تاثیرات روانی و احساسی شغل پرستاری

مطالعات نشان می دهد که پرستار ( nurse ) نسبت به سایر مشاغل، بیشتر در معرض ابتلا به اختلالاتی مثل افسردگی، اضطراب و استرس پس از سانحه قرار دارد. در واقع می توان گفت از آنجایی که شغل پرستاری یکی از مشاغل مهم در حوزه سلامت است، چالش های فیزیکی، روانی و احساسی زیادی را نیز با خود به همراه دارد.

با اینکه پرستاران نقش بسیار مهمی در نگهداری از بیماران به خصوص در شرایط اضطراری دارند، اما تاثیرات روانی و احساسی که در طول انجام وظایف خود با آن مواجه می شوند، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از فشارهای روانی ناشی از مسئولیت سنگین مراقبت از بیماران تا مواجهه با مرگ و بیماری، همه و همه چالش هایی هستند که می توانند بر سلامت روان و احساسات پرستاران تاثیر عمیقی بگذارند.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم به بررسی این تاثیرات روانی و احساسی شغل پرستاری پرداخته و راهکارهایی برای حمایت از سلامت روان پرستاران ارائه دهیم.

معرفی شغل پرستاری

پرستاری شغلی است که در آن افراد متخصص، به مراقبت از بیماران، کمک به بهبود آن ها و حفظ سلامتشان می پردازند. پرستاران در محیط های مختلفی مانند بیمارستان ها، کلینیک ها، خانه های سالمندان، مدارس و حتی صنایع مختلف فعالیت می کنند. از مهم‎ترین وظایف شغل پرستاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مراقبت از بیماران: نظارت بر وضعیت بیمار، اندازه گیری علائم حیاتی، کمک به بیماران در انجام فعالیت های روزمره، تغذیه و بهداشت فردی

آموزش بیماران: آموزش بیماران و خانواده هایشان در مورد بیماری، درمان و مراقبت های خانگی

همکاری با تیم درمان: همکاری نزدیک با پزشکان، سایر پرستاران و اعضای تیم درمانی برای ارائه بهترین مراقبت ها به بیماران

مدیریت دارو: تجویز و نظارت بر مصرف داروهای بیماران

انجام اقدامات درمانی: انجام برخی اقدامات درمانی مانند پانسمان زخم و تزریقات

عوامل استرس زا در محیط کار پرستاران

فشارهای روانی یکی از چالش های اصلی شغل پرستاری است که به طور مستقیم بر سلامت روان آنها تأثیر می گذارد. این فشارها ناشی از عوامل متعددی هستند که هر یک می توانند به تنهایی یا در ترکیب با دیگر عوامل، بار سنگینی را بر دوش پرستاران قرار دهند. در ادامه، به بررسی برخی از مهم ترین این دلایل فشارها می پردازیم:

شیفت های طولانی و نامنظم

پرستاران اغلب مجبورند در شیفت های طولانی و نامنظم مثل شیفت های شبانه و آخر هفته کار کنند. این شیفت ها باعث خستگی جسمی شده و تعادل بین کار و زندگی شخصی را مختل می کنند. کمبود خواب و کار کردن در ساعت هایی که بدن به استراحت نیاز دارد، منجر به افزایش سطح استرس و کاهش توانایی مقابله با مشکلات روزمره می شود.

حجم بالای کار

در بسیاری از بیمارستان ها و مراکز درمانی، کمبود نیروی انسانی باعث افزایش حجم کار و زمان شیفت پرستاران زیاد می شود. مراقبت از تعداد زیادی بیمار، انجام وظایف اداری و پاسخگویی به درخواست های فوری، فشار زیادی را به این افراد وارد می کند. این شرایط می تواند منجر به احساس خستگی مفرط و کاهش کیفیت کار شود.

مسئولیت سنگین مراقبت از بیماران

این افراد مسئولیت های زیادی در قبال سلامت و زندگی بیماران دارند. این مسئولیت سنگین باعث می شود و هر تصمیمی که می گیرند، مستقیماً بر زندگی بیماران تأثیر می گذارد. به همین دلیل آن ها دائماً در حالت آماده باش ذهنی قرار دارند. این احساس مسئولیت، به ویژه در موارد بحرانی و اورژانسی، باعث افزایش استرس و اضطراب می شود.

مواجهه با درد و رنج بیماران

کادر درمان و به ویژه پرستارها به طور مداوم با بیماران بدحال و درد و رنج آن ها مواجه هستند. این مواجهه مداوم باعث احساس فرسودگی از نظر روحی می شود. احساس همدلی زیاد با بیماران از یک سو و نیاز به حفظ نقش خود از سوی دیگر، فشار روانی زیادی را به همراه دارد.

کمبود حمایت اجتماعی و حرفه ای

در بسیاری از موارد، پرستاران با کمبود حمایت های روانی و اجتماعی مواجه هستند. نبود حمایت های کافی از سوی همکاران و مدیران، عدم دسترسی به خدمات مشاوره روان شناسی و همچنین عدم حمایت و رسیدگی دولت به حقوق شغل پرستاری، می تواند به افزایش احساس تنهایی و ناامیدی در پرستاران منجر شود.

