جایزه نوبل برای هوش مصنوعی انسانی تر

هوش مصنوعی از آن دست فناوری هایی نیست که به این سادگی مورد بی توجهی قرارش دهیم. اگر میانه خوبی با دنیای تکنولوژی داشته باشید، احتمالا از یکی دو سال قبل انواع ابزارهای هوش مصنوعی حسابی دل تان را برده است. مثلا در زمینه ویرایش عکس دیگر لازم نیست خودتان را حسابی به دردسر انداخته و تکنیک های فوتوشاپ را یاد بگیرید. در عوض این نرم افزار بخش ویژه ای برای اجرای دستورات شما و ادیت عکس ایجاد کرده است. این یعنی کافی است ادیت دلخواه تان را تایپ کرده و بعد از چند ثانیه همه کارها به دست هوش مصنوعی انجام خواهد شد!

بی شک توسعه هوش مصنوعی زندگی همه ما را راحت و حتی جذاب تر خواهد کرد. با این حال کسی انتظار نداشت جایزه نوبل، آن هم فیزیک، به دو پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی برسد. جان جی هاپفیلد و جفری ای هینتون برندگان نوبل فیزیک ۲۰۲۴ هستند که این دستاورد را به پاس تلاش های بی وقفه در توسعه هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی کسب کرده اند. فکر می کنم شما هم برای تان سوال شده باشد اصلا این دو نفر چه ربطی به دنیای فیزیک دارند؟ 

ما در این مقاله قصد داریم به بهانه اعطای جایزه نوبل به پژوهشگران و دست اندرکاران حوزه هوش مصنوعی نگاهی به وضعیت هوش مصنوعی در دنیای کنونی، کاربردهای آن و همچنین ارتباط میان دنیای نوبل با این فناوری داشته باشیم. خب هرچه باشد، به طور سنتی آکادمی نوبل میانه خوبی با هوش مصنوعی نداشتند. پس باید پای تغییرات مهمی را میان باشد که هوش و حواس آنها را برده است.

هوش مصنوعی در گذر زمان

وقتی عبارت هوش مصنوعی برای اولین بار در دنیای دیجیتال طنین انداز شد، خیلی از کاربران ذوق زیادی برای استفاده از آن داشتند. البته آن زمان خبری از اوپن ای آی (Open AI) یا گوگل نبود. در عوض همه چیز خیلی ساده سرهم بندی شده بودو فکر می کنم شما هم ربات های چت سنتی که به یک بانک اطلاعاتی بزرگ وصل بودند را به یاد دارید. همان ربات هایی که حتی یک سوال ساده را هم با کلی معطلی جواب می دادند. خب آن ربات ها در واقع پدربزرگ ابزارهای امروزی به حساب می آیند؛ چراکه توانایی هرچند محدودی در پردازش سوالات و یافتن جواب در بانک اطلاعاتی شان داشتند.

مطلب مرتبط: هوش مصنوعی و بازاریابی در شبکه های اجتماعی

بی شک جایزه نوبل برای طراحی این ربات ها به هاپفیلد و هینتون اعطا نشده است؛ چراکه این پژوهشگر ارشد در واقع نسل بعدی هوش مصنوعی را طراحی کرده اند. نوآوری آنها در شبیه سازی رشته های عصبی مغز انسان برای ابزارهای هوش مصنوعی است. به طوری که هوش مصنوعی حالا در پیوند نزدیکی با یادگیری ماشینی قرار گرفته است. این مسئله به کاربران علاقه مند به هوش مصنوعی کمک می کند تا جواب های بی نهایت انسانی تر از هوش مصنوعی بگیرند.

نسل آینده هوش مصنوعی در زمینه استدلال های انسانی هرچه پیشرفته تر خواهد شد. این یعنی دیگر خبری از ارورهای اعصاب خردکن یا حتی استدلال های بی نهایت منطقی نخواهد بود در عوض ابزارهای هوش مصنوعی یاد می گیرند چطور در عین تجزیه و تحلیل های کلیدی، بیشتر شبیه انسان ها فکر و عمل کنند. این مسئله در حوزه هایی مثل اقتصاد رفتاری که به طور اساسی در پیوند با رفتارهای احساسی انسان ها، نه صرفا منطق و استدلال، قرار دارد کاربردهای بیشتری خواهد داشت. 

بی شک تغییرات پیش روی به لطف نسل جدید هوش مصنوعی بی نهایت حیرت انگیز خواهد بود. با این حال هاپفیلد و هینتون در سخنرانی شان در مراسم نوبل در استکهلم به خطرهای این توسعه سریع نیز اشاره کرده اند. آنها ظهور هوش مصنوعی را نوعی انقلاب صنعتی در حوزه فکری می دانند. با این حال اثرات بلندمدت این انقلاب تازه اصلا قابل پیش بینی نیست.

اگر نظر ما را بخواهید، هوش مصنوعی در این حد نقش مهمی در ساده سازی فعالیت های فیزیکی و حتی فکری انسان ها خواهد داشت. این امر به افزایش استانداردهای زندگی منجر می شود. مثلا دنیایی را در نظر بگیرید که دیگر در آن خبری از شغل های سخت و آسیب زننده ای مثل کار در معدن یا رانندگی خودرو های سنگین برای ۱۲ ساعت پشت سرهم نیست. در عوض ربات های دارای هوش مصنوعی این کارها را به بهترین شکل انجام می دهند. در کنار این مسئله پزشکان توانایی استفاده از تجزیه و تحلیل های دقیق وضعیت بیماران به لطف هوش مصنوعی را خواهند داشت. 

