صندوق تضمین یا صندوق اهرم؟

صندوق تضمین یا صندوق اهرم؟

در این مقاله ویژگی های 2 صندوق پر طرفدار اهرم و تضمین اصل سرمایه را بررسی کرده، تفاوت های آن ها را گفته و در نهایت واحد های مناسب هر فرد با ریسک پذیری های متفاوت را ذکر می کنیم.

قبل از هرچیزی ابتدا به معرفی و توضیحات انوع واحد های صندوق تضمین اصل سرمایه و اهرمی پرداخته و کارکرد این 2 صندوق را تشریح کرده و باهم مقایسه می کنیم:

صندوق تضمین چیست؟

به طور کلی تا به امروز دو نوع صندوق تضمین وجود دارد.یک نوع با رکن ضامن و یک نوع 2 واحدی.نوع رکن ضامن، شرکتی که مدیر صندوق است ضمانت اصل سرمایه سرمایه گذاران را تقبل می کند.اما نوع 2 واحدی که از واحدهای عادی و ممتاز تشکیل شده است، ضمانت واحدهای عادی بر دوش واحدهای ممتاز است.به دلیل اینکه روش ضمانت دو واحدی جذاب تر و مرسوم تر است این نوع صندوق تضمین را در ادامه مقاله توضیح می دهیم.

برای پاسخ به سوال صندوق تضمین چیست، باید بدانید که صندوق تضمین اصل سرمایه از دو نوع واحد تشکیل شده است. واحد های عادی واحد هایی هستند که اصل سرمایه ی آن ها تضمین شده است و واحد های ممتاز واحد هایی هستند به صورت قابل معامله یا ETF در بازار سرمایه معامله می شوند. نکته بسیار مهم صندوق تضمین اصل سرمایه این است که این صندوق از نوع صندوقدهای مختلط می باشد و درصد سرمایه گذاری بین سهام و درامد ثابت آن ۳۰-۷۰ می باشد. به این معنی که صندوق تضمین اصل سرمایه در زمان هایی که مدیریت صندوق تشخیص می دهد می تواند تا ۷۰ درصد دارایی های صندوق را سهام و ۳۰ درصد مابقی را درآمد ثابت بخرد و در وقت هایی که مدیر صندوق تشخیص می دهد بازار روند نزولی دارد، می تواند دارایی های صندوق را تا ۷۰ درصد در ابزارهای درآمد ثابت ( مانند صندوق ها، اوراق مشارکت، سپرده های بانکی) و ۳۰ درصد مابقی را سهام بخرد.

واحد های عادی صندوق تضمین اصل سرمایه

دارندگان واحد های عادی صندوق تضمین اصل سرمایه، همان افرادی هستند که قصد دارند اصل سرمایه خود را در مقابل روز های منفی بازار سرمایه حفظ کنند. واحد های عادی صندوق تضمین اصل سرمایه به صورت صدور و ابطال می باشد و افراد علاقه مند می توانند از طریق پرتال سرمایه گذاری در واحد های عادی سرمایه گذاری کنند. نکته بسیار مهم که باید سرمایه گذاران واحد های عادی صندوق تضمین اصل سرمایه بدانند این است که سرمایه گذاران در صورتی می توانند از این ویژگی این صندوق یعنی تضمین اصل سرمایه خود استفاده کنند که دوره نگهداری واحد های عادی آن ها حداقل ۹۰ روز باشد.البته نوع دیگری از صندوق های تضمین که با رکن ضامن هم هستند، دوره نگهداری 3ماهه و 365 روزه دارند که همین امر موجب کاهش استقبال از آن ها خواهد شد.

واحد های ممتاز صندوق تضمین اصل سرمایه

واحد های ممتاز صندوق تضمین اصل سرمایه واحد هایی هستند که به صورت قابل معامله یا ETF در بازار سرمایه معامله می شوند. نماد صندوق تضمین در بازار بورس "ضمان" است. این واحد ها اصل سرمایه واحد های عادی را تضمین می کنند. به عبارتی در صورت کاهش اصل سرمایه واحد های عادی، مابه التفاوت ارزش روز واحد های عادی با اصل سرمایه آن ها، از طریق سرمایه واحد های ممتاز جبران می شود. اما سؤال اصلی این است که چگونه واحد های ممتاز، اصل سرمایه واحد های عادی را تضمین می کنند؟! 

نحوه تضمین اصل سرمایه واحدهای عادی

واحد های ممتاز در صورت رشد ارزش روز دارایی های صندوق تضمین اصل سرمایه، علاوه بر سود خود، از سود واحد های عادی کارمزد دریافت می کنند. کارمزد جبران اصل سرمایه برای واحد های ممتاز به صورت پلکانی محاسبه می شود. به این صورت که تا بازدهی ۲۰ درصد کارمزدی دریافت نمی شود. اما برای بازدهی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کارمزد ۱۰ درصد، برای بازدهی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد، کارمزد ۲۰ درصد و بازدهی های بالای ۴۰ درصد مشمول ۳۰ درصد کارمزد از سود واحدی های عادی برای واحد های ممتاز خواهد شد.

