بازار ارز در حالی سال 94 را آغاز کرده که خبر توافق هستهای این بازار را کاملا تحت تاثیر قرار داده است. به گزارش «فرصت امروز» انتظار میرود با بیانیه مشترک مطبوعاتی طرفین مذاکرات هستهای، قیمت ارز کاهش بیشتری را تجربه کند. این در حالی است که کارشناسان اعتقاد دارند 3هزار تومان مهمترین کف قیمتی دلار خواهد بود و کاهش بیش از این قیمت، خلاف سیاستهای بانک مرکزی است و به همین دلیل این بانک، بازار را به شکلی مدیریت خواهد کرد تا قیمتها بیش از 3 هزار تومان کاهش نیابند.
سناریوی اول، دستانداز در نگارش متن
دکتر احمد جعفریان، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: مذاکرات هستهای پیش از سال جدید هم تاثیرات خود را بر بازار ارز گذاشته بود. اگر روند قیمت ارز را نگاه کنید میبینید که همزمان با نزدیک شدن مذاکرات هستهای به مرحله داغ و حساس آن، قیمت ارز شروع به کاهش کرد.
وی در مورد چشمانداز مذاکرات هستهای و تاثیر آن بر بازار ارز گفت:باید دقت داشته باشیم که هنوز تحریمها برداشته نشده است و تنها توافقی در شکل بیانیه مطبوعاتی قرائت شده است.در این وضعیت میتوان دو چشمانداز را برای توافق هستهای پیشبینی کرد. چشمانداز اول این است که مذاکرات در مرحله نگارش متن، دچار برخی مشکلات باشد اگر چه این مشکلات عمده نخواهد بود و مذاکرات مهمترین گردنه سخت خود را طی کرده است اما میتوان برخی چالش را متصور باشیم. اگر دقت کنیم میبینیم که از یک بیانیه مطبوعاتی قرائتهای متفاوتی شده است و طرف غربی سخنانی گفته است که با روح توافق لوزان فاصله دارد. این نشان میدهد که غرب برای قانع کردن طرفهای ذینفع خود دچار مشکل است و برای آرامسازی آنها دست به چنین شگردی زده است. بنابراین وجود این فشارها ممکن است در مرحله نگارش متن توافق طرف غربی مذاکرات را دچار دستاندازهایی کند. انتشار چنین خبرهایی میتواند دوباره روی قیمت ارز تاثیر بگذارد و بازار را در مسیر افزایش قیمت قرار دهد که البته این افزایش به هیچ وجه چشمگیر نخواهد بود و در حد نوسان پیشبینی میشود.
سناریوی دوم، هیجان کاهش قیمت ارز
دکتر جعفریان تاکید کرد:چشمانداز دوم این است که مذاکرات هستهای بدون هیچ مشکلی در مرحله نگارش متن به پیش برود و طرفهای درگیر مذاکره با توجه به نشستهای فشرده و نفسگیری که تاکنون برگزار کردهاند، میتوانند در جزییات بدون چالشی جدی به توافق دست یابند و آن را در شورای امنیت به سرانجام برسانند. در چنین وضعیتی بازار ارز در مسیر شیب نزولی شدیدی قرار میگیرد و بانک مرکزی باید تلاش زیادی کند تا ارز را روی قیمت 3 هزار تومان تثبیت کند و حداقل برای یک مدت کوتاه باید منتظر نوسان ارز در محدوده سه هزار تا 2500 تومان بود، اما با توجه به وضعیت کلی روند مذاکرات و مشکلاتی که طرف غربی دارد فکر میکنم سناریوی دوم دور از دسترس باشد و بازار ارز چنین وضعیتی را به خود نخواهد دید.
وی در مورد تاثیرات دو سناریوی بازار ارز گفت:اگر چشمانداز دوم رخ دهد بازارارز بسیار زودتر از تیرماه به مذاکرات هستهای واکنش نشان خواهد داد و سطح 3 هزار تومان را خواهد شکست. این به معنای این است که جو روانی بازار این تاثیر را روی بازار خواهد داشت. نباید فراموش کنیم که هنوز وضعیت زمانبندی لغو تحریمها شفاف نشده است بنابراین اثرات عملی لغو تحریمها به سرعت در اقتصاد بروز پیدا نمیکند، اما بازار ارز با تحلیل چشمانداز کاهش مشکلات اقتصادی کشور و تقویت پول ملی در برابر دلار، قیمت ارز را کاهش میدهد و بانک مرکزی باید از آن به بعد با کاهش بیرویه قیمت ارز بجنگد تا بخشهای درگیر اقتصادی دچار خسارت مالی نشوند. اما تحقق چشمانداز اول میتواند این وضعیت را در زمانی متفاوت (بعد از تیرماه) و با شدت کمتری رقم بزند. در واقع برخی سنگاندازیها در مقابل مذاکرات هستهای و درز خبرهای آن به رسانههای جهانی این فرصت را برای بانک مرکزی فراهم میکند که بتواند با فراغ خاطر روند قیمتی ارز را مدیریت کند.
تاثیرات کاهش قیمت ارز بر قیمت کالاها
وی ادامه داد: در اقتصاد ایران پیوند محکمی میان قیمت دلار و قیمت کالای مصرفی عمومی وجود دارد. بهخصوص کالاهای وارداتی یا کالاهایی که برخی قطعات آن وارد میشود کاملا از قیمت ارز تاثیر میگیرند و باقی کالاها، با تاثیر روانی قیمت ارز مواجه میشوند. پیشبینی من این است که قیمت این کالاها تا مقطع تیرماه با یک جو مثبت روانی کاهش مییابد اما انتظار میرود این کاهش قیمت پس از تیرماه رقم بخورد. البته من اعتقاد دارم که در مورد کاهش میزان قیمت کالاها نباید بیش از اندازه اغراق کرد و قرار نیست کاهش قیمت شدیدی رخ دهد اما تاثیر کاهشی قیمت ارز روی کالاها حتما اتفاق خواهد افتاد.
این استاد دانشگاه در پایان گفت: نکته مهم این است که پیشبینی میشود کاهش قیمت در همه کالاها اتفاق نیفتد و در برخی کالاها شاهد «عدم افزایش قیمت» خواهیم بود. ما درمقطعی چند ماهه از سه تا شش ماه پس از لغو تحریمها، یک اثر روانی در بازار خواهیم داشت و پس از این مقطع، فعالان اقتصادی کشور به ارزیابی واقعی و منطقی شرایط جدید میرسند که فضای جدیدی را هم پیش روی ما قرار میدهد.