یکی از مهم ترین اصولی که در هر جامعه ای ضروری است، شایسته سالاری است. اگر تاریخ تحولات و انقلاب های بزرگ دنیا را زیرو رو کنید، علت محرک همیشه ایجاد جامعه ای شایسته سالار بوده است. بر همین اساس در فضای کسب و کار توجه به عملکرد کارمندان و تقدیر شایسته از آنان اهمیت بسیار بالایی دارد.
هیچ چیز بیشتر از احساس عدم شایسته سالاری در یک شرکت نابودکننده نیست. به عبارت ساده، اگر در یک شرکت کارمندان شاهد تقدیرهایی بر پایه علت هایی به غیر از استعداد، تلاش و کوشش باشند، روحیه جنگجویی و رقابت شان را از دست خواهند داد. البته نباید تنها درگیر اثرات منفی نبود چنین سیستم عادلانه ای شد. امتیاز اصلی استفاده از چنین سیستمی شناسایی کارمندان ماهر، خلاق و کارآفرین است.
بر همین اساس و با شناسایی کارمندان بااستعداد در آینده برای انتخاب مدیران و رهبران تجاری برندتان کار آسان تری خواهید داشت.
ایده
نخستین و اصلی ترین پایه ایجاد شایسته سالاری در فضای کاری رعایت انصاف است. در این زمینه قصد داریم به اظهارنظر والتر ریتسن، مدیرعامل سابق برند Citicorp، بپردازیم. لازم به ذکر است که Citicorp یک شرکت چند ملیتی فعال در زمینه خدمات مالی و بانکی است.
«همه مردم دوست دارند که جزو دسته برنده جامعه باشند. در فضای کسب و کار نیز اوضاع بر همین اساس است. به عبارت ساده، کارمندان دوست دارند تحت شرایط منصفانه و با وجود یک سیستم شایسته سالار به فعالیت بپردازند. به این ترتیب احساس رقابت در آنان فعال خواهد شد. این معجزه احترام به کارمندان، توجه به عملکردشان و تقدیر از افراد بااستعداد است.
من همیشه در شرکت ام به صراحت بیان می کنم که نوع نژاد، زبان، جنسیت و سن شما هیچ اهمیتی ندارد و تنها نکته ای که من به آن توجه می کنم، عملکرد کارمندان است. تجربه به من ثابت کرده که چنین روشی بهترین راهکار در راستای تقویت روحیه کارمندان است.»
در اینجا اشاره به تجربه آن مولکاهی، مدیرعامل سابق برند زیراکس، نیز خالی از فایده نخواهد بود. در واقع این مدیر موفق پیش از تصدی جایگاه مدیریت به عنوان معاون بخش نیروی انسانی شرکت فعالیت کرده بود. حضور در چنین بخشی به مولکاهی آموخت که به طور معمول شرکت ها برخورد مناسبی با کارمندان شان نداشته و عنصر شایسته سالاری نقش کمرنگی در روابط آنها با کارمندان دارد.
«تجربه چنین مواردی در سازماندهی شعار مدیریتی من تاثیر بسیار زیادی را داشته است. در واقع مشاهده نابرابری و تبعیضی که به طور معمول در ادارات صورت می پذیرد، موقعیت فوق العاده ای را برای ایجاد تغییرات و کسب موفقیت توسط شرکت های کارآفرین به وجود می آورد. نخستین مزیتی که شایسته سالاری به همراه خواهد داشت، پیشرفت توانایی کارمندان است. در واقع هنگامی که ترفیع رتبه ها براساس شایستگی و عملکرد افراد صورت پذیرد، دیگر جایی برای افراد بی تحرک نخواهد ماند. بر همین اساس می توان به مزیت دوم شایسته سالاری نیز پی برد. این امتیاز شامل تسهیل امر انتخاب مدیران میان رده، مشاوران ویژه و دستیاران است. گاهی اوقات شرکت ها با کسب تعدادی موفقیت دست از تغییر شیوه مدیریتی شان می کشند. چنین کاری نوید دهنده آغاز سیر نزولی این شرکت ها خواهد بود. به عبارت ساده، به منظور دستیابی به بالاترین سطح مدیریتی نکته در عدم توقف و ادامه تغییرات است.»
احساس نیاز به تغییرات که در سخنان مولکاهی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، توسط مدیران بسیاری حس شده است.
یکی از این مدیران کارلی فیوریناست، وی در هنگام تصدی مقام مدیرعاملی برند «هیولت پاکارد» در سال 1999، نیاز به یک سیستم دقیق به منظور گزینش و ارزش گذاری کارمندان را حس کرد: «بر این اساس از مدیران میان رده بخش های مختلف درخواست شد تا براساس اصل شایسته سالاری به ارزیابی کارمندان پرداخته و گزارش هایی را به صورت مرتب از نحوه عملکرد آنها تهیه کنند. این گزارشات توسط بخش ارزیابی شرکت بررسی شده و نتیجه در ترفیع رتبه و پاداش ها تاثیرگذار بود. به این ترتیب بار دیگر هیولت پاکار به محلی برای رقابت سالم میان کارمندان و افراد خلاق تبدیل شد.»
آنچه در عمل باید انجام دهیم
- ضروری است تا با کارمندان تان منصفانه رفتار کنید. همچنین در ترفیع رتبه ها و ارائه پاداش ها توجه به عملکرد و قابلیت های افراد بسیار بااهمیت است.
- در سیستم اداری شایسته سالارانه افرادی که عملکرد و تلاش بسیار بالایی از خود نشان می دهند، معمولا بیشتر از حد استاندارد پاداش دریافت می کنند. این نکته یکی از جنبه های ترغیب کننده نظام شایسته سالاری اداری است که معمولا مورد توجه قرار نمی گیرد.
- افراد بااستعداد باید به عنوان مدیران آینده انتخاب شوند.
- پیوستن به تیم مدیریتی شرکت باید برای کارمندان بااستعداد امکان پذیر باشد.