معایب شغل پرستاری و چالش هایی که پرستارها با آن رو به رو می شوند

پرستاران به دلیل شرایط کاری پرتنش و مسئولیت های سنگین، با مشکلات روانی و احساسی متعددی رو به رو هستند. این مشکلات بر سلامت روانی و کیفیت زندگی آن ها تأثیرات منفی دارند. در ادامه، به برخی از مهم ترین این مشکلات اشاره می کنیم:

فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی یکی از رایج ترین مشکلات در میان پرستاران است. این وضعیت به دلیل استرس های مداوم و کار طولانی مدت بدون استراحت کافی به وجود می آید و به صورت خستگی جسمی و روانی، کاهش انگیزه و احساس ناتوانی در انجام وظایف بروز می کند.

حجم بالای کار، شیفت های طولانی و مسئولیت های سنگین مراقبت از بیماران از دلایل اصلی این مشکل هستند.

استرس و اضطراب

استرس و اضطراب در میان پرستاران بسیار شایع است که به دلیل فشارهای روانی ناشی از مسئولیت های شغلی، شیفت های نامنظم و مواجهه با وضعیت های اورژانسی و بحرانی به وجود می آید.

علائم این مشکلات بی قراری، تنش عضلانی، مشکلات خواب و در موارد شدید، حملات پانیک هستند.

افسردگی

دپرشن یا افسردگی می تواند نتیجه فشارهای روانی مداوم مشاهده مکرر درد و رنج بیماران باشد. احساس ناامیدی، از دست دادن علاقه به فعالیت های روزمره و افکار منفی از جمله نشانه های افسردگی در پرستاران هستند.

اضطراب اجتماعی و انزوای اجتماعی

افراد در این شغل ممکن است به دلیل فشارهای شغلی و کمبود وقت برای ارتباط با خانواده و دوستان، دچار انزوای اجتماعی شوند. همچنین، احساس مسئولیت سنگین و استرس های کاری نیز باعث اضطراب اجتماعی و دوری از تعاملات اجتماعی می شود.

ترومای ثانویه

به دلیل مواجهه مکرر با بیمارانی که دچار آسیب های شدید جسمی یا روانی شده اند، پرستارها یا به طور کلی کادر درمان ممکن است دچار ترومای ثانویه شوند. این وضعیت به صورت تجربه شدید احساسات منفی ناشی از مواجهه با درد و رنج دیگران بروز می کند.

علائمی مانند کابوس ها، اجتناب از یادآوری تجربیات تلخ و تحریک پذیری بالا از جمله نشانه های این مشکل هستند.

چند راه حل برای بهتر شدن وضعیت روانی و روحی پرستاران

برای بهبود وضعیت روحی، روانی، احساسی و جسمی پرستاران، راه حل های متعددی وجود دارند که به کاهش استرس، افزایش رضایت شغلی و حفظ سلامت روان آن ها کمک می کنند. در ادامه به برخی از این راه حل ها اشاره می کنیم:

کمک از مشاور و روان شناس: فراهم کردن دسترسی به مشاوران روان شناسی می تواند به پرستاران کمک کند تا استرس های شغلی خود را مدیریت کرده و با مشکلات روحی و روانی به نحو بهتری مقابله کنند.

آموزش مهارت های مدیریت استرس: برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی برای مهارت های مدیریت استرس و تکنیک های آرامش بخش، مانند مدیتیشن و تنفس عمیق، می تواند به بهبود وضعیت روانی پرستاران کمک کند.

حفظ تعادل بین کار و زندگی: تشویق پرستاران به حفظ تعادل بین کار و زندگی شخصی از طریق برنامه های حمایتی و مرخصی های مناسب، می تواند از فرسودگی احساسی جلوگیری کند.

فعالیت های تفریحی و ورزشی: تشویق پرستاران به شرکت در فعالیت های تفریحی و ورزشی خارج از محیط کار می تواند به بهبود سلامت جسمی و روانی آن ها کمک کند.

محیط کاری حمایتی: ایجاد یک محیط کاری که در آن مدیران به پرستاران توجه داشته باشند و از نیازهای آن ها حمایت کنند، می تواند باعث افزایش رضایت شغلی و کاهش استرس شود.

دسترسی به خدمات سلامت روانی در محل کار: ایجاد کلینیک های سلامت روان در محل کار یا همکاری با مراکز درمانی برای ارائه خدمات روان شناختی به پرستاران می تواند به بهبود وضعیت روحی و روانی آن ها کمک کند.

برنامه های پیشگیری از فرسودگی: اجرای برنامه های پیشگیری از فرسودگی شغلی و ارائه منابعی برای کاهش فشارهای روانی می تواند اثرات مثبتی بر سلامت روان پرستاران داشته باشد.

جمع بندی

اگر چه حرفه پرستاری مزایا مثل رضایت مندی ناشی از کمک به دیگران و تأمین امنیت جانی بیماران دارد، اما به تعهد و تحمل بالایی نیاز دارد.

با وجود سختی های شغل پرستاری، استخدام در این رشته پر تقاضا است. فرصت های کاری در بیمارستان ها و کلینیک ها، انگیزه ای برای ورود به رشته پرستاری ایجاد می کند. از جمله نکاتی در مورد شغل پرستاری که می توان اشاره کرد، نیاز به انعطاف پذیری، قدرت تحمل فشار و توانایی های ارتباطی قوی است تا افراد بتوانند به طور مؤثر در این حوزه فعالیت کنند.

به طور کلی، پرستاری، با تمام چالش هایش، حرفه ای است که به افراد فرصت می هد تا تأثیر مثبتی بر زندگی بیماران بگذارند در شغلی ارزشمند مشغول به کار شوند.