آیا شما بلیت مجانی دارید؟

این روزها تهران میزبان سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر است. این را می‌توان از تبلیغات شهری، صفحات روزنامه، اخبار رادیو و البته برنامه‌های پراکنده تلویزیون که گهگاهی در لابه‌لای برنامه‌هایش به اخبار تئاتر می‌پردازد، فهمید. چندی است که جشنواره‌های دولتی به دلایل شرایط نامناسب دولتی به درآمدزایی پرداخته‌اند؛ این موضوع خود به خود امر نیکویی است. اما بر سر راه این موضوع مخالفان و البته موافقانی وجود دارد.

 مخالفان موضوع معتقدند که جشنواره تئاتر فجر از ابتدا برای جشن و حضور همه‌جانبه مردم طراحی و اجرا شده ‌است و خرید بلیت مانع این امر می‌شود. اما موافقان این طرح به جشنواره اختصاصی برای هنرمندان، علاقه‌مندان حرفه‌ای تئاتر و دانشجویان اشاره دارند. از سوی دیگر، موافقان فروش بلیت تئاتر که اغلب خود برگزارکنندگان جشنواره هستند، به کمبودهای مالی اشاره دارند و فروش بلیت را کمک به اقتصاد تئاتر می‌دانند. اما واقعا در این میان حق با کیست؟

مشکل اینجاست که تنها در ایام جشنواره، تئاتر عزیز می‌شود. یعنی تمام کسانی که در طول سال به دیدن تئاتر نرفته‌اند، دنبال بلیت هستند. گواه این ادعا، سالن‌های خالی در طول سال هستند. بهتر است علاقه‌مندان به دیدن تئاتر را یک بررسی ساده بکنیم. طی یک دسته‌بندی ساده و جمع‌و‌جور باید گفت که علاقه‌مندان به دیدن تئاتر سه گروه هستند؛ افرادی که شرایط مالی مناسبی ندارند، طبیعی است که خرید بلیت تئاتر و هرگونه کالای فرهنگی را از سبد خانوار خود حذف کرده‌اند و اولویت‌های زندگی را براساس نیازهای اولیه چیده‌اند، اما حسرت دیدن تئاتر خوب را دارند. این گروه هم به دنبال بلیت رایگان هستند.

 اما گروه دوم کسانی هستند که اتفاقا شرایط مالی مناسبی دارند، لباس‌های مارک‌دار می‌پوشند، به رستوران‌های خوب می‌روند، حقوق و شغل خوبی دارند، اما برای هنر، تئاتر، سینما و کنسرت حاضر نیستند هزینه کنند، با اینکه به هنر علاقه دارند، گاهی بلیت تئاتر و کنسرت می‌خرند اما بیشتر به دنبال بلیت مجانی هستند. اما دسته دیگری هم وجود دارد که نه شرایط گروه اول را دارند و نه شرایط گروه دوم این گروه، اما از علاقه‌مندان هنر هستند. در سبد خانوار این گروه که تعدادشان هم کم نیست، دیدن برنامه‌های هنری یکی از اولویت‌های زندگی است.

اگر شرایط اقتصادی به آنها اجازه بدهد، حتما کار مورد علاقه را براساس اسم کارگردان، بازیگران نمایشی انتخاب می‌کنند و با خانواده به دیدن تئاتر می‌روند، تحت هر شرایطی بلیت‌ کارهای مورد علاقه‌شان را می‌خرند اما اگر بلیت رایگان پیدا کنند حتما استقبال می‌کنند. برگردیم به جشنواره‌هایی که قرار است از طریق فروش بلیت بخش عمده‌ای‌ از هزینه‌های خود را دربیاورد. قطعا شرایط ایده‌آل برای برگزارکنندگان جشنواره‌ها این بود که درهای تئاتر به روی مخاطبان باز می‌بود. اما الان شرایط به‌گونه‌ای است که این امکان وجود ندارد. پس تکلیف چیست؟

این دوره جشنواره بهای پیش فروش بلیت سالن‌های جشنواره از ۱۵ هزار تا ۴۰ هزارتومان تعیین شد و البته برای دانشجویان تخفیف 30 درصدی خرید بلیت در نظر گرفته شد که بتوانند از کارهای بیشتری دیدن کنند.از سوی دیگر برای رسانه‌ها (هرچند که اهالی رسانه‌ها که در ایام جشنواره تعدادشان سر به فلک می‌زند از تقسیم بلیت‌ها راضی نیستند.) و برای هنرمندان کارت و بلیت در نظر گرفته شده تا بتوانند از کارها دیدن کنند. البته تئاتر خیابانی هم برای مخاطبان دیگر در نظر گرفته شده‌ که بتوانند در جشن تئاتر ایران شرکت کنند. اگر دراین میان اسپانسرهایی به کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌آمد و بخش‌هایی ساز هزینه‌ها را تقبل می‌کرد، قطعا این جشن در میان مردم می‌رفت.

خبرنگار هنری