باور کنید یا نه، آینده هوش مصنوعی روشن تر از هر زمان دیگری به نظر می رسد. با این حال برای کارآفرینان این آینده فقط در ارتباط با وضعیت شان معنا پیدا خواهد کرد. پس باید نیم نگاهی به تغییرات دنیای کسب و کار در پرتو جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۴ داشته باشیم.

آینده کسب و کار با هوش مصنوعی

هوش مصنوعی همین حالا هم کلی از معادلات بازار را به هم زده است. مثلا چه کسی فکر می کرد یک روز گوگل برای تامین برق دفترهای کارش به مشکل بخورد؟ دلیل این امر نه مصرف بیش از اندازه کارکنان، بلکه نیاز به تامین انرژی فراوان برای بهینه سازی عملکرد هوش مصنوعی این برند است. به طوری که حالا گوگل سراغ همکاری با شرکت های صنعتی به منظور راه اندازی راکتورهای هسته ای کوچک رفته است. اینطوری فرصت تامین برق بیشتر و در عین حال پاک را خواهد داشت.

مطلب مرتبط: مدیریت شبکه های اجتماعی با کمک هوش مصنوعی

نکته ای که در این میان اهمیت زیادی دارد، افزایش تقاضا برای تولید برق بی دردسر است. این یعنی میانگین مصرف برق در دنیا قرار است رکوردهای تازه ای را جا به جا کند. بنابراین کارآفرینانی که تمایل به توسعه هوش مصنوعی دارند، باید به فکر خرج های این حوزه هم باشند.

بی شک بسیاری از کارآفرینان کاری با توسعه هوش مصنوعی ندارند. در عوض دوست دارند تا از دستاوردهای این فناوری به سود خود بهره ببرند. خب در این صورت دستاوردهای هاپفیلد و هینتون حسابی به دردشان می خورد؛ چراکه حالا ابزارهای هوش مصنوعی پتانسیل بیشتری برای یادگیری الگوهای رفتاری انسان ها دارند. به علاوه، حالا هوش مصنوعی علاوه بر رویکرد صرفا منطقی، توانایی دخالت دادن احساسات و عواطف انسانی در تجزیه و تحلیل ها را هم دارد. این یعنی ما احتمالا برای اولین بار در تاریخ با موجودی هوشمندتر از خودمان رو به رو خواهیم شد. هرچند این رویارویی تحت عنوان دستیارهای هوش مصنوعی باشد!

اگر شما در حوزه هایی که کار فیزیکی زیادی نیاز دارند، فعال هستید، هوش مصنوعی وضعیت تان را از این رو به آن رو خواهد کرد. این یعنی حالا می توانید بدون دردسر اضافه کارتان را پیش برده و نگران هیچ چیز هم نباشید؛ چراکه هوش مصنوعی به کمک تان می آید تا این رنج را کاهش دهد.

شاید فکر کنید هوش مصنوعی فقط جایگزین نیروی کار یقه آبی (همان کارگرهای سنتی) خواهد شد. خب در این صورت باید یک خبر خوش دیگر هم به شما بدهیم. هوش مصنوعی به لطف فناوری یادگیری ماشینی (همان امری که هاپفیلد و هینتون توسعه دادند) حالا امکان کمک های فنی و تخصصی تر به پژوهشگران و کارآفرینان را دارد. به عنوان مثال، فرآیند مطالعه بازار که تا همین اواخر کلی زمانی می برد، حالا هوش مصنوعی در آستانه تبدیل شدن به یک تفریح ساده است. به طوری که در کوتاه ترین زمان ممکن نتایج دلخواه شما دم دست تان خواهد بود. ماجرا جالب شد، نه؟

دنیای کسب و کار همچنان به روند رو به رشدش از نظر اهمیت یابی مشاغل خلاقانه ادامه خواهد داد. با این حال شاید حالا دیگر مسئله اصلی مهارت ها یا توانایی های پراکنده نیروی کار نباشد. در عوض آینده احتمالا در دستان کسانی خواهد بود که کار با هوش مصنوعی را بلد هستند.

شاید خیال کنید هوش مصنوعی قرار است که جای نیروی انسانی را بگیرد. خب در این صورت احتمالا خیلی فیلم علمی- تخیلی تماشا کرده اید و زمان خاموش کردن تلویزیون رسیده باشد!

در دنیای کسب و کار هیچ وقت هوش مصنوعی جایگزین انسان نخواهد شد. با این حال امروزه انسان ها ابزاری دم دست دارند که از نظر توانایی های پردازش بی نهایت قوی تر از خودشان است. به علاوه، کم کم دارد یاد می گیرد که چطور دست به تحلیل و تفکر انسانی بزند.

سخن پایانی

مسیری که هوش مصنوعی تا اینجا طی کرده، امیدهای بسیار زیادی برای کارآفرینان به همراه آورده است. این مسئله به شما کمک می کند تا نسبت به آینده حوزه کاری تان کمی خوش بین تر باشید. البته این وسط نقش عوامل دیگری هم در میان است. مثلا تولیدات لوکسی مثل حوزه صنعت مد چندان تحت تاثیر هوش مصنوعی از نظر تولید قرار نخواهد گرفت. با این حال روند ایده پردازی یا حتی بازاریابی در چنین مشاغلی نیز متحول می شود.

مطلب مرتبط: هوش مصنوعی و آینده صنعت عکاسی

آینده انقلابی دنیای کسب و کار به مدد هوش مصنوعی شاید کندتر از آنچه فکر می کنیم باشد. با این حال قطعی به نظر می رسد. بنابراین باید از همین حالا خودمان را برای این تغییرات سلسله مراتبی و مداوم آماده کنیم.

منابع:

https://www.nytimes.com

https://professional.dce.harvard.edu