وزارت صنعت، معدن و تجارت به واردکنندگان متخلف و هکرها هشدار داد / آیا سامانه ثبت سفارش الکترونیکی قابل نفوذ است؟

مدیردفتر مقررات صادرات و واردات با اشاره به ماده11 آیین‌نامه اجرایی مقررات صادرات و واردات و حقوق مکتسب، به افرادی که با تخلف یا نفوذ در سامانه به ثبت سفارش غیرقانونی اقدام می‌کنند، هشدار داد، خبری که در روزهای اخیر بر سامانه خبری سازمان توسعه تجارت قرار گرفت و سوال‌برانگیز است. آیا این هشدار می‌تواند حکایت از آن داشته باشد که امکان تخلف در ثبت سفارش الکترونیکی یا نفوذ در این سامانه وجود‌ نیز دارد. آن هم در سامانه‌ای که برای یک وزراتخانه تعریف شده و قاعدتا باید از نظر امنیت غیر‌قابل نفوذ باشد.

این مقام مسئول وزارت صنعت، معدن و تجارت گفته، بی‌اطلاعی یا عدم‌رعایت قوانین ثبت سفارش مسئولیتی را متوجه این سازمان نخواهد کرد و مسئولیت ثبت سفارش برعهده خود واردکنندگان است. سیدعباس حسینی، در تشریح جزییات این اتفاق، به «فرصت امروز» می‌گوید: گاهی پیش آمده که متقاضی یا کاربر در ثبت سفارش تخلف کند و این هشدار به آنهایی است که به این کار اقدام می‌کنند. حسینی توضیحات بیشتر را به محتویات خبر منتشر شده ارجاع داد. اما در خبر منتشر شده در این خصوص توضیحی داده نمی‌شود که تخلف یا نفوذ در سامانه چطور انجام شده است.

عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی با بیان اینکه این خبر عجیب به نظر می‌رسد، به «فرصت امروز» می‌گوید: یک چنین سامانه‌ای باید طوری طراحی شده باشد که احتمال نفوذ در آن وجود نداشته باشد. وی برخورد سریع و قاطع را در صورت بروز این اتفاق با متخلفان لازم و ضروری می‌داند. محمد حسین برخوردار می‌افزاید: ثبت سفارش در سامانه الکترونیکی مراحل متعددی ‌ دارد و کاربر اگر یک مرحله را به درستی پشت سر نگذارد، اجازه ورود به مرحله بعد را نخواهد داشت. رییس مجمع عالی واردات معتقد است باید اطلاعات بیشتری در این خصوص منتشر شود تا مشخص شود، تخلف در چه مراحلی و چطور انجام شده است. برخوردار ثبت سفارش الکترونیکی را از اقدامات مهم و مثبت این وزارتخانه عنوان کرده و این اتفاق را برای امنیت فعالان اقتصادی تهدید‌کننده می‌داند.

رییس اتحادیه فناورانه رایانه ارزیابی دیگری از این اتفاق ‌ دارد. سیدمهدی میرمهدی، به «فرصت امروز» می‌گوید: به نظر می‌رسد وزارت صنعت، معدن و تجارت هنوز به سامانه‌اش اعتماد کافی ندارد و این احتمال وجود‌ دارد که کسانی به آن نفوذ کنند و بتوانند اطلاعات‌شان را غلط وارد کنند و کارشان انجام شود. وی با بیان اینکه اغلب درکشور پیش از آنکه کارشناسی‌های لازم انجام شده باشد، به ایجاد چنین سامانه‌هایی اقدام می‌کنند، توضیح می‌دهد: پیش از آنکه چنین سامانه‌ای شروع به کار کند باید باگ‌های آن برطرف شود و تا این کار انجام نشده نباید به بهره‌برداری برسد. به گفته این متخصص شرکت‌هایی که این سیستم‌ها را طراحی می‌کنند، تامین‌کننده امنیت آن هم هستند.  میر مهدی می‌گوید: ما همیشه در حال آزمون و خطا هستیم و کارهایی که قابل ایراد است و در دسترس استفاده قرار می‌گیرد، هزینه‌های بالایی برای وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسئول ایجاد می‌کنند.

کد تعرفه‌ها جایی برای تخلف

مسئله دیگری که رییس اتحادیه فناورانه رایانه به آن اشاره کرده و احتمال می‌دهد که هدف اصلی خبر و تخلف ایجاد شده به آن ارتباط‌ دارد، کد تعرفه‌ها است. او توضیح می‌دهد: به نظر من چگونگی تعیین تعرفه‌ها دست سودجویان را برای تخلف باز می‌گذارد. میر‌مهدی معتقد است، تعرفه باید کالا به‌کالا تعریف شود و نباید برای چند گروه همسان باشد و یک کد تعریف شود تا واردکننده متخلف بتواند در ثبت سفارش کالا، اطلاعات نادرست وارد کند.

انتقاد به شیوه تعیین تعرفه مسئله‌ای است که پیش از این یک استاد دانشگاه در گفت‌وگو با «فرصت امروز» به آن اشاره کرده بود. روهام قلیچی گفته بود، حتی در یک گروه کالایی تعرفه‌ها نباید یکسان تعریف شوند و باید گروهی کالا به کالا شوند. وی تعریف غیر‌واقعی تعرفه‌ها را از عوامل قاچاق عنوان کرده بود. به گزارش «فرصت امروز» تغییر ثبت سفارش دستی به الکترونیکی بیش از یک سال پیش آغاز شده است. در این روش، مراحل ثبت کالا تعداد ارزش و وزن کالا در سایت ثبت سفارش انجام‌شده و شماره الکترونیکی در اختیار بازرگان قرار و مراتب به‌صورت بسته الكترونیكی واردات به گمركات اجرایی كشور و بانك‌های عامل ارسال می‌شود.

براساس گزارش روابط عمومی سازمان توسعه تجارت و به گفته مدیرکل دفتر صادرات و واردات این سازمان، 85 درصد اقلام وارداتی مواد‌اولیه و کالاهای سرمایه‌ای است و ثبت الکترونیکی به روان‌سازی تامین نیازهای بخش تولید کمک خواهد کرد. تخلفات در ثبت سفارش در چه مراحلی انجام شده، با متخلفان چه برخوردی خواهند کرد و این هشدار چقدر به رفع تخلف کمک خواهد کرد، پرسش‌هایی که امیدواریم وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌زودی پاسخگوی آن باشد.