از مهمترین فلزاتی که در هر کشور تولید می گردد، میلگرد و ورق آهنی است. این دو محصول با توجه به میزان پیشرفتی که در کشور صورت می گیرد؛ می توانند سهم 50 تا 70 درصدی از مصرف فلزات هر کشور را به خود اختصاص دهند. از ساخت یک ساختمان یا ویلای کوچک تا ساخت برج های تجاری چند صد طبقه، پل ها و سازه های شهری، همه از ورق و میلگرد آهنی استفاده می کنند. به همین دلیل قیمت این دو محصول حتی در بودجه بندی سالانه کشورها نیز مؤثر است. لذا بررسی عوامل تأثیرگذار بر قیمت میلگرد آجدار می تواند برای برنامه ریزی های مالی ما مؤثر و ضروری باشد.
عوامل مختلفی بر قیمت میلگرد در بازار ایران و جهان مؤثر است. از جمله:
همانطور که می دانید کشورهای صنعتی نظیر آمریکا، چین و هند با توجه به تعریف پروژه های بسیار بزرگ و مستمر میزان بسیار زیادی از تولید آهن و فولاد جهان را می بلعند. به همین دلیل گزارش های میزان رشد اقتصادی و بودجه عمرانی این کشورها به طور مستقیم بر قیمت جهانی آهن و فولاد تأثیر می گذارد. در زمان هایی که رشد اقتصادی و بودجه عمرانی این کشورها و کشورهای صنعتی دیگر مثبت ارزیابی می گردد، تغییرات قیمت فولاد و آهن نیز به دلیل پیش بینی افزایش تقاضا بیشتر می گردد. از طرفی بروز بحران در کشورهای بزرگ تولید کننده فولاد و آهن و عدم توانایی عرضه مناسب نیز می تواند تأثیر بسزایی در افزایش قیمت جهانی فولاد و آهن بگذارد. این مهم در خصوص قیمت جهانی کلیه کامودیتی ها لحاظ می گردد.
با توجه به اینکه قیمت کلیه کالاها در جهان به نسبت دلار مشخص می گردد، بزرگترین عامل در تعیین قیمت فولاد و کلیه کالاها در کشورهای دیگر، قیمت دلار در آن کشور بر اساس ارز پایه همان کشور می باشد. بنابراین زمانی که قیمت جهانی فولاد را محاسبه می کنیم، قیمت جهانی فولاد (دلار) در قیمت دلار (ریال) ضرب می شود. این مهم باعث شده در کشور ایران با توجه به رشد افسارگسیخته قیمت دلار، افزایش عجیبی در قیمت فولاد داشته باشیم. به طوریکه بسیاری از محصولات وارداتی در مدت 2-3 سال اخیر رشد بیش از 3 برابری را تجربه کردند.
یکی دیگر از عوامل داخلی مؤثر بر قیمت، آیتم تورم است. در حالیکه ممکن است قیمت دلار برای مدت مشخصی ثابت باشد، اما تورم موجب افزایش هزینه های تولید و در نتیجه بهای تمام شده محصولات فولادی و به خصوص میلگرد می گردد. همانطور که می دانید تورم هم می تواند در دوره رشد و توسعه تأثیرگذار باشد و هم در دوره های رکود موجب افزایش قیمت محصولات و کالاها شود. بنابراین برای کشورهای تورمی نظیر ایران، رشد پایه پولی و تورم یکی از مهمترین عوامل در قیمت گذاري انواع آهن آلات به خصوص میلگرد می باشد.
یکی از مهمترین اصول اقتصاد در تعیین قیمت محصولات، رابطه بین عرضه و تقاضا در خصوص هر محصول در کشور است. لذا در زمان رشد و توسعه کشور که اکثر بودجه کشور به بخش عمرانی اختصاص داده می شود، تقاضا برای میلگرد فولادی افزایش چشمگیری می یابد و به همین دلیل قیمت آهن آلات به خصوص میلگرد آجدار افزایش خواهد یافت. همچنین در زمان هایی که رشد و توسعه در بخش صنعتی کشور افزایش می یابد و یا دوره های تعمیرات و نگهداری صنایع بزرگ کشور فرا می رسد، بدیهی است قیمت فولاد آلیاژی و به خصوص میلگرد ساده و ورق سیاه افزایش پیدا می کند.
