توسعه سلامت هوشمند بیش از 10 سال است که به یکی از اهداف بزرگ کشور های صنعتی و در حال توسعه تبدیل شده است و دولتمردان در تلاشند تا زمینه را برای توسعه این بخش هموار کنند. آلمان، انگلستان، هلند و سنگاپور از جمله کشور هایی هستند که سرمایه گذاری هنگفتی برای ارتقای سلامت هوشمند شهروندان خود کرده اند و انتظار می رود به زودی بتوانند بسیاری از بیماران در کشور خود را از این راه تحت درمان قرار دهند.
طی دو سال گذشته در کشور ما هم حرف و حدیث هایی مبنی بر توسعه سلامت هوشمند شنیده می شود و گاهی خبر هایی از پیشرفت در این بخش به گوشی می رسد. امروز پای صحبت سوگل ثابت فر، موسس شفاجو که در حوزه توسعه سلامت هوشمند فعالیت دارد، نشستیم تا بیشتر با وضعیت سلامت هوشمند در کشورمان و مشکلات و موانع پیش روی آن آشنا شویم.
میزان استقبال مردم از شفاجو یا پایگاه های مشابه در کشور ما چقدر بوده است؟
بحث سلامت الکترونیک احتیاج به فرهنگ سازی و ایجاد اعتماد دارد، ما توانستیم با شفاجو در سه سال گذشته به 12 هزار کاربر ثبت نام شده در سایت و بازدید روزانه بین 5 تا 9 هزار نفر برسیم. اهمیت وجود بستر شفاجو روشن است و حالا این وظیفه ما است تا با ارائه و معرفی خدمات موثر، مشکلات حوزه سلامت را برطرف کنیم.
شفاجو سعی دارد با در دسترس قرار دادن اطلاعات معتبر پزشکی، کاربران را به پزشک برساند. تمام تخصص پزشکان شفاجو از طریق سازمان نظام پزشکی تایید می شود، در نتیجه کاربران می توانند با خیال راحت پزشک خودشان را در شفاجو پیدا کنند و از او نوبت بگیرنند.
استقبال متخصصان از این طرح چقدر بوده است؟
ما در شفاجو اطلاعات 5 هزار پزشک و مرکز درمانی را داریم و خوشبختانه با گذشت سه سال پزشکان هم اهمیت حضور و وجود اطلاعات شان در فضای مجازی و اینترنت را درک کرده اند و ما هم توانسته ایم برند قابل اعتمادی از شفاجو بسازیم که متخصصان و پزشکان با خیال راحت نام شان را به شفاجو بسپارند.
فکر می کنید برای آشنایی بیشتر مردم با طرح های مختلف سلامت هوشمند چه تدابیری باید اندیشید؟
ایجاد این بسترها و راه حل ها بخشی از مسیر توسعه بحث سلامت هوشمند است، مهم ترین بخش، معرفی این خدمات و ابزارها به مردم است. خیلی مهم است که ما مخاطبانمان را بشناسیم و بدانیم از چه رسانه هایی می توانیم با آنها در تعامل باشیم، در نتیجه یک نسخه همه چیز تمام برای تمام کاربران نمی توان پیچید ولی در ارتباط بودن و به گوش مخاطبان رساندن این خدمات امر حیاتی است.
چه مشکلاتی پیش روی راه اندازی شفاجو وجود داشت و در حال حاضر چه موانعی وجود دارد؟
مشکلات همواره در هر برهه ای از کسب و کار وجود دارد و فقط کافی است راه حلش پیدا شود و بعد برای برطرف کردن آن تلاش و پشتکار داشته باشیم.
شفاجو نخستین وب سایت سلامتی و پزشکی ایران است و مسلما ما در مسیرمان، مرحله فرهنگ سازی و سپس اعتماد سازی داشتیم و همچنین در زمان شروع کار شفاجو هم پزشکان و هم مردم با IT آشنا نبودند و ارزشی را که برای رفع خیلی معضلات ایجاد می کند ندیده بودند، ولی خوشبختانه همگان اهمیت استفاده از تکنولوژی های به روز را درک کردند. شفاجو توانست با ایجاد اعتماد، کاربران بسیاری را به سمت خودش سوق دهد ولی کار فرهنگ سازی و اعتماد سازی بسیار مشکل و زمانبر است که خیلی از شرکت های نوپا نمی توانند در این بخش موفق شوند.
مارکتینگ و معرفی محصول مرحله خیلی مهمی از کار است و این مسئله خیلی از استارتاپ ها است، به این دلیل که تمرکز بیشتر در بخش فنی است و شفاجو هم از این قاعده مستثنا نبود ولی در حال حاضر با برنامه ریزی و در نظر گرفتن استراتژی های جدید، سبک و مدل معرفی خودش را تغییر داده است.
در حال حاضر چه موانعی پیش روی استارتاپ هایی که قصد دارند به حوزه سلامت وارد شوند، وجود دارد؟
از نظر من حوزه سلامت، حوزه ای گنگ و همچنان ناشناخته است. شناخت مشکلات اساسی این حوزه و ارائه راه حل های مناسب پیچیدگی های خودش را دارد. ما در نظام سلامت ایران، سازمان های بسیاری را داریم که درگیر هستند و برای ارائه راه حل های صحیح باید نقش تمام این سازمان ها را در نظر گرفت.