واحد های ممتاز به دلیل دریافت این کارمزد، در صورتی که واحد عادی در صندوق تضمین اصل سرمایه، از اصل سرمایه آن ها کاسته شود، باید مابه التفاوت ارزش روز واحد عادی با اصل سرمایه آن ها را پرداخت کنند.

صندوق اهرمی چیست؟

صندوق های اهرمی از نوع صندوق های سهامی است با این تفاوت که از دو نوع واحد برای سرمایه گذاری ایجاد می شود. صندوق های اهرمی به افرادی که قصد دارند با پذیرش ریسک بیشتر وارد بازار سهام شوند این امکان را می دهد که با بهره گیری از بسیاری از مزایای صندوق های سرمایه گذاری اعم مدیریت حرفه ای پورتفوی و نقد شوندگی بالا، از ابزار اهرم نیز برخوردار شوند. صندوق های اهرمی دو نوع واحد برای سرمایه گذاری دارند که برای دو گروه از سرمایه گذاران با دو هدف و رویکرد متفاوت است. یک دسته واحد های عادی و یک دسته واحد های ممتاز است.

واحد های عادی صندوق اهرمی

واحد های عادی مخصوص سرمایه گذارانی است که قصد پذیرش ریسک بالا ندارند و انتظار یک بازدهی محدود ولی مطمئن را دارند. بازدهی واحد های عادی صندوق اهرمی متفاوت میباشد ولی به صورت تقریبی بین 20 تا 30 درصد معادل سالانه خواهد بود که بسته به میزان بازدهی سبد دارایی صندوق در این بازه متغیر خواهد بود. خرید این واحد ها به صورت صدور و ابطال انجام می شوند.

واحد های ممتاز صندوق اهرمی

واحد های ممتاز مناسب افراد جسور و ریسک پذیر است این واحد های ممتاز به صورت قابل معامله در بورس هستند و از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری با جستجوی نماد مورد نظر قابل داد و ستد هستند.اگر سوال شما این است که ریسک صندوق اهرمی چقدر است؟ باید بگوییم که بستگی به نوع واحدها دارد.برای واحدهای عادی تقریبا هیچ ریسکی وجود ندارد اما برای واحدهای ممتاز به دلیل اهرم در سرمایه گذاری، ریسک بیشتری نسبت به حالت عادی دارد.

نحوه کارکرد صندوق اهرمی

صندوق های اهرمی از نوع سهامی هستند یعنی مدیر صندوق محدودیتی در خرید سهام ندارد بنابراین ارزش دارایی های صندوق به فراخور تغییرات قیمت سهام می تواند دچار نوسانات نامحدودی شود ولی گروه سهامداران ممتاز متضمن تحقق حداقل بازدهی برای سهامداران عادی خواهند بود. بنابراین سهامداران عادی چندان نگرانی از تحقق بازدهی خود ندارند و به نوعی گویا در صندوق های با درآمد ثابت سرمایه گذاری کرده اند.

اما سهامداران ممتاز در ازای پذیرش چنین ریسک و تعهدی چنانچه بازدهی صندوق بیش از سقف بازدهی تعیین شده برای سهامداران عادی یعنی همان 30 درصد باشد، علاوه بر سودی که به سرمایه خودشان تعلق می گیرد، مازاد سود سهامداران عادی را هم بدست خواهند آورد.پس بنابراین دارندگان واحدهای ممتاز متناسب با ریسکی که پذیرفته اند از سودی بیشتری نیز بهره مند خواهند شد.

اهرم چیست؟

اهرم در واقع مبلغی است که از واحدهای عادی گرفته شده و در سهام سرمایه گذاری می شود.درجه اهرم این صندوق نیز به همین صورت محاسبه می شود.

مثال: 

به طور مثال فرض کنید بازدهی صندوق اهرمی در یک سناریو، 190 درصد باشد. در این حالت سهامداران عادی سقف بازدهی معین شده یعنی 25 درصد بازدهی خواهند داشت ولی مازاد بازدهی کسب شده یعنی 165 درصد از سود آنها به سهامداران ممتاز خواهد رسید. با توجه به اینکه سهامداران ممتاز از محل سرمایه خودشان نیز 190 درصد بازدهی کسب کردند با بدست آوردن مازاد بازدهی سهامداران عادی، به صورت اهرمی کسب سود می کنند.

در سناریو دیگر چنانچه صندوق در طول سال 15 درصد سود کند، سهامداران عادی کف سود تعیین شده یعنی 20 درصد را دریافت خواهند کرد و فاصله کسری بازدهی یعنی 5 درصد سود از محل سهامداران ممتاز جبران خواهد شد و در این حالت سهامداران ممتاز چیزی کمتر از سود کل صندوق یعنی 15 درصد بدست خواهند آورد.

پس از شناخت کامل این 2 ابزار مهم و کارآمد بازار سرمایه، سوال اصