از شغل دولتی تا کارآفرینی در بخش خصوصی

مرضیه ایزدیان متولد 1341 تهران 53سال دارد. فوق‌لیسانس علوم ارتباطات اجتماعی را در سال 1375 اخذ کرده. خنده‌رو و خوش‌صحبت است و وقتی از فعالیت‌های حرفه‌اش تعریف می‌کند، هیجان و رضایتمندی را از پشت شیشه عینک نمره بالایش می‌توان حس کرد. خانم ایزدیان با ست لباس بنفش که رنگ مورد علاقه‌اش است در یک واحد اداری نسبتا کوچک که به طرز زیبایی با گل و گیاه و سازه‌های دست‌ساز تزیین شده مشغول است. در مورد سوابق کاری‌اش می‌گوید: سال 77 طی فراخوان دانشگاه عضو هیات علمی شدم چون تا آن زمان دانشگاه آزاد دوره دکترا نداشت. البته قبل از آن در سال 1369 به‌صورت پیمانی استخدام صداوسیما شدم که مدیر وقت آن آقای محمد هاشمی بودند.

به همراه بعضی از همکاران مثل آقای نعمتی که الان مدیرکل روابط عمومی سازمان هستند، واحد ارتباطات مردمی را راه‌اندازی کردیم که در گذشته سابقه نداشت. همچنین در سال 1371 برای نخستین بار نظرسنجی‌های تلفنی را انجام دادیم که این هم در صدا و سیمای کشور سابقه نداشت.او در مورد این کار می‌گوید: چون ما ایرانی‌ها علاقه نداریم حرف‌مان را صریح و روشن بزنیم، برای کار نظرسنجی هم فرم‌هایی تهیه کردیم و در اختیار اپراتورها قرار دادیم تا از کسانی که تماس می‌گرفتند به طور تلفنی نظرخواهی کنند.

نتیجه این فعالیت‌ها در مجله سروش (ارگان سازمان صدا و سیما) به اسم من و آقای نعمتی چاپ شده است.سال 1375 آقای عبدخدایی که زمان وزارت آقای آل‌اسحاق مدیر روابط عمومی وزارت بازرگانی سابق بودند، به من پیشنهاد دادند که در وزارتخانه مشغول شوم و به اوضاع واحد روابط عمومی که واقعا غیر ‌از اسم چیزی نداشت، سر وسامان بدهم. با اینکه وزارت بازرگانی ‌- صنعت، معدن و تجارت فعلی‌- یکی از گسترده‌ترین وزارتخانه‌هاست، قسمت روابط عمومی‌اش عملکرد چندانی نداشت.

فقط 4نفر بودند که بریده جراید درمی‌آوردند. تقریبا خانمی در این واحد نبود. من وارد شدم و آن واحد را به نوعی متحول کردم تا اینکه دولت آقای خاتمی روی کار آمد و دوران وزارت آقای شریعتمداری شروع شد. در این دوره با توجه به مدیریت قابل توجه آقای شریعتمداری، چندین سال به‌عنوان بهترین واحد روابط عمومی در کشور بین ادارات دولتی انتخاب شدیم. نخستین وزارتخانه‌ای هم بودیم که مجوز نشریه با ترتیب انتشار عام از وزارت ارشاد گرفتیم که خودم سردبیرش بودم.

برای نخستین‌بار سال 1378 هم صفحه‌آرایی با کامپیوتر را انجام دادیم که تا آن موقع معمول نبود. در سال 1379 هم از طرف سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به‌عنوان کارشناس برتر در سطح ملی برگزیده شدم که از آقای خاتمی جایزه گرفتم، تا سال 1384 که به سازمان توسعه تجارت به مدیریت آقای خسروتاج منتقل شدم.

کار غیردولتی

ایزدیان از نادیده گرفته شدن زنان در جامعه و محل کار گله‌مند است و با دلخوری می‌گوید: واقعیت جامعه ما همین است؛ یک زن هرچقدر هم که توانمند و کاربلد باشد، جنس دوم محسوب می‌شود و زنان را وارد سمت‌های مدیریتی نمی‌کنند. به همین دلیل در سال 1377 به همراه چند نفر از دوستان هم‌دوره‌ام یکی از نخستین شرکت‌های تعاونی زنان را دایر کردیم که فعالیتش در زمینه کامپیوتر و پشتیبانی اداری بود. در کنار کار خودم این حرفه را هم به اتفاق دوستان شروع کردیم که در زمان خودش کارهای خوبی انجام پذیرفت.

