نمونه‌های تولید شده را ارسال می‌کنیم. با توجه به اخذ مجوز لازم از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مسیر صنعتی شدن این اختراع روال جدی خود را آغاز کرده و تاکنون سفارش‌مشتریان داخلی و خارجی را پذیرفته و انجام داده‌ایم.

ثبت بین‌المللی ایده از واجبات کار ایده‌پرداز

بابایی کُلائی در خصوص ثبت بین‌المللی ایده می‌گوید: زمانی‌که اقدام به ساخت بالکن پنجره شو کردیم، نمونه‌ای در بازار خارجی نبود اما به دلیل ناآشنایی ما و عدم اقدام به ثبت بین‌المللی در PCT که ایران هم به این معاهده پیوسته در زمان تولید متوجه شدیم که یک شرکت اروپایی این ایده را صرفاً ثبت بین‌المللی کرده و تولید نداشته است که این ناشی از غفلت و کمی اطلاعات ما بود، درحالی‌که بسیاری از مخترعان هم از این موضوع غفلت می‌کنند و از آن اطلاعی ندارند اما هر ایده باید توسط ایده‌پرداز ثبت بین‌المللی شود.

هفت‌خان رستم پیش روی ایده پرداز

بابایی کُلائی همچنین معتقد است روال اداری تبدیل شدن ایده تا فضای کسب‌و‌کار و تجاری شدن مسیر طولانی است و خوشبختانه پارک علم و فناوری سمنان بسیار خوب عمل کرد و تسهیلات مورد نیاز را به درستی و به هنگام تأمین کرد، درحالی‌که دیگر نهادها چنین مواجهه‌ای با اختراعات ندارند و باید توجه کنیم که کشورهای همسایه ایران هم بیشترین امکانات را به مبتکران و مخترعان خود می‌دهند، درحالی‌که ما حدود سه سال زمان برای اخذ مجوزها فرصت از دست دادیم.

با علم به اینکه نیاز به حمایت داشتیم و ملزم به کسب مجوزها بودیم و هم اینک نیز نیازمند حمایت دولت هستیم و می‌توانیم برای تمام کشورهای دنیا این طرح را صادر کنیم و در داخل کشور می‌توانند این پنجره بالکن‌شو را اجباری کرد با شرایطی که ما برای دانش‌بنیان شدن هم دشواری‌هایی داریم و هیچ چیز به سهولت در اختیار مخترعان قرار نمی‌گیرد.

نیاز به تبلیغات برای توسعه و معرفی محصول

او در ادامه اظهاراتش هزینه‌های بالای شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی را مانعی برای توسعه دستاوردهای دانش‌بنیان بیان می‌کند و معتقد است هنوز امکان تبلیغات در داخل کشور برای ما فراهم نیست و شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ شناختی از ما ندارند و ما نمی‌توانستیم به میزان کافی تبلیغ کنیم و ضرورت دارد که طرح ما به عموم مردم نیز معرفی شود و می‌توان در بازه یک تا دو ساله همه ساختمان‌های فاقد بالکن را مجهز به پنجره بالکن شو کرد و ساختمان‌های در حال ساخت را نیز با استفاده از این مزیت دارای بالکن کرد. 

وی در خصوص قیمت و وضعیت فروش این محصول می‌گوید: با توجه به حجم کم تبلیغات، ما صرفاً از طریق معرفی در صدا و سیمای مازندران و معرفی شرکت‌های همکار تاکنون چند مشتری داشتیم و یک نمونه برای کتابخانه دانشگاه صنعتی بابل به سفارش آنها نصب کردیم و چهار شخص هم از افراد عادی برای منزل و مجموعه کار خود سفارش داشتند که برای آنها به تناسب نوع سفارش تولید کردیم. البته قیمت این محصول به تناسب متراژ متفاوت است و به‌طور متوسط یک پنجره بالکن شو با مساحت 2 متر مربع حدود 8 میلیون تومان است که البته همین قیمت هم براساس نیاز و سفارش مشتری می‌تواند کمتر یا بیشتر شود طبق مواد مصرفی در محصول قدری متغیر است.

این کارشناس در پایان می‌گوید: بازار این صنعت در سراسر کشور ما پتانسیل‌های خوبی دارد و در سایر کشورها نیز مورد استقبال قرار می‌گیرد البته در شهرهای بزرگ مانند تهران نیاز به این محصول بیشتر حس می‌شود و از نظر قانونی و مسائل شهری هم‌اکنون مجوز نصب در ساختمان‌های بابل را از شهرداری گرفته‌ایم. ما هم آماده هستیم تا با سرمایه‌گذاران همکاری کنیم و به رونق این کار سرعت ببخشیم.

ارتباط با نویسنده: a.s.h.shabestari@gmail.com