شاخص بین المللی بیگ مک قدرت اقتصادی یک برند

کمپانی عظیم مک دونالدز به عنوان یک ابرقدرت درعرصه اقتصاد، تجارت و مدیریت همواره مثال زدنی بوده است. امروزه این غول تجاری در عرصه بین الملل، با دارا بودن حدود 36200 شعبه در 119 کشور جهان، بزرگ ترین رستوران زنجیره ای جهان است و روزانه 69 میلیون نفر در این رستوران ها غذا صرف می کنند.

مک دونالدز دارای بیش از 420000 کارمند درسطوح مختلف شغلی است. آیین نامه ها، دوره های آموزشی و دانشگاه همبرگر در ایالات متحده، از دیگر موارد خاص متعلق به این کمپانی است. به دلیل گستردگی شعب و فعالیت ها، این کمپانی قدرتمند اثرات بسیاری روی اقتصاد، تعاریف اقتصادی و بازار کار در کشورها داشته است، مثال شاخص آن بیگ مک (مشهورترین ساندویچ در رستوران مک دونالدز) است.

این شاخص جهانی اقتصادی توسط موسسه اکونومیست درسال 1986 ابداع شد تا به عنوان یک راهنمای شفاف نشان دهد که آیا پول رایج کشور در جایگاه و سطح واقعی و صحیح خود قرارگرفته است یا خیر. تعریف این شاخص بسیار مبتکرانه و زیرکانه صورت گرفته و براساس تئوری برابری قدرت خرید (پرچیسینگ پاورپریتی) بیان شده است.

براساس این تئوری در بعد بین المللی می خواهد نشان دهد که نرخ تبدیل ارز  باید به کدام سمت حرکت کند تا توانایی خرید مایحتاج برای مردم یک کشور حفظ شود. به بیان دیگر این گونه متصور می شود که نرخ تبدیل ارز بین دو کشور باید به گونه ای هدایت شود که با قیمت سبد محصولات و خدمات مورد نیاز مردم (در اینجا نرخ یک همبرگر) در دو کشور برابری کند.

به عنوان مثال قیمت متوسط یک ساندویچ بیگ مک در کشور آمریکا در ژانویه 2017، درحدود 5.06 دلار و در چین با تبدیل نرخ ارز معادل 2.83 دلار بوده، پس شاخص بیگ مک می گوید که هر یوان چین در آن زمان دارای  44درصد کمبود ارزش نسبت به دلار بوده است. از زاویه ای دیگر این گونه می توان بیان داشت که شاخص بیگ مک در ارزهای رایج جهان نشان دهنده ارزش دلار در هرکشور است. 

اقتصاد همبرگری (برگرنومیکس) اساسا به عنوان یک ابزار دقیق سنجش انحراف معیار ارزها درنظر گرفته نمی شود بلکه وسیله ای سودمند است که تئوری تبدیل نرخ ارز را قابل فهم و ملموس تر می کند.

شاخص بیگ مک امروزه یک استاندارد جهانی شده و در کتب درسی و دانشگاهی مربوط به رشته اقتصاد آمده و حداقل در 20مطالعه و تحقیق دانشگاهی و آکادمیک به عنوان موضوع اصلی، مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته است.

این شاخص انگشت اشاره به سمت این بحث دارد که «انتظار دارید میانگین قیمت یک همبرگر درکشورهای فقیر کمتر از کشورهای ثروتمند باشد به دلیل آنکه هزینه ها، خصوصا هزینه نیروی کار درکشورهای فقیر ارزان تر است.» همچنین شاخص قابل تطبیق و کاربردی دیگری که هم اکنون در48 کشور جهان استفاده می شود برگرفته از ارتباط بین قیمت ساندویچ بیگ مک و میزان تولید ناخالص داخلی هرکشور است.

ارتباط با نویسنده: leilagshirazi@gmail.com

دکترای مدیریت در رشته تجارت و بازاریابی