همه میدانیم که سلامت روان اهمیت بسیار زیادی دارد. خصوصا امروزه با تنش های بسیار، این اهمیت هر چه بیشتر شده است. همه مشکلاتی که در زندگی تجربه میکنیم، میتوانند در این سلامت روان تاثیر داشته باشند. در چنین شرایطی، مراجعه به متخصصان حوزهی سلامت روان، تصمیمی آگاهانه و ضروری به شمار می رود. اما در میان انبوه عناوین مختلف، اسم "روانپزشک" را بسیار میشنویم. اما قبل از اینکه تصمیم بگیریم که به چه شخصی مراجعه کنیم و از چه کسی راهنمایی بگیریم، در ابتدا خوب است با وظایف آن بیشتر آشنا شوید.
در این این مقاله، برای شناخت روانپزشکی و نقش روانپزشکان، یک راهنمای جامع ارائه میکنیم. با مطالعهی این مطلب، درخواهید یافت که روانپزشک چگونه می تواند در تشخیص، درمان و کنترل اختلالات روان درمانی یاری گر شما باشد و به شما کمک کند.
روانپزشک کیست؟
روانپزشک، پزشک متخصصی است که پس از گذراندن دورهی پزشکی عمومی، دورهی تخصصی روانپزشکی را نیز با موفقیت به پایان رسانده است. این دوره شامل آموزش های جامع در زمینهی آناتومی و فیزیولوژی مغز، بیماری های روانی، روش های تشخیصی و درمانی مختلف و تجویز دارو می باشد.
به طور خلاصه، تفاوت اصلی روانپزشک با سایر متخصصان سلامت روان، توانایی تجویز دارو است. روانشناسان بالینی و مشاوران مجاز به تجویز دارو نیستند و از روش های غیر دارویی مانند روان درمانی برای درمان مشکلات مراجعان استفاده می کنند.
۱. تشخیص
تشخیص اولین قدم در فرایند درمان روانپزشکی است. این فرآیند شامل جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها برای شناسایی دقیق مشکل بیمار است. تشخیص دقیق به روانپزشک کمک می کند تا مناسب ترین روش درمانی را برای بیمار خود انتخاب کند. روانپزشک با استفاده از مصاحبه، معاینه و تست های روان شناسی، به تشخیص اختلالات و بیماری های روانی می پردازد. تشخیص دقیق به انتخاب مناسب ترین روش درمانی کمک می کند و به بیمار کمک می کند تا مشکل خود را درک کند. همچنین می تواند به بیمار در دریافت خدمات و حمایت های لازم نیز کمک کند.
۲. درمان
بخش دیگر و مهمی که در روانپزشکی بسیار مهم است، درمان است. پس از تشخیص دقیق، روانپزشک با استفاده از روش های مختلف به بیمار در بهبودی و سلامت روان کمک می کند. روانپزشک از روش های مختلفی برای درمان اختلالات و بیماری های روانی استفاده می کند. این روش ها شامل روان درمانی، دارو درمانی و سایر روش های درمانی مانند تحریک الکتریکی مغز (TMS) می شود.
۳. مدیریت
مدیریت بخش مهمی از وظایف روانپزشک است. پس از تشخیص و درمان، روانپزشک به بیمار در مدیریت علائم خود و حفظ سلامت روان کمک می کند. برای این کار روانپزشک به بیمار در مورد اختلال خود، علائم آن، و نحوه مدیریت آن آموزش می دهد و به طور مرتب علائم بیمار را رصد می کند تا مطمئن شود که تحت کنترل هستند. در ادامه و در صورت نیاز، دوز داروهای بیمار را تنظیم می کند و به بیمار در پیشگیری از عود علائم کمک می کند.
۴. پیشگیری
یکی دیگر از وظایف مهم روانپزشکان، پیشگیری است. روانپزشک با استفاده از روش های مختلف می تواند به افراد در پیشگیری از بروز اختلالات روانی یا عود علائم کمک کند. او می تواند به شما در پیشگیری از بروز اختلالات و بیماری های روانی نیز کمک کند.
پیشگیری سطوح مختلفی دارد. در سطح اول تلاش میشود که از بروز اختلالات روانی در افراد سالم جلوگیری شود. سپس در سطح بعدی، برای شناسایی و درمان زودهنگام اختلالات روانی تلاش میشود و سطح بعدی به اقداماتی گفته می شود که برای جلوگیری از عود علائم در افراد مبتلا به اختلالات روانی انجام می شود و همه این موارد به عهده یک روانپزشک است.
طیف وسیعی از اختلالات رفتاری، خلقی، اضطرابی و شخصیتی توسط روانپزشکان قابل تشخیص و درمان است. برخی از شایع ترین بیماری هایی که در حیطه تخصص روانپزشکی قرار می گیرند را در این قسمت بررسی میکنیم.
در نهایت باز هم باید یادآوری کنیم که این موارد تنها برخی از بیماری هایی است که توسط روانپزشکان درمان میشود. در صورت مشاهده علائم و نشانه های اختلالات روانی، به تعویق انداختن درمان می تواند به وخامت اوضاع و بروز مشکلات جدی تر در زندگی فردی، اجتماعی و شغلی او منجر شود. پس هر علائمی که مشاهده کردید، به سرعت به یک روانپزشک مراجعه کنید.
چه زمانی به روانپزشک مراجعه کنیم؟
گاهی اوقات در زندگی با چالش هایی روبرو می شویم که به تنهایی قادر به حل آن ها نیستیم و نیاز به کمک متخصص داریم. در این مواقع، مراجعه به روانپزشک می تواند راهگشا و خوب باشد.
۱. اگر در حل مشکلات یا تصمیم گیری مشکل دارید
اگر در حل مشکلات روزمره خود با مشکل مواجه هستید و یا در تصمیم گیری هایتان دچار تردید و اضطراب هستید، ممکن است به کمک روانپزشک نیاز داشته باشید.
۲. اگر بیش از حد مضطرب یا نگرانید
اضطراب و نگرانی جزئی از زندگی طبیعی است، اما اگر این اضطراب و نگرانی بیش از حد باشد و در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد کند، می تواند نشانه یک اختلال روانی باشد.
۳. اگر در تمرکز، حافظه یا یادگیری مشکل دارید
اگر این علائم را دارید و یا احساس می کنید که تفکراتتان کند شده است، ممکن است به کمک روانپزشک نیاز داشته باشید.
۴. نوسانات خلقی شدید دارید
اگر نوسانات خلقی شدیدی را تجربه می کنید، به طوری که در یک روز از شادمانی به غم و ناامیدی فرو می روید، ممکن است به اختلال دوقطبی یا سایر اختلالات خلقی مبتلا باشید.
۵. نسبت به اطرافیان احساس خشم یا عصبانیت می کنید
اگر به طور مداوم احساس خشم و عصبانیت می کنید و یا نسبت به اطرافیان خود حساسیت بیش از حد نشان می دهید، ممکن است به کمک روانپزشک نیاز داشته باشید.
همیشه این را به یاد داشته باشید که مراجعه به روانپزشک و درخواست راهنمایی و کمک از یک فرد حرفه ای هیچ شرمندگی ندارد. سلامت روان به اندازه سلامت جسم اهمیت دارد. اگر در حل مشکلات یا تصمیم گیری هایتان مشکل دارید، حتما به یک کلینیک روانپزشکی حرفه ای و معتبر مراجعه کنید و از متخصصان در مرکز راهنمایی بگیرید.