معایب تجهیزات هوشمندسازی بی سیم

مقدمه

خب، می دونیم که این روزها خانه های هوشمند درحال رشد و شکل گیری هستند و روز به روز بحث پیرامون هوشمندسازی ساختمان و اتوماسیون خانگی و خانه هوشمند داغ تر و داغ تر میشه. بد نیست که در قرن هوشمندسازی تمامی بخش های زندگیمون بیشتر راجع به این موضوع بدونیم. سیستم های خانه هوشمند و تجهیزات هوشمندسازی ساختمان از نظر اجرا به دو دسته تقسیم بندی میشن.

تجهیزات خانه هوشمند سیمی

در حین ساخت براشون پیشبینی میشه و کل فرایند نقشه کشی، لوله گذاری و سیم کشی بر مبنای اصول خانه هوشمند انجام میشه. این تجهیزات طبق استانداردهای بین المللی در زمینه نصب و راه اندازی سیستم خانه های هوشمند طراحی و نصب میشن. قابل ارتقا هستند و تقریبا همه نیازهای ساکنین رو برآورده می کنند. نیاز به سرویس و نگهداری خاصی مثل تعویض باتری ها و تعمیر شارژها ندارند. چون در محلهای مناسب و اصولی نصب شدن در معرض آسیبهای فیزیکی قرار نمی گیرند. چون برای راه اندازی این سیستم به یک تابلو برق احتیاج هست، همه تجهیزات طبق استاندارد توی تابلو بصورت تجمیعی نصب میشن و نظم خاصی به سیستم میدن. علاوه بر این، وجود تابلو باعث میشه که سیمهای تلفن، درب بازکن تصویری، تجهیزات مربوط به تلوزیون و آنتن هم توی این تابلو قرار بگیرند و نظم خاصی رو ایجاد کنند که این نظم به نوبه خودش باعث میشه رفع اشکال همه امکانات توی خونه راحت تر انجام بشه. علاوه بر همه اینها امکان خرابی تجهیزات سیستم خانه هوشمند بسیار کم میشه و حتی در صورت خرابی مهمترین تجهیزات (عملگرها و حتی منابع تغذیه) میشه از داخل تابلو و بصورت دستی بصورت کامل، خونه رو کنترل کرد.

تجهیزات خانه هوشمند بی سیم

این تجهیزات در اکثر موارد روی بستر سیم کشی سنتی نصب میشن، ظاهر عملکرد تجهیزات هوشمند مثل کنترل با موبایل رو دارند، اما از امکانات کامل خانه هوشمند خبری نیست، چون از قبل پیش بینی نشده باید در حد حداقل امکانات انتظار داشته باشید. با توجه به اینکه قطعات بصورت خیلی فشره در یک قوطی کوچیک تولید شدن نباید انتظار طول عمر بالایی داشته باشید. با توجه به ماهیت بیسیم و پرتابل این قطعات توی اونها از باتری استفاده شده که این باتریها به نحوی که در ادامه توضیح داده میشه، خودش مشکلات بزرگتری رو ایجاد میکنه. همچنین پرتابل بودن این تجهیزات باعث میشه که امکان افتادن از روی میز یا سقوط از دست کاربر بیشتر بشه. چون برای این سیستم تابلویی در نظر گرفته نشده و روی بستر سیم کشی سنتی اجرا میشه اگه به هر دلیل هر قطعه ای از کار بیوفته تا زمان تعویض اون قطعه، بخشی از سیستم غیر فعال میشه.

البته در مواردی که ساختمان ساخته شده و دیگه هیچ راه کاری وجود نداره میشه از تجهیزات بیسیم برای هوشمند کردن ظاهری خونه استفاده کرد. در ادامه شما رو با مشکلات سیستم های خانه هوشمند بیسیم در مقایسه با سیستم های سیمی آشنا می کنم.

