قرارداد اختیار معامله چیست؟

یکی از ابزارهای جدید بازار سرمایه ایران، قراردادهای اختیار معامله هستند. این قراردادها بیشتر هدف مدیریت ریسک در بازار سرمایه را دنبال می کنند اما مزایای بسیار زیادی دیگری هم دارند مانند کسب سود در بازار نزولی یا سرمایه گذاری با پولی بیشتر از آنچه که در حال حاضر در اختیار دارید و به همین دلیل رفته رفته محبوبیت بیشتری در بازار سرمایه پیدا می کنند.

 در این مطلب، به سراغ این قراردادها رفته ایم و به شما خواهیم گفت قرارداد اختیار معامله چیست و شما را با انواع مختلف این نوع قراردادهای آشنا می کنیم. 

اول: بازار مشتقه چیست؟

احتمالا اسم بازار مشتقه یا Derivative Market به گوشتان خورده باشد. در این بازار معامله انواع کالاها در زمان حاضر اما دادوستد و پرداخت مبلغ در آینده انجام می شود! 

در بازار مشتقه دو طرف معامله توافق می کنند یک کالای مشخص را در آینده با قیمت تعیین شده بخرند یا به فروش برسانند. مبلغ معامله هم در زمان مشخص شده در آینده ردو بدل می شود. 

اوراق مشتقه هم اوراق بهاداری است که ارزش آن مشتق شده از یک دارایی پایه و ارزش آن است. قراردادهای اختیار معامله یا آپشن نوعی اوراق مشتقه محسوب می شوند. 

دوم: قرارداد اختیار معامله چیست؟

قرارداد اختیار معامله یا Options Contract قراردادی است که مطابق آن دو طرف قرارداد توافق می کنند که در تاریخ مشخص شده یک دارایی معین را با قیمت تعیین شده در آینده خریداری کرده یا به فروش برسانند. 

قراردادهای اختیار معامله به صورت کلی به دو دسته قراردادهای اختیار خرید (Call Option) و قراردادهای اختیار فروش (Put Option) تقسیم می شوند. 

سوم: قرارداد اختیار خرید و اختیار فروش چیست؟

قرارداد اختیار خرید، قراردادی است که مطابق آن خریدار قرارداد این حق را دارد که مقدار مشخصی از یک دارایی را در زمان معین با مبلغ تعیین شده خریداری کند. فروشنده قرارداد هم متعهد است که این دارایی را طبق توافق به او بفروشد. 

دقت داشته باشید که خریدار حق خرید دارایی را در آینده دارد و الزامی برای خرید در قراردادهای اختیار خرید، وجود ندارد. همانطور که می بینید در قرارداد اختیار خرید می توان نقش خریدار قرارداد یا فروشنده قرارداد را بر عهده داشت. 

قرارداد اختیار فروش اما قراردادی است که مطابق آن خریدار قرارداد این حق را دارد که در زمان مشخص شده در آینده دارایی مشخصی را در ازای مبلغی معین به فروشنده قرارداد به فروش برساند. فروشنده قرارداد اختیار فروش هم متعهد است که در صورت تمایل خریدار قرارداد، دارایی را از او خریداری کند. در این قرارداد هم، با دو طرف خریدار و فروشنده مواجه هستیم.

پس به صورت کلی می توان گفت در قراردادهای اختیار معامله چهار موقعیت خریدار اختیار خرید، فروشنده اختیار خرید، خریدار اختیار فروش و فروشنده اختیار فروش را می توان برعهده گرفت. 

چهارم: مزایای قرارداد اختیار معامله چیست؟

قراردادهای اختیار معامله مزایای بسیار زیادی دارند که در ادامه به بعضی از آنها اشاره می کنیم:

استفاده از ویژگی اهرم در معاملات 

یکی از مزایای استفاده از قراردادهای اختیار معامله این است که شما در ابتدای عقد قرارداد بدون اینکه کل مبلغ معامله را در اختیار داشته باشید، می توانید وارد معامله شوید و به میزان کل مبلغ معامله از بازدهی آن بهره مند شوید. همین ویژگی معامله با چند برابر دارایی حال حاضر، یکی از جذابیت های قراردادهای اختیار معامله برای معامله گران بازار مشتقه محسوب می شود. 

کسب سود حتی از کاهش قیمت ها!

در بازار سهام، شما تنها از افزایش قیمت یک دارایی است که می توانید به سود برسید اما در قراردادهای اختیار معامله اگر شما تحلیل درستی داشته باشد و بتوانید کاهش قیمت یک دارایی را در آینده به خوبی پیش بینی کنید، این امکان برایتان فراهم است تا با اخذ موقعیت فروش در قرارداد اختیار خرید یا گرفتن موقعیت خرید در قراردادهای اختیار فروش، از کاهش قیمت ها هم سود بگیرید. 

پنجم: قراردادهای اختیار معامله از نظر شیوه اعمال

قراردادهای اختیار معامله را از نظر سبک اعمال می توان به دو دسته سبک اروپایی و سبک آمریکایی دسته بندی کرد:

در سبک اروپایی، دارنده قرارداد اختیار تنها در تاریخ سررسید می تواند آن را اعمال کند و تا قبل از زمان سررسید امکان اعمال قرارداد اختیار وجود ندارد اما در سبک آمریکایی دارنده قرارداد اختیار معامله هر روزی تا تاریخ سررسید و در روز سررسید می تواند اختیار خود را اعمال کند. در ایران اعمال قراردادهای اختیار معامله تنها به سبک اروپایی انجام می شود. 

جمع بندی

قراردادهای اختیار معامله از جمله اوراق مشتقه محسوب می شوند، یعنی ارزش آنها از یک دارایی پایه مشتق می شود. در این قراردادها دو طرف قرارداد توافق می کنند که یکی دارایی عین را در تاریخ مشخص شده در آینده با قیمتی که از قبل تعیین می شود، در آینده خریداری کرده یا به فروش برسانند. قراردادهای اختیار معامله به دو دسته قراردادهای اختیار خرید و قراردادهای اختیار فروش تقسیم می شوند. آکادمی ره آورد اخیرا اقدام به برگزاری دوره اختیار معامله کرده است که تمامی موضوعات مربوط به این قراردادها را در چند جلسه به علاقمندان آموزش می دهد.

منبع: rahavard365.com