دولت جدید آمریکا از زمان روی کار آمدن دست به اقدامات جنجالی زیادی زده است. با این حال کمتر کسی فکر می کرد دامنه این اقدامات بحث برانگیز به دانشگاه ها هم برسد. تصویر عمومی از فضای آکادمیک در آمریکا تا حدودی با استقلال از دولت فدرال همراه است. با این حال ترامپ در تازه ترین اقدام اش قصد تغییر این معادله سنتی را دارد.
احتمالا اسم دانشگاه هاروارد برای بسیاری از مردم دنیا با فعالیت های علمی و نخبه های سرشناس در سراسر دنیا کره خورده است. با این حال اگر در طول روزهای اخیر سری به انبار زده باشید، همه جا بحث از پرونده حقوقی میان این دانشگاه و دولت ترامپ است. اتفاقی که نه در آمریکا، بلکه سایر کشورهای جهان هم کم سابقه است.
ماجرا زمانی حساس تر می شود که متوجه تهدید دولت فدرال مبنی بر قطع ۹ میلیارد دلار بودجه این دانشگاه شویم. تهدیدی که فعلا نزدیک به ۲/۵ میلیارد دلار آن محقق شده و تهدید بزرگی برای ثروتمندترین مرکز آکادمیک دنیا محسوب می شود.
ماجرا از چه قرار است؟
بر اساس گزارش نیویورک تایمز، آوریل امسال نقطه اوج تنش میان دونالد ترامپ و دانشگاه هاروارد بود. جایی که دولت ترامپ مدعی کوتاهی مسئولان دانشگاه هاروارد در مقابله با اعتراضات حامیان غزه در اعتراض به نسل کشی رژیم صهیونیستی است. استدلال اصلی دولت ترامپ بر اساس بند ششم قانون حقوق مدنی ایالات متحده است که پرداخت کمک هزینه دولتی به نهادها و سازمان های فاقد تدبیر مشخص در برابر نژادپرستی و تبعیض را ممنوع می کند. ریشه اصلی اختلافات هم از همینجا سرچشمه می گیرد. جایی که مدیران ارشد هاروارد دولت فدرال را نهاد مسئول در قبال چنین مسئله ای نمی دانند.
دولت دقیقا چه می خواهد؟
رویترز در یازدهم آوریل خبر از ارسال نامه ای تهدید آمیز از سوی دولت مرکزی به دانشگاه هاوارد داد. اگرچه دولت ترامپ ابتدا ارسال این نامه را اشتباهی کوچک عنوان کرد، اما مسئولان دانشگاه خیلی زود متوجه پیامدهای اساسی آن شدند. چرا که این تهدید بخشی از اقدامات گسترده دولت ترامپ علیه دانشگاه های بزرگ این کشور در زمینه «تعادل ایدئولوژیک» است. این اسم رمز به سیاست جدید ترامپ به منظور کاهش بودجه دانشگاه ها و همچنین تغییر مشی خط شان اشاره دارد. بر این اساس دولت ترامپ انتظار دارد در وهله اول ساختار دانشگاه ها به منظور هماهنگی بیشتر با سیاست های دولت مرکزی اصلاح شود. به علاوه، گزارش های مربوط به تخلفات دانشجویان نیز به طور منظم در دسترس دولت قرار گیرد. این مسئله زمانی بحرانی می شود که دولت ترامپ تصویب بودجه برای دانشگاه هاروارد را مشروط به تایید این خواسته ها کرده است.
واکنش دانشگاه هاروارد چیست؟
آلن گاربر، رییس دانشگاه هاروارد خیلی زود تصمیم به پیگری حقوقی اقدام دولت مرکزی گرفت. این شکایت در دادگاه فدرال ماساچوست ثبت شده و هدف آن جلوگیری از مسدود شدن بودجه و حفظ استقلال آکادمیک دانشگاه است.
بر اساس گزارش تلگراف، در پرونده حقوقی هاروارد چند نکته مثبت به سود این دانشگاه به چشم می خورد. اول از همه، آزادی آکادمیک مسئله ای نیست که ترامپ به این سادگی آن را دور بزند. به علاوه، عملکرد ناشیانه دولت ترامپ در ارسال نامه تهدید آمیز نقض رویه های قانونی محسوب می شود. بنابراین هاروارد شانس زیادی برای پیروزی در این پرونده دارد.
نکته مهم در این میان امکان پیگیری دوباره دولت مرکزی است. به زبان دقیق تر، تیم ترامپ هم در این میان دست خالی به میدان نیامده است. اختیار رسمی دولت برای اجرای قانون مسئله ای است که دانشگاه هاروارد را حسابی در تنگنا قرار می دهد. چرا که دولت با ادعای اجرای قانون می تواند موانع زیادی پیش روی هر موسسه وابسته به بودجه دولتی بتراشد.
پیامدهای جدال ترامپ-هاروارد
آنچه ماجرای میان ترامپ و هاروارد را در کانون توجه قرار داده، نه صرفا رابطه دولت مرکزی با یک نهاد آکادمیک، بلکه پیامدهای گسترده آن است. در صف مقدم، دانشجویان بین الملل هدف قرار گرقته اند. چرا که دولت ترامپ تهدید به لغو امتیاز هاروارد برای پذیرش دانشجوی خارجی کرده و از همه مهم تر با کاهش بودجه دیگر امکان ارائه تسهیلات دانشگاهی به دانشجویان خارجی نخواهد بود.
از بعد اقتصاد سیاسی، ایالت ماساچوست بیشترین ضربه را خواهد مورد. چرا که کارفرمای اصلی در این ایالت دانشگاه هاروارد است. بنابراین کاهش بودجه این دانشگاه از نظر مالی کل ایالت را در شرایط بحرانی قرار خواهد داد.
چشم انداز دیگری که تهدید جدی ترب محسوب می شود، آینده پروژه های تحقیقاتی این دانشگاه به ویژه در حوزه بهداشت و سلامت است. از آنجایی که دولت ترامپ تهدید به قطع کل بودجه هاروارد کرده، از همین حالا برخی از پروژه های کلان این دانشگاه به حالت تعلیق درآمده است. این امر می تواند شهرت جهانی هاروارد را به شدت خدشه دار کند. به علاوه، پیامدهای نتیجه دادگاه بر آینده روابط میان دولت مرکزی و آکادمی سایه بلند مدتی خواهد انداخت.
در حالی که تیم ترامپ این اقدام را تلاش برای توقف یهودستیزی عنوان می کند، دانشگاهیان و عموم مردم آن را دست اندازی به استقلال دانشگاه و مداخله مستقیم در سیاست های کلان آکادمیک می دانند. بر این اساس نتیجه چنین پرونده ای به احتمال زیادی در یک دادگاه فرسایشی مشخص خواهد شد.