قابلیت تغییر کمتر بعد از اجرا

چون برای تجهیزات وای فای از قبل هیچ پیش بینی نشده، خیلی با سیستم سنتی فرقی نداره و فقط کلید های لمسی قابل کنترل با موبایل هستند. نمیشه از یه محل یه محل دیگه رو کنترل کرد مثلا نمی تونید بعد از نصب و راه اندازی، با کلید لمسی نصب شده توی هال، اتاق خواب رو کنترل کنید. به دلیل اینکه مثل سیستم سنتی سیمهای روشنایی پشت کلید رفته و مدارها از داخل کلید کنترل میشه، تغییر در عملکرد نیاز به تغییر در سیم کشی داره. این دقیقا مزیتی هست که توی تجهیزات هوشمند سازی سیمی خیلی متداول هست و به راحتی و بدون هیچ تغییری در سیم کشی میشه این کار رو با تغییر توی تنظیمات برنامه انجام داد. چون کلیدها توی این سیستم فقط دستورات رو جابجا می کنند و مصرف کننده ها توسط رله هایی که توی تابلو برق هستند قطع و وصل میشن به راحتی میشه با کلید های مکان های مختلف خونه، انواع تجهیزات رو کنترل کرد. توی سیستم سیمی کنترل از دو نقطه (مثل کلید های تبدیل) و کنترل از چندین نقطه به راحتی، حتی بعد از سیم کشی امکان پذیره. یادتون که هست، بدون تغییر در سیم کشی و فقط با تغییر در تنظیمات برنامه.

امکانات کمتر

چون از قبل نیازها و قابلیتهای سیستم پیش بینی نشده، نمیشه همه امکانات یک خانه هوشمند سیمی رو انتظار داشت مثل وقتی برای پرده ها پیشبینی نکردیم و می خوایم اونها رو هوشمند کنیم حتی اگه دستورات رو هم با وای فای ارسال کنیم ،برقی برای راه اندازی موتور پرده وجود نداره.

طول عمر کمتر تجهیزات

 چون همه قطعات سیستم وای فای مثلاً کلید ها توی قوطی کوچیک پلاستیکی که همون بدنه کلید هست کنار هم قرار گرفته تمرکز حرارت روی قطعات خیلی زیاد هست. این قطعات شامل پردازنده کلید لمسی، منبع تغذیه که ولتاژ 220 ولت رو به 5 ولت تبدیل میکنه، رله ها که مدارهای روشنایی رو قطع و وصل میکنن، سیستم حسگر لمس و غیره هستند. این نکته رو هم باید در نظر گرفت که به دلیل کوچیک بودن فضای قوطی پلاستیکی کلید و وجود تجهیزات زیاد باید از سر و ته قطعات زد، مثلا منبع تغذیه کوچیک تر و با راندمان کمتر، همینطور رله های کوچک و با تحمل جریان کمتر (این به فیزیک این قطعات ربط داره، یعنی لوازم کوچکتر با امکانات کمتر و جریان قابل تحمل پایین تر )، مثلا رله های 12 آمپر توی سیستمهای سیمی رو با رله های 2 آمپر توی کلید های وای فای مقایسه کنید. حرارت زیاد توی قوطی پلاستیکی کوچک کلیدها، همینطور استفاده از قطعات با ریسک خرابی بیشتر باعث کمتر شدن عمر لوازم میشه در مقایسه با سیستمهای سیمی که منابع تغذیه و رله ها جدا طراحی شده و داخل تابلو برق هستند، تفاوت طول عمر خیلی زیادی رو ایجاد می کنه.

اختلال سیگنال

چون فرکانس ۲.۴ گیگا هرتز فرکانس خیلی شلوغی هست مثلاً بلوتوث، تلفن های بیسیم و خیلی دیگه از تجهیزات توی این فرکانس کار میکنند، این موضوع باعث میشه که تداخل فرکانس پیش بیاد و باز هم برد و قابلیت اطمینان سیستم های وای فای رو کمتر بکنه در حالیکه هیچ تداخلی توی تجهیزات سیمی وجود نداره.

