اختلالات خطرات هنگام خواب و تاثیرات آن بر سلامت شما

خواب یکی از جریان های طبیعی بدن است که اختلال در آن می تواند مشکلات عملکردی و روانی برای فرد ایجاد کند. اختلالات خواب ممکن است در تمامی سنین رخ دهد، اما بیشتر در سالمندان و افراد مسن مشاهده می شود که اغلب با مشکلات در دستیابی به خواب راحت مواجه هستند.

در کشور ما، بسیاری از مردم آگاهی کمی درباره مشکلات ناشی از اختلالات خواب دارند. این مشکل به قدری شایع است که می تواند باعث بروز تصادفات رانندگی و حتی مرگ و میر شود. برای بررسی میزان مصرف کافئین و داروهای تاثیرگذار بر خواب، پرستار سالمند در منزل می تواند نقش مهمی ایفا کند. پرستار با ثبت روزانه مواردی مانند آشفتگی های خلقی، بیماری ها و دلایل بروز اختلالات خواب، می تواند به پزشک در تعیین برنامه خواب مناسب برای سالمند کمک کند. مرکز خدمات پرستاری در منزل ارسطو آماده پاسخگویی و مشاوره رایگان برای شما هم وطنان عزیز می باشد.

انواع اختلال خواب در 4 دسته:

1. بی خوابی ابتدایی: فرد بیش از نیم ساعت در رختخواب می ماند اما نمی تواند به خواب برود.
   2. خواب بی تداوم: فرد در طول خواب مکرراً بیدار می شود و نمی تواند خواب پیوسته ای داشته باشد.
   3. بیداری زودهنگام: فرد پیش از زمانی که در نظر دارد بیدار می شود و نمی تواند دوباره بخوابد.
   4. کسلی و عدم هوشیاری: پس از بیداری، فرد احساس کسلی و عدم هوشیاری کافی دارد.

 برخی دیگر از انواع و دسته بندی های متفاوت اختلالات خواب:

• حمله خواب (نارکولپسی)
• نشانگان خوردن شبانه
• خواب پریشی
• نشانگان پای بی قرار
• بی خوابی
• اینسومنیا یا بی خوابی: عدم توانایی در خوابیدن یا حفظ خواب
• وقفه تنفسی در خواب: توقف تنفس هنگام خواب

مثال هایی از اختلالات خواب در افراد

افزایش مشکلات تنفسی هنگام خواب، به ویژه در آقایان، که نشانه آن خروپف و نوع چهارم اختلال خواب است. استرس های شغلی باعث بروز مشکلات پیش از خواب می شوند و افسردگی موجب نوع سوم این اختلال می گردد. نوع دوم اختلالات خواب ناشی از بیماری هایی مانند دیابت، پروستات حجیم، تکرر ادرار (نوکتوریا)، حساسیت ها و دردهای مزمن است. همچنین، محیط خواب ناسالم نیز در عدم خواب راحت تأثیرگذار است.

نشانه های اختلال خواب:

1. دیدن خواب های نزدیک به واقعیت و ترسناک
   2. مشاهده خواب های حاوی عوامل تهدیدکننده
   3. خواب هایی که شما را مکرراً بیدار کرده و مانع از خواب مجدد می شوند
   4. احساس اضطراب، ترس، خشم، خجالت یا نفرت پس از بیداری
   5. تعریق و تپش قلب سریع که مانع از بلند شدن از رختخواب می شود
   6. احساس ناراحتی و خواب آلودگی در طول روز
   7. احساس ناراحتی هنگام کار، مطالعه یا تماشای تلویزیون
   8. عدم تمرکز در همه کارها
   9. شکایت مرتب اطرافیانتان از خستگی شما
   10. انجام کارها به آهستگی
   11. دشواری در کنترل احساسات
   12. نیاز همیشگی به نوشیدن قهوه برای آرامش

این نشانه ها می توانند به تشخیص و مدیریت بهتر اختلالات خواب کمک کنند. اگر شما یا اطرافیانتان این نشانه ها را تجربه می کنید، مشاوره با یک پزشک یا متخصص خواب توصیه می شود.

علل بی خوابی در سنین بالا

با افزایش سن، افراد ممکن است به دلیل مشغله ها و تغییرات در چرخه خواب، مشکلات خواب را تجربه کنند. برخی از سالمندان از پرخوابی یا کم خوابی شکایت دارند که این اختلالات می تواند تاثیرات منفی بر سلامت جسمی و روانی آنها داشته باشد.

اختلالات خواب در سالمندان

خواب مناسب و کافی برای سالمندان بسیار اهمیت دارد، چرا که اختلالات خواب می تواند منجر به بروز مشکلات جسمی و روانی شود. پزشکان با ارزیابی کمیت و کیفیت خواب سالمندان می توانند به برخی از بیماری های مغز و اعصاب و روان پی ببرند و در نتیجه درمان سریع تر انجام شود.

 علل پرخوابی در سالمندان

یکی از شکایات رایج در سالمندان پرخوابی است. مصرف برخی داروهای مرتبط با بیماری های دوران سالمندی می تواند از دلایل پرخوابی باشد. در این موارد، مشورت با پزشک می تواند به یافتن راه حل مناسب کمک کند.

 آپنه خواب در سالمندان

آپنه خواب به وقفه های موقت تنفسی در هنگام خواب گفته می شود که معمولاً راه هوایی را موقتاً مسدود می کند. این مشکل بیشتر در افراد مسنی که گردن کوتاه و اضافه وزن دارند و دچار بدخوابی، خروپف و فشار خون کنترل نشده هستند، مشاهده می شود.