دراین مجموعه تعاونی کلیه کارهای مربوط به چاپ و طراحی و صفحه‌بندی کار می‌شد. مثلا در زمان انتخابات مجلس و شوراهای شهر با فرمانداری‌ها همکاری داشتیم و از ما خیلی راضی بودند و ویراستاری و صفحه‌آرایی مطالب با من بود تا سال 1383 که مجوز کانون تبلیغاتی را به اسم کانون تبلیغاتی شباویز شایگان گرفتم. این را هم بگویم که همان اوایل کار تقاضای مجوز دو نشریه را داده بودم که وقتی برای پیگیری مجوزها به اداره مربوطه مراجعه کردم، مسئول هیات نظارت بر مطبوعات به من گفت به شما مجوز نمی‌دهیم؛ شما برگرد به خانه و بچه‌داری کن! این مسئله باعث شد که جدی‌تر به کارم مشغول شوم و کانون تبلیغاتی را حفظ کنم و به فکر گسترش آن باشم.

بدین ترتیب شروع کار ما یک کسب‌وکار خانوادگی شد. پسر بزرگم گرافیست است و پسر کوچکم مهندس کامپیوتر و دخترم NBA خوانده. به این صورت کار ما شکل گرفت و شروع به فعالیت خارج از بخش دولتی کردیم. از مشکلات و موانع اولیه که به سلامت عبور کردیم، کار روی غلتک افتاد؛ تا زمانی که دولت عوض شد. به خاطر رانت و روابط ناسالم اداری، خیلی از طرح‌ها را از ما گرفتند با اینکه کیفیت کار ما بالاتر و قیمت پایین‌تر بود.

کار تخصصی

ایزدیان در مورد حرفه اصلی‌اش و تعریفی که از کارش دارد این‌گونه توضیح می‌دهد: حوزه اصلی کار من تبلیغات و روابط عمومی است که یکی از مشکلات اصلی کار و تولید در ایران جدی نگرفتن کارهای تبلیغاتی و روابط عمومی است. شرکت‌های کوچک و متوسط در ایران واحدی برای این کار ندارند و اصلا به آن معتقد نیستند. من و مجموعه‌ای که تشکیل داده بودیم روابط عمومی را به‌صورت پیمانکاری برای نهادها و شرکت‌هایی که متقاضی بودند انجام می‌دادیم. در حال حاضر کارهای متنوعی که به حیطه کاری ما مربوط باشند را در دست اقدام داریم.

موارد مربوط به طراحی حرفه‌ای و چاپ مانند: کاتالوگ، بروشور، کارت ویزیت، عکاسی صنعتی، طراحی و غرفه‌آرایی نمایشگاه و طراحی حرفه‌ای وب‌سایت. قسمت دوم کارهای ما ارائه خدمات روابط عمومی به‌ویژه برای شرکت‌های کوچک است که برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های روابط عمومی، ارتباط با رسانه‌ها، برگزاری همایش و سمینارها، طراحی پکیج‌های اطلاع‌رسانی و تبلیغاتی، طراحی و اجرای برنامه‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی و آموزش روابط عمومی از اهم فعالیت‌های ما در کانون تبلیغاتی است.

کاربانو برای بانوان

ایزدیان درباره تاسیس سایت جامع اطلاعاتی خودش که مربوط به زنان می‌شود، می‌گوید: در خلال کار در کانون نمونه‌هایی از کارهای‌مان را برای انجمن زنان کارآفرین فرستادیم که مورد قبول واقع شد. همین باعث شد که عضو انجمن شوم. خوبی‌اش این بود که موجب شد دیدگاه‌های مثبت و جدیدی نسبت به اشتغال و کارآفرینی زنان پیدا کنم. ضمنا متوجه شدم خانم‌های ایرانی چقدر توانمند هستند و متاسفانه شناخته شده نیستند. بنابراین تصمیم گرفتم همه را در یک مجموعه جمع و معرفی کنم.