مسئله بعدی که برای استارتاپ ها امری حیاتی است بحث مدل درآمدی این حوزه است که باید خیلی درست و حساب شده باشد و در بخش سلامت الکترونیکی این موضوع را به سختی می توان دریافت. نکته بعدی این است که باید استارتاپ ها به فکر راه حل هایی برای مشکلات جدید حوزه سلامت باشند و درگیر مشکلاتی که قبلا شناسایی شده و راه حل برایش ارائه شده نشوند، تا هم فضای رشد را در این بستر بیشتر فراهم کنند و هم سرویس های مختلف سلامت ارائه شود تا بتوانیم مشکلات سلامت مردم را برطرف کنیم.
برای موفقیت چنین طرح هایی چه انتظاری از نهاد های دولتی یا غیر دولتی دارید؟
زمانی که ما شروع کردیم تمام فکرمان این بود انتظاری از نهادی نداشته باشیم ولی درخواست همکاری به سازمان ها ارائه می دهیم و درصورت پذیرش درخواست، مسیر پیشرفت مان آشکارتر می شود، ولی اگر قرار باشد در تمام مسیر، یک تیم انتظار از سازمان های دیگر داشته باشد، مسلما به مشکلات و موانع بسیاری برخورد می کند.
همکاری و وجود نهادهای ذی ربط در بخش های مختلف سرویس های شفاجو می تواند شفاجو را توانمندتر و راه حل های ارائه شده را مناسب تر و یکپارچه تر کند. تمام سازمان های حوزه نظام سلامت ایران می توانند در کنار شفاجو قرار بگیرند تا مردم عزیزمان با اعتماد بیشتر و راحت تر از سرویس های شفاجو بهره ببرند.
به طور مثال اطلاعات معتبر پزشکی از اهمیت بسیاری برخوردار است که تلاش تیم در تمام مدت ارائه آن بوده است، هم اکنون شفاجو توانسته به عنوان نخستین و تنها شرکت خصوصی ایران با سازمان نظام پزشکی در تعامل باشد و تخصص پزشکان را از این طریق تایید کند.
همچنین قرار گرفتن خیلی از سازمان های دیگر می تواند کمک کند تا راه حل هایی که شفاجو ارائه می دهد کامل تر و کارآمدتر شود.
هزینه ها برای راه اندازی و ادامه کار پایگاه هایی مثل شفاجو به چه میزان است و نحوه درآمدزایی چگونه است؟
راه اندازی سرویس ها چند جنبه دارند؛ بحث فنی و راه اندازی وب سایت یک جنبه است و جنبه معرفی محصول و خدمات باید با صرف زمان و هزینه زیادی باشد، به خصوص چون شفاجو نخستین وب سایت در این حوزه بود برای معرفی اش احتیاج به راه های پرهزینه تر بود و بعد از شناخته تر شدن از مسیرهای کم هزینه تر استفاده شد.
بحث مدل درآمدی در حوزه سلامت همان طور که در سوالات قبلی عرض کردم خیلی پیچیده است و باید به درستی انتخاب شود. شفاجو در مسیر سه ساله اش در اوایل با آزمون و خطا مدل درآمدی اش را تغییر داد تا اینکه از بهمن ماه 1395 بعد از شش ماه انجام پروسه کاربرپژوهی، مدل درآمدی مناسبی را شناسایی کردیم.
آیا مردم برای استفاده از شفاجو نیاز به پرداخت هزینه دارند؟
شفاجو سرویس های متعددی را پوشش می دهد چون ما معتقدیم برای ارتقای سطح سلامت جامعه باید این سرویس ها در کنار هم ارائه شود. شفاجو هزینه ای را برای مقالات سلامتی، جست وجوی پزشک و گرفتن نوبت از پزشک دریافت نمی کند، در بحث ارائه رژیم آنلاین تنها هزینه رژیم دریافت می شود و همچنین برای اینکه پزشکان عزیزمان بخواهند اطلاعات شان را از طریق شفاجو در دسترس همگان قرار دهند، هزینه ای دریافت نمی کند. تمام اقشار جامعه می توانند بدون پرداخت هزینه ای از تمام سرویس های شفاجو بهره ببرند.
ما درصدد هستیم تا پزشکانی را که هنوز در شفاجو حضور ندارند اطلاعات شان را به شفاجو بسپارند و مردم برای دریافت نوبت های خودشان از شفاجو استفاده کنند تا راحت تر بتوانند کارشان را انجام دهند.
برای توسعه شفاجو چه برنامه هایی دارید؟
همان طور که گفتم شفاجو بستری برای ارائه تمام سرویس های سلامت به مردم است، پس برنامه طولانی مدتی برای توسعه شفاجو در نظر داریم؛ البته تمام شرکت ها و تیم هایی که در این حوزه فعالیت می کنند و سرویس های جدیدی را ارائه می دهند، می توانند خدمات شان را از طریق شفاجو نیز ارائه دهند.
شفاجو در مسیر رشد و موفقیت قرار دارد و طی زمانبندی شفاجو تمام سرویس ها به موقع ارائه خواهند شد. شفاجو از تمام مردم و پزشکان عزیز دعوت می کند تا از سرویس هایش استفاده و برای بهبود هر کدام از خدمات به ما کمک کنند. هدف ما برآورده کردن بزرگ ترین آرزوی تک تک مردم ایران، یعنی سلامتی است.
ارتباط با نویسنده: m.momtazpour@forsatnet.ir