4 روز کار در هفته: آینده ای نزدیک یا رویایی دست نیافتنی؟

ایده چهار روز کار کردن در دنیای کسب و کار برای بسیاری از افراد مثل یک رویای دست نیافتنی می ماند. این امر با توجه به شرایط بسیاری از برندها و ارزیابی کارآفرینان نسبت به ضرورت کار بیشتر برای جبران خسارت های مالی بحران کرونا کاملا غیرمنطقی به نظر می رسد. با این حال عده ای دیگر در دنیای کسب و کار به ضرورت ایجاد تعادل میان کار و زندگی شخصی در عرصه کسب و کار اشاره دارند. این امر به معنای ضرورت رهایی از کار سخت و پرفشار دست کم در پایان هفته است. 

بسیاری از کشورهای اروپایی مثل اسپانیا، انگلستان، فنلاند و روسیه در تلاش برای تبدیل کردن ایده چهار روز کار هفتگی به یک واقعیت هستند. نکته جالب در این میان طرح آزمایشی شعبه مایکروسافت در ژاپن برای یک روز تعطیلی بیشتر در طول هفته است. نتیجه این طرح افزایش 40 درصدی نرخ بهره وری نیروی کار بود. 

بدون تردید ایده چهار روز کار در هفته جذابیت زیادی دارد، اما برخی از مشکلات در این زمینه برای اجرای آن دردسرساز می شود. حتی اگر مدیر یک موسسه تجاری نسبت به مزایای این شیوه آگاهی پیدا کند، اجرای آن نیازمند حمایت از کارمندان و همچنین ارتباطات قوی در طول سه روز تعطیلی موردنظر است. چنین امری برای بسیاری از برندها یک ایده غیرممکن محسوب می شود. 

سوال اصلی در این مقاله امکان اجرای ایده چهار روز کار در هفته یا صرفا رویایی بودن آن است. ما در ادامه خیلی خلاصه و کوتاه به بررسی این مسئله خواهیم پرداخت. 

مطلب مرتبط: چگونه از فشار 60 ساعت کار در هفته خارج شویم

تکنولوژی و افزایش کار روزمره

براساس مطالعه همکاران ما در موسسه Read Write، دسترسی به فناوری های پیشرفته تر به معنای کار کمتر افراد در طول روز و حتی ماه نیست. بسیاری از کارشناس های فناوری در طول سال های اخیر نسبت به کاهش حجم کاری مردم با رونمایی از تکنولوژی های تازه ابراز امیدواری کرده بودند. این امر اکنون دیگر یک رویای غیرواقعی است. 

واقعیت اصلی در زمینه کسب و کار بیانگر افزایش میزان کار کارمندان و مدیران در شرکت های مختلف است. بنابراین دست کم ایده بهبود فناوری های در دسترس برای کاهش ساعت‏ های کار تاثیرگذاری اش را از دست داده است. نکته جالب اینکه حتی نرخ جهانی بیکاری نیز در طول سال های اخیر بدون تغییر باقی مانده است. این امر در مورد بحران های مالی نیز مصداق دارد. همه این امور در کنار هم دست کم اجرای ایده چهار روز کار در هفته را دشوار کرده است. 

ظهور فناوری اتوماسیون

ظهور فناوری اتوماسیون در طول سال های اخیر تاثیر بسیار زیادی بر روی نحوه عملکرد برندها داشته است. امروزه دیگر خبری از تحویل محتوای بازاریابی به مخاطب نادرست یا پاسخگویی دیرهنگام به مشتریان نیست. اتوماسیون کار بسیاری از انسان ها در عرصه کسب و کار را ساده تر کرده است. بنابراین شاید آرمان چهار روز کار در هفته چندان هم دور از دسترس نباشد. 

نکته ای که در اینجا باید به آن توجه داشت، ساده سازی فرآیند تحلیل داده های مختلف با ابزارهای اتوماسیون و هوش مصنوعی است. این امر مشکلات بسیار زیادی برای برندها به همراه خواهد داشت. دلیل آن هم روشن است: وقتی داده های تحلیل شده بیشتری در دسترس باشد، نیاز به نیروی کار بیشتر و ساعت‏ های کاری بالاتر خواهد بود. این امر در سطح نظری به معنای شکست ایده کار چهار روز در هفته است. 

یکی از راهکارهای مناسب از سوی برخی از شرکت ها کاهش تعداد روزهای کاری و افزایش اندک ساعت‏ های کار است. این امر در عمل تغییری در ساعت‏ های کاری کارمندان در طول ماه به همراه ندارد. تنها نکته مهم در این میان امکان استفاده از تعطیلات بیشتر و بهتر است. 

دورکاری به مثابه پاسخی برای کار انعطاف پذیر

ایده چهار روز کار در هفته نوآوری عجیبی در دنیای کسب و کار نیست. از دو دهه پیش ایده ای تحت عنوان دورکاری برای افزایش انعطاف پذیری در فعالیت کارآفرینان مطرح شده است. ایده اصلی در این میان تلاش برای تاثیرگذاری هرچه بهتر بر روی کارمندان و ایجاد نوعی آزادی عمل برای آنهاست. 

 امروزه هنوز هم برخی از برندها از دورکاری برای انعطاف پذیری بیشتر در کار کارمندان استفاده می کنند. این امر ایده ای قدیمی تر نسبت به دیگر نمونه ها محسوب می شود. با این حساب شاید در آینده ای نزدیک امکان انتقال از دورکاری به چهار روز کار در هفته وجود داشته باشد. 

نکته مهم در دورکاری امکان تنظیم ساعت‏ های کار و حتی روزهای آن به طور انعطاف پذیر است. بنابراین بسیاری از دردسرها در زمینه روزهای کمتر برای کار جبران خواهد شد. چنین امری دست کم جذابیت زیادی دارد، اما گذشت دو دهه از آن و عدم تمایل برخی از برندها برای اجرای طرح چهار روز کار در هفته اندکی شک ‎برانگیز است. 

بحران کرونا به مثابه پایانی بر رویای 4 روز کار در هفته

وقتی بحران کرونا شروع شد، بسیاری از کسب و کارها به تعطیلی اجباری رفتند. این امر نه‎تنها برای کسب و کارها، بلکه کارمندان نیز شرایط مالی سختی به همراه آورد. این شوک ناگهانی بسیاری از برندها به سوی استفاده از فناوری های نوین برای ارتباط میان کارمندان شان ترغیب کرد. نتیجه چنین امری ادامه روند کار حتی در شرایط بحرانی کرونا بود. 

مطلب مرتبط: تأثیر اولین هفته کاری در حفظ کارمندان تازه استخدام

البته تمام کسب و کارها اینقدرها خوش شانس نبودند. کسب و کارهایی که مستقیما با مشتریان سر و کار دارند، حتی هنوز هم مشکلاتی برای کار دارند. این امر فشار کارمندان برای کار بیشتر و کسب درآمد در شرایط بحرانی کنونی را افزایش داد. با این حساب ایده چهار روز کار در هفته، دست کم حالا، نه از حمایت برندها و نه از اقبال کارمندان برخوردار است. 

نکته مهم در این میان ضرورت عبور برندها از شرایط بحرانی کروناست. فقط در این صورت امکان بازاندیشی درباره طرح چهار روز کار در هفته و اجرای آن به درستی فراهم خواهد بود در غیر این صورت شاید این رویا تبدیل به یک افسانه شود.