در کارگاه بین المللی مطالعات بازار کار ایران مطرح شد / زنان از مردان در ورود به بازار کار پیشی گرفتند!

فرصت امروز: روز شنبه در نخستین نشست کارگاه بین المللی بازار کار که در مجموعه تلاش برگزار شد، علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مسعود نیلی، رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی به سخنرانی پرداختند.

در این نشست وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیکاری را یکی از مهم ترین چالش های بازار کار کشورمان عنوان کرد و گفت: نرخ بیکاری زنان از 4درصد در سال 1375 به حدود 20درصد در سال 1395 افزایش یافته، ضمن آنکه این نرخ در بین زنان دانش آموخته، بسیار بالاتر و به بیش از 31درصد رسیده است.

ربیعی با بیان اینکه اقتصاد ایران با جمعیتی حدود 80 میلیون نفر تقریبا یک درصد از جمعیت دنیا را تشکیل می دهد، گفت: در حالی  که ایران نزدیک به 2درصد (١.٩درصد) از جمعیت در سن کار جهان را به خود اختصاص داده، همانطور که اشاره کردم پنجره فرصت جمعیتی در کشورمان مهیا است که باید از سود جمعیتی ناشی از آن به نحو مطلوب استفاده کرد.

ربیعی گفت: در شرایط حاضر وضعیت بیکاری (همانند کشورهای منطقه خاورمیانه) به گونه ای است که نرخ بیکاری در ایران با ١٢.٦درصد در سال 95 بیش از دو برابر میانگین جهانی  (٥.٧درصد) است که نشان می دهد در شرایط مناسبی قرار نداریم.

وی افزود: به عبارتی از حدود 200 میلیون جمعیت بیکار در دنیا، با ٣.٢میلیون نفر بیکار، ١.٦درصد از بیکاران جهان را به خود اختصاص داده ایم، در حالی  که تنها فقط 7درصد از شاغلان جهان مربوط به ایران است.

وی گفت: یکی از چالش هایی که با آن مواجهیم پایین بودن نرخ مشارکت در مقایسه با میانگین جهانی است، به طوری که حدود 40درصد از جمعیت در سن کار کشورمان در بازار کار مشارکت دارند. میانگین جهانی این شاخص، بیش از 62درصد است و در کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا نرخ مشارکت های بالای 75درصد را نیز شاهد هستیم.

وی افزود: در یک مقایسه تطبیقی، نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی ایران در بین کشورهایی نظیر  ترکیه، مالزی، تایلند، ژاپن، روسیه، مکزیک، آذربایجان، گرجستان، اسپانیا و ... در سال 2015 از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.

وضعیت اشتغال زنان

وزیر تعاون اظهار داشت: باتوجه به نقش سنتی و غالب مردان در کسب درآمد خانوارهای شهری و روستایی، توزیع شاغلین در کشور به نفع شاغلین مرد بوده و زنان مشارکت قابل ملاحظه ای در اقتصاد نداشته اند.

ربیعی ادامه داد: ضمن آنکه نرخ بیکاری زنان با اختلاف فاحشی بالاتر از نرخ بیکاری مردان است. این اختلاف نیز متأسفانه در10 سال گذشته افزایش یافته و از نامساعدتر بودن نسبی بازار کار کشور برای زنان حکایت دارد.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: چارچوب های فکری برای ایجاد اشتغال زنان با نگاه متعارف و رویه های جاری متفاوت است و در این راستا، نیازمند اصلاح قوانین و مقررات برای مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان در توسعه کشور هستیم.

وی اضافه کرد: از دیگر چالش های بازار کار کشور، فاصله نرخ بیکاری  (حداقل و حداکثر) در برخی استان های کشور است که به بیش از 10 تا 12درصد می رسد و بدین لحاظ شاهد نبود تعادل در بین مناطق کشورمان هستیم.

ربیعی ادامه داد: معمولاً در کشورهای توسعه یافته بین ١.٢درصد تا ٢.٢درصد از تولید ناخالص داخلی شان صرف مخارج اجرای سیاست های بازار کار می شود که با احتساب بودجه سال جاری ما رقمی در حدود 15 تا 32 هزار میلیارد تومان باید برای مدیریت بازار کار هزینه کنیم.

وی افزود: در حالی که عملکرد کشور ما بسیار پایین تر از رقم برآوردی است، البته در سال های گذشته نیز این مخارج هدفمند نبوده و بسیار پراکنده توزیع می شده است.

ویژگی های مشترک بازار کار ایران و کشورهای منطقه

مسعود نیلی، رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی  نیز در کارگاه بین المللی مطالعات بازار کار سه ویژگی بازار کار ایران در آینده را جوانگرایی، تحصیلکردگی و افزایش ورود زنان در سال های آینده دانست و گفت: زنان در ورود به بازار کار از مردان پیشی گرفته اند.

وی اظهار کرد: ورود به بازار ایران مقیاس بزرگی یافته و سهم دانشجویان در جمعیت کشور در حال کاهش است که نشان می دهد بازار کار در آینده از نظر تناسب و تطبیق با مسائلی همچون تحصیلات تحت تأثیر خواهد بود، به نحوی که هم با فارغ التحصیلان دانشگاهی سال های قبل که انباشته شدند و می خواهند وارد بازار کار شوند و هم کسانی که علاقه ای به ورود به دانشگاه ندارند و متقاضی ورود به بازار کارند مواجه خواهیم شد.

وی افزود: به رغم آنکه سهم اشتغال زنان ۱۷درصد است ولی سهم ورود زنان به بازار کار بیش از ۵۰درصد است.

رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی ادامه داد: به لحاظ تحصیلات کسانی که تحصیلات عالی دارند، با شدت بیشتری وارد بازار کار می شوند و این یعنی توجه به مهارت آموزی در حال حاضر ضروری است.

دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقتصادی جمعیت جوان گفت: کشورهای منطقه، افزایش تحصیلات مستقل از نرخ رشد و افزایش تعداد زنان در بازار کار از ویژگی های مشترک بازار کار ایران و کشورهای منطقه است.