یکی از موضوعات مهمی که در چند سال اخیر دچار آن شدیم، کاهش عرضه توسط کارخانجات بزرگ تولید محصولات فولادی در فصل تابستان و زمستان است که معضل بزرگی برای خود آنها و صنایع دیگر شده است. بدیهی است تعطیلی منظم و مستمر کارخانه فولاد مبارکه اصفهان و یا کارخانه فولاد آلیاژی ایران به دلیل قطعی برق در تابستان یا قطع گاز در زمستان می تواند عرضه منظم ورق و میلگرد به صنعت کشور را دچار مشکل نماید و بدین ترتیب قیمت برخی محصولات فولادی برای دوره مشخصی افزایش می یابد.
همانطور که می دانیم سیاست های کلان اقتصادی از مدل بازار آزاد تا مدل بسته دولتی تأثیر بسیار متفاوتی در قیمت گذاری محصولات متنوع به خصوص بخش تحت نظارت دولت دارد. زمانی که دولت سیاست های انبساطی را در نظر دارد با افزایش نقدینگی و اجازه ورود پول از صنایع مادر به داخل کشور و همچنین افزایش حقوق پایه، موجب افزایش تقاضا در کشور و رونق تولید می گردد و این مهم موجب افزایش نسبی قیمت ها خواهد شد.
در حالت برعکس زمانی که دولت سیاست های انقباضی را لحاظ می کند، از ورود پول و افزایش نقدینگی وهمچنین ارائه وام های بلند مدت به تولیدکنندگان و مردم جلوگیری خواهد نمود و بنابراین تقاضا کاهش می یابد و بدین ترتیب قیمت انواع آهن آلات و فولادهای آلیاژی نیز سرکوب می شود. این دوره معمولاً به دوره رکود معروف است که در آن معامله و ثبت قرارداد کاری در تمام حوزه های صنعتی و ساختمانی کاهش چشمگیری دارد.
کیفیت و سایز میلگردهای تولیدی توسط کارخانه های متعدد در سراسر کشور، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در قیمت میلگرد می باشد. بدیهی است برخی سایزهای کوچک هزینه تولید و بهای تمام شده بالاتری دارند و به همین دلیل قیمت آن ها متفاوت است. در خصوص میلگرد آجدار در تمام کارخانجات تولیدی، قیمت میلگرد 8 و 10 و 12 میلیمتر از باقی میلگردهای سایز بزرگتر بیشتر است. همچنین کیفیت تولید برخی کارخانجات تولید میلگرد نظیر کارخانه ذوب آهن اصفهان نسبت به برخی دیگر بیشتر است و به همین دلیل به محض عرضه در بازار آهن آلات توسط مصرف کنندگان نهایی خریداری می گردد و یا از قبل سفارش گذاری شده است.
این عامل به جهت آسان نمودن تهیه محصولات فولادی برای مصرف کنندگان نهایی در ابعاد و میزان مورد نیاز آن ها، در شرکت های مختلف تفاوت دارد. بدیهی است که در سال های اخیر کلیه خریدهای محصولات به سمت خرید دیجیتال و مجازی رفته و کار برای مصرف کننده نهایی با یک جستجوی ساده در اینترنت آسان شده است. کاربران و مشتریان هر محصول می توانند با مقایسه قیمت محصولات و البته کیفیت خدمات دهی و شرایط فروش بهترین انتخاب را داشته باشند. به عنوان مثال شرکت وستاسازه راد، علاوه بر درنظر گرفتن کمترین حاشیه سود نسبت به رقبای خود، خدمات ویژه نظیر سرعت عمل در ارائه خدمات و ارسال کالا، حمل و نقل رایگان در شهر تهران (حتی برای ارسال به باربری) و ارائه فاکتور رسمی به کلیه مشتریان خود گامی بلند در ارائه خدمات برتر به مشتریان وفادار خود برداشته است.
بدیهی است این موارد مهمترین عوامل مؤثر در قیمت میلگرد بوده و ممکن است بسیاری موارد دیگر نیز در این مهم دخیل باشد که از حوصله مخاطبان گرامی خارج است. لذا تغییر در هر یک از این عوامل می تواند موجب تغییر در قیمت انواع آهن آلات ساختمانی و فولادهای آلیاژی گردد. همچنین پیش بینی و تحلیل آینده هر یک از آیتم های مذکور می تواند موجب تصمیم گیری های بهتر و سوددهی بیشتر برای هر مجموعه ای باشد.