وابستگی به هاب

 چون برای راه اندازی این سیستمها نیاز به یک عنصر مرکزی بنام هاب هست اگه این هاب خراب بشه کل سیستم می ره روی هوا. این در حالی هست که توی سیستمهای سیمی عملکرد هیچ کدوم از لوازم به عملکرد دیگری بستگی نداره و هر کی کار خودش رو میکنه. حتی اگه تاچ پنل رو هم از مدار خارج کنید کلید های لمسی خازنی میتونن کار کنند و لوازم خونه رو قطع و وصل کنند. چون توی این سیستم عملگر های رله ای توی تابلو نصب شدن، حتی اگه خود رله خراب بشه با استفاده از فیوزهای بای پسی که توی تابلو نصب میشه، باز هم سیستم قابل کنترل هست و عملا هیچ حالتی وجود نداره که کنترل خونه از دست شما خارج بشه. ولی توی سیستم وای فای اگه یک کلید لمسی به هر دلیل از مدار خارج بشه یا خراب بشه دیگه با هیچ روشی نمیشه اون قسمت از خونه رو روشن کرد تا اون کلید لمسی عوض بشه.

عدم ارتقا در آینده

گفتیم که این سیستمها نیاز به یه هاب دارند، تعداد کم ورودی ها و خروجی های قابل نصب روی هاب باعث میشه که امکان ارتقا سیستم در آینده، توی سیستمهای وای فای وجود نداشته باشه. مثلا اگه بعدا بخوایید یه سنسور جدید روی سیستم وای فای اضافه کنید، ممکنه با محدودیت تعداد ورودی ها توی سیستم مواجه بشید چون این سیستمها تعداد محدودی ورودی و خروجی رو پشتیبانی می کنند. به دلیل اینکه این تجهیزات عموما برای پروژه های خیلی ساده و کوچیک طراحی شدن شما نباید انتظار اضافه کردن آپشنهای بیشتر در آینده رو داشته باشید، توی بعضی از سیستم های وای فای این کار با تعویض هاب با یه مدل پیشرفته تر امکان پذیره که اون هم به نوبه خودش هزینه بیشتری رو براتون در پی داره. در حالیکه توی سیستمهای سیمی با توجه به پیش بینی هایی که در زمان طراحی میشه، امکان اضافه کردن آپشن ها توسط ساکنین خونه امکان پذیر هست. تقریبا به هر تعدادی که بخواید، فقط کافیه همون قطعه مد نظر رو تهیه و سیستم اضافه کنید و نیاز به تغییر در بقیه قطعات نیست.

پایان

علی رغم همه مشکلاتی که سیستمهای بیسیم و بخصوص وای فای دارند، فقط برای زمانی توصیه میشه که خونه ساخته شده و هیچ راه حل دیگه ای وجود نداره. اگر در حال ساخت یا باز سازی هستید حتما از کارشناسان مجرب و بی طرف مشورت بگیرید و سیستمهای سیمی رو با یه پروتکل معتبر پیاده سازی کنید. سیستم خانه هوشمند حداقل باید 10 سال براتون کار کنه. خیلی مهمه که این لوازم در گذر زمان خراب نشه و همه نیازهای ساکنین رو برآورده کنه. سیستمهای خانه هوشمند سیمی با توجه به اینکه تجهیزات مهمشون مثل عملگرها و منابع تغذیه توی تابلو و در فضای بزرگتری نصب میشه، قابلیت اطمینان بیشتری رو براتون فراهم میکنه. یه تکنولوژی جدید باید مشکلات قبلی رو حل کنه و امکانات بیشتری رو برای رفاه شما فراهم کنه، نه اینکه خودش باعث مشکلات جدیدی بشه. باید این نکته مهم رو در نظر گرفت که برای داشتن یک سیستم خانه هوشمند واقعی نیاز به یک سیم کشی هوشمند دارید و نمیشه روی بستر سیم کشی سنتی، سیستم خانه هوشمند پیاده سازی کرد. هر سیستمی نیاز به زیر ساخت های خاص خودش رو داره و با تغییر در کلمات و تعاریف نمیشه نیازهای اولیه و اساسی یک سیستم رو عوض کرد.