بانک مرکزی از 28 بهمن ماه از طرح سه گانه ای برای کنترل بازار ارز رونمایی کرد که حالا با اتمام مهلت دو هفته ای بانک ها برای عرضه گواهی سپرده ریالی، پرونده این سپرده ۲۰درصدی بسته شد، اما همچنان دو گزینه دیگر این بسته ارزی، یعنی اوراق سپرده ارزی با سود 4درصد و همچنین پیش فروش سکه و حراج آن ادامه دارد؛ دو گزینه ای که کمتر از گواهی سپرده ریالی با استقبال مردم روبه رو شده و گزارش های میدانی نشان می دهد که بیشتر استقبال مردم از بسته سیاستی بانک مرکزی معطوف به سپرده 20درصدی بوده و مردم تمایل داشتند سپرده های یک ساله خود در بانک ها را به این اوراق گواهی تبدیل کنند تا 5درصد سود بیشتری حاصل کنند.
فروش گواهی سپرده ریالی از 28 بهمن ماه تا 10اسفندماه ادامه داشت و مدت زمان دو هفته ای انتشار آن پایان یافت. هنوز بانک مرکزی گزارشی درباره میزان فروش این اوراق در طی این دو هفته منتشر نکرده است، اما به گفته ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، تنها در پنج روز ابتدای اجرای طرح، 101 هزار میلیارد تومان نقدینگی از طریق این اوراق در شبکه بانکی برای یک سال جذب شده است.
ادامه عرضه گواهی سپرده ارزی
اما گزینه دوم بسته ارزی بانک مرکزی، عرضه گواهی سپرده های ارزی بود که در بحبوحه عرضه گواهی سپرده ریالی و هجوم سپرده گذاران برای دریافت سود بیشتر مورد توجه و استقبال قرار نگرفت، اما با این همه اجرای آن در شبکه بانکی متوقف نشده و کماکان ادامه دارد.
البته بانک مرکزی تاکنون هیچ گزارشی در مورد عملکرد انتشار سپرده گواهی ارزی اعلام نکرده، ولی از سخنان رئیس کل بانک مرکزی برمی آید که استقبال گرمی از این اوراق نشده است.
با این حال، این گزینه می تواند برای سرمایه گذارانی که نگران کاهش ارزش دارایی خود به دلیل افزایش نرخ برابری ارزهای عمده در بلندمدت هستند، گزینه مناسب تری باشد. این اوراق با سررسیدهای یک و دو ساله در بانک ها منتشر می شود؛ نرخ ریال مورد محاسبه در زمان افتتاح گواهی سپرده متوسط یک ماه قبل سامانه نظارت ارز (سنا) خواهد بود و نرخ سود برای سررسیدهای یادشده به ترتیب 4 و 4.5درصد محاسبه می شود.
همچنین در زمان سررسید این سپرده ها، معادل ریالی سپرده به نرخ متوسط یک هفته قبل سامانه سنا به دارنده اوراق پرداخت خواهد شد. اگر دارنده این گواهی خواهان بازخرید این اوراق قبل از سررسید باشد، سود سپرده کوتاه مدت ریالی (10درصد) به دارنده اوراق پرداخت خواهد شد.
پیش فروش سکه ادامه دارد
اما گزینه سوم بسته بانک مرکزی، پیش فروش سکه بوده است. در این طرح که از 28 بهمن در شعب منتخب بانک ملی ایران آغاز شد، سکه تمام طرح جدید به نرخ 14 میلیون ریال برای سررسید شش ماهه و 13 میلیون ریال برای سررسید یک ساله پیش فروش شد.
بررسی ها نشان می دهد که در هشت روز نخست پیش فروش سکه، 302 هزار و 511 قطعه سکه توسط متقاضیان در واحدهای بانک ملی ایران پیش خرید شد؛ از این تعداد 62 هزار و 785 قطعه سکه به صورت شش ماهه و 239 هزار و 726 قطعه سکه به صورت یک ساله پیش خرید شده است. بنابراین بانک مرکزی از این طریق در مجموع تا هفتم اسفندماه امسال برابر با 399 میلیارد و 542میلیون و 800 هزار ریال نقدینگی جذب کرده است.
گفتنی است که پیش فروش سکه کماکان ادامه دارد و همزمان با آن، حراج سکه در بانک کارگشایی که از حدود دو ماه پیش شروع شده بود نیز ادامه دارد.