بانک مرکزی از تعیین تکلیف 99درصد حساب ها و 75درصد کل مبلغ سپرده های مشتریان تعاونی ثامن الحجج خبر داد و آغاز مرحله بعدی رسیدگی به مطالبات را بیست وسوم اسفندماه اعلام کرد.
به گزارش «فرصت امروز»، تعاونی اعتباری غیرمجاز ثامن الحجج از بزرگ ترین موسسات فعال در بازار غیر متشکل پولی بود که به علت مدیریت ناکارآمد در سال 1394 در گرداب بحران مالی فرورفت و موضوع ساماندهی آن توسط بانک مرکزی و با همکاری قوه قضاییه و سایر نهادهای نظارتی از سیزدهم بهمن ماه پارسال توسط بانک پارسیان آغاز شد. حالا در فاصله کمتر از 10 روز مانده به پایان سال، بانک مرکزی در گزارشی به تلاش 15 ماهه برای حل مشکل تعاونی منحل شده ثامن الحجج پرداخته است و از آغاز مرحله سوم وصول از 23اسفندماه خبر داده است.
پرداخت سودهای 45درصدی به سپرده گذاران
در گزارش بانک مرکزی آمده است که تعاونی اعتبار ثامن الحجج دانش آموختگان سبزوار در سال 1380 پیش از قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی و بدون مجوز بانک مرکزی به ثبت رسید و از سال 1386 با عنوان خود خوانده تعاونی اعتبار آزاد به گسترش شعب و جذب سپرده اقدام کرد.
این تعاونی در سال 1389 در طرح ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی قرار گرفت، اما تنها به پیش ثبت نام و واریز مبلغ مشخصی در بانک مرکزی از منشا سپرده های مردم بسنده کرد و به رغم اخطارهای متعدد، سایر مراحل لازم برای دریافت مجوز فعالیت را طی نکرد و از ارائه اطلاعات مورد نیاز بازرسان بانک مرکزی و وزارت تعاون نیز خودداری کرد.
سپرده گیری از آحاد مردم بدون مجوز بانک مرکزی به مقدار بیش از دو برابر حد تعیین شده در قانون، مالکیت و مدیریت فردی و خانوادگی، استخدام نیروهای انسانی سفارشی و غیرمتخصص، گسترش بی ضابطه شعب، تبلیغات فراوان در رسانه ها با هزینه گزاف و تیم داری ورزشی گسترده از محل سپرده مردم، یکپارچه نبودن سیستم مالی تعاونی و عدم ارائه اطلاعات صحیح و کافی به مراجع قانونی تنها بخشی از تخلفات تعاونی یادشده است.
در این راستا این تعاونی از طریق پرداخت سودهای با نرخ فراتر از شبکه مجاز بانکی و تبلیغات گسترده با سوء استفاده از ناآگاهی برخی سپرده گذاران و فریب افراد سودجو به افزایش میزان و تعداد سپرده ها مبادرت کرد و همچنین با ارائه آمار و ارقام نادرست، حساب سازی، بزرگنمایی و ارزیابی غیرواقعی دارایی ها و تعداد سپرده گذاران، سعی در موجه نشان دادن فعالیت های غیرقانونی و هزینه زا بودن هرگونه برخورد سلبی با خود را داشت.
از این قبیل اقدامات می توان به اختلاف حساب 2000میلیارد ریالی در سرفصل مطالبات ادعایی تعاونی از بانک مرکزی اشاره کرد، درحالی که این مبلغ به حساب های این بانک واریز نشده و غالبا توسط دست اندرکاران تعاونی از طریق تماس تلفنی به اسم بانک مرکزی از شعب جمع آوری شده و با عدم همکاری مسئولان تعاونی نیز تاکنون سرنوشت آن در هاله ای از ابهام باقی مانده است.
مدیریت ناکارآمد منابع از جمله سرمایه گذاری در املاک و مستغلات و رکود طولانی این بخش از یک سو و پرداخت سودهای بالا حتی در مواردی بیش از 45 درصد به سپرده های جذب شده از سوی دیگر را می توان عمده ترین دلیل بحران مالی این تعاونی به حساب آورد.
تعیین تکلیف 99 درصد حساب های ثامن الحجج
در گزارش بانک مرکزی آمده است که اکنون از یک میلیون و 257 هزار حساب به مبلغ 128 هزار میلیارد ریال، فقط 13هزار حساب با ارزش 32 هزار میلیارد ریال بلاتکلیف باقی مانده و 99 درصد حساب ها و 75 درصد کل مبلغ سپرده های مشتریان در دو مرحله نخست تعیین تکلیف شده است. تاکنون دو مرحله بازپرداخت وجوه سرمایه گذاران تعاونی در قالب یک برنامه زمانی انجام شده است و سومین مرحله نیز از بیست و سوم اسفندماه کلید می خورد.
در این مرحله حساب های سپرده گذاران با هر نصابی تا سقف مبلغ قابل انتقال، تعیین تکلیف می شود، به این معنا که هر مشتری می تواند در صورت تمایل، حساب های تعیین تکلیف نشده خود را بدون توجه به مبلغ، حداکثر تا 3میلیارد ریال (در مجموع سه مرحله تاکنون) همانند فرآیند اجرایی مرحله دوم تعیین تکلیف کرده و 350 میلیون ریال دریافت کند.
مشتریان باید تعهد کنند باقی وجوه تعیین تکلیف شده تا سقف مقرر حساب های خود را در مدت معین شده از بانک عامل مطالبه نکنند تا فرصت کافی برای تبدیل دارایی های تعاونی در اختیار قرار گیرد. به این ترتیب با اجرای نحستین گام از مرحله سوم طرح، مبالغ قابل انتقال و قابل پرداخت حساب های تعاونی اعتبار ثامن الحجج به همه سپرده گذاران تعلق می گیرد.