 تست خواب و تشخیص آپنه

انجام تست خواب می تواند عارضه آپنه (مقاومت راه های هوایی و قطع تنفس در خواب) را مشخص کند. نوع انسدادی آپنه باعث کاهش اکسیژن خون شده و مغز را به هوشیاری موقت وادار می کند تا از خواب عمیق جلوگیری کند. این فرآیند باعث می شود فرد نتواند به خواب عمیق برود و همیشه در خواب سبک باقی بماند، زیرا مغز برای جلوگیری از خطر بیدار نشدن، از ورود به خواب عمیق جلوگیری می کند.

بخوانید: تزریقات در منزل

جدول میزان خواب کافی بر حسب سن افراد

داشتن جدول میزان خواب کافی بر اساس سن، به والدین و مراقبان کمک می کند تا نیازهای خواب اعضای خانواده را بهتر مدیریت کنند و به سلامت و توسعه ی بهتر آنها کمک نمایند. خواب کافی برای همه گروه های سنی از اهمیت بالایی برخوردار است. در زیر میزان خواب توصیه شده برای هر گروه سنی آورده شده است:

اهمیت خواب کافی در هر گروه سنی

• نوزادان (0-3 ماه): در این دوره، خواب برای رشد مغز و بدن ضروری است و به تشکیل الگوهای خواب منظم کمک می کند.
• نوزادان (4-11 ماه): خواب مناسب برای تقویت سیستم ایمنی و بهبود مهارت های حرکتی و شناختی حیاتی است.
• خردسالان (1-2 سال): خواب کافی در این سن به توسعه زبان و مهارت های اجتماعی کمک می کند.
• پیش دبستانی (3-5 سال): خواب منظم باعث بهبود حافظه و افزایش تمرکز در کودکان می شود.
• کودکان دبستانی (6-13 سال): خواب مناسب به بهبود عملکرد تحصیلی و رشد جسمی و ذهنی کودکان کمک می کند.
• نوجوانان (14-17 سال): خواب کافی در این دوره برای تنظیم هورمون ها و حفظ سلامت روانی و جسمی اهمیت دارد.
• بزرگسالان جوان (18-25 سال) و بزرگسالان (26-64 سال): خواب کافی به حفظ انرژی، افزایش تمرکز و بهبود عملکرد شغلی کمک می کند.
• سالمندان (65 سال و بالاتر): خواب مناسب به بهبود کیفیت زندگی، کاهش استرس و پیشگیری از بیماری های مزمن کمک می کند.

نکات مهم برای بهبود کیفیت خواب

1. ایجاد روال خواب منظم: تعیین زمان مشخص برای خواب و بیداری به تنظیم ساعت داخلی بدن کمک می کند.
2. محیط خواب مناسب: اتاق خواب باید تاریک، ساکت و خنک باشد تا به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
3. پرهیز از مصرف مواد محرک: جلوگیری از مصرف کافئین و نیکوتین قبل از خواب می تواند به بهبود خواب کمک کند.
4. فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم می تواند به تنظیم خواب و افزایش کیفیت آن کمک کند.
5. مدیریت استرس: استفاده از تکنیک های آرام سازی مانند مدیتیشن و تنفس عمیق می تواند به کاهش استرس و بهبود خواب کمک کند.

پرسش و پاسخ های متداول درباره بی خوابی

چرا شب ها در خوابیدن مشکل دارم؟

ناتوانی در به خواب رفتن یا خواب راحت شبانه می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله استرس، جت لگ، مشکلات سلامتی، داروهایی که مصرف می کنید یا حتی مقدار قهوه ای که می نوشید. سایر اختلالات خواب یا مشکلات خلق و خو مانند اضطراب و افسردگی نیز می توانند باعث بی خوابی شوند.

آیا بی خوابی می تواند برطرف شود؟

در حالی که بی خوابی حاد اغلب خود به خود از بین می رود، همچنان می تواند اثرات خطرناکی داشته باشد. اگر دچار بی خوابی مزمن هستید، اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کاهش علائم خود انجام دهید. مشاوره با یک پزشک متخصص خواب و پیروی از روش های بهبود بهداشت خواب می تواند کمک کننده باشد.

آیا بی خوابی یک بیماری روانی است؟

بی خوابی به ندرت یک بیماری پزشکی یا روانی منفرد است، اما می تواند نشانه ای از بیماری دیگری باشد که ناشی از سبک زندگی یا برنامه کاری فرد است. برای مثال، اضطراب، افسردگی یا اختلالات پزشکی می توانند منجر به بی خوابی شوند.

عوارض بی خوابی چیست؟

عوارض بی خوابی می تواند شامل کاهش عملکرد در محل کار یا مدرسه، زمان واکنش کندتر در حین رانندگی و افزایش خطر تصادفات باشد. همچنین، بی خوابی می تواند منجر به اختلالات سلامت روانی مانند افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف مواد شود.

اگر نتوانید بخوابید چه باید کرد؟

نداشتن خواب کافی می تواند به سیستم ایمنی آسیب برساند، مشکلات فکری ایجاد کند و منجر به افزایش وزن شود. همچنین ممکن است احتمال ابتلا به برخی بیماری ها، آسم و حتی تصادفات اتومبیل را افزایش دهد. برای بهبود وضعیت خواب خود می توانید روش های بهبود بهداشت خواب را رعایت کنید، از مصرف زیاد قهوه خودداری کنید و در صورت نیاز با یک متخصص خواب مشورت کنید.