این سایت به‌عنوان نخستین سایت جامع اطلاع‌رسانی بانوان کارآفرین و صاحب کسب‌و‌کار ایران، زندگی‌نامه بانوان نمونه در هر حوزه را به‌صورت اختصاصی جمع‌آوری و تدوین کرده‌ و به تفکیک در صفحه‌ای جداگانه در اختیار کاربران سایت قرار می‌دهد. سایت خانم ایزدیان دارای دو بخش نمایشگاه و فروشگاه هم هست.در قسمت نمایشگاه هر خانم کارآفرین و صاحب کسب‌وکار با پرداخت هزینه‌ای اندک، دارای یک غرفه مجازی برای معرفی و ارائه محصولات، خدمات و اطلاعات به بازدید‌کنندگان می‌شود.

این کار موجب رونق کسب‌وکار و آشنایی با یکدیگر برای همکاری‌های بیشتر و نیز معرفی آنان به تمام مردم علاقه‌مند و بازدیدکننده از سایت می‌شود. بخش فروشگاه سایت، به معرفی و فروش کالاها و محصولات دست‌ساز اختصاص یافته که در فضای واقعی امکانات لازم برای فروش محصولات خود را ندارند.

علاقه‌مندان با مراجعه به سایت می‌توانند با دیدن عکس‌ها و مشخصات کالاهای عرضه‌شده به‌صورت آنلاین خرید کرده و از طریق درگاه پرداخت اینترنتی یا حضوری به مامور پست، هزینه را پرداخت و کالای خود را دریافت کنند. ضمن اینکه در نظر داشته باشید که کانون تبلیغاتی شباویز شایگان، یک شرکت معتبر و دارای مجوزهای لازم از مراجع ذی‌صلاح مثل اداره اماکن، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صنعت، معدن و تجارت است که امنیت و سلامت خرید را تضمین می‌کند.

مشکلات زنان در فضای کسب‌وکار

خانم ایزدیان از نگاه و تبعیض جنسیتی بسیار بیزار است و ناراحتی‌اش را در این خصوص پنهان نمی‌کند: خانم‌ها در ایران با مشکلات عمده‌ای مواجه هستند. هیچ خانواده ایرانی شغل زن خانواده را به رسمیت نمی‌شناسد و دراولویت نیست. مرد خانواده برای راه انداختن یک کسب‌وکار جدید این حق را دارد که حتما خانه را بفروشد، سندش را رهن بانک بگذارد تا وام بگیرد یا طلاهای همسرش را بفروشد. ماشین یا سایر امکانات خانه را بسیج کند تا به هدف مورد نظرش برسد.

جالب اینکه حتی خانم خانه هم کمکش می‌کند ولی اگر خانم خانه بخواهد کسب‌وکاری راه بیندازد اصلا کسی او را جدی نمی‌گیرد و این مسئله در اولویت هیچ خانواده ایرانی نیست که یک زن بخواهد کسب‌و‌کاری داشته باشد و درآمدزایی کند. این نگاه که زنان باید در حاشیه باشند حتی در محیط‌های اداری هم وجود دارد. در مورد خودم این قضیه صادق بود که هیچ وقت زنان را در اداره مورد توجه قرار نمی‌دادند و گاهی اوقات با رفتارها و برخوردهای تمسخرآمیز همراه بود. برای شرکت تعاونی هم با این مشکل روبه‌رو بودیم. صرفا به خاطر وجود نگاه جنسیتی از امکانات کمتری برخوردار بودیم و کارها با سختی پیش می‌رفت.

حتما دیده‌اید که کمتر کسی حاضر می‌شود ضامن یک زن شود تا وام بگیرد. همه اینها باعث می‌شود حضور زنان در عرصه کسب‌وکار کمرنگ باشد. هدف من از راه‌اندازی سایت این بود که خدمت کوچکی در جهت بهبود شرایط اشتغال زنان داشته باشم.یکی از آرزوهایم در کار این است که بتوانم در آینده‌ای نزدیک سایت را گسترش دهم و با ارتقای سطح خدمات آن، به‌صورت دوزبانه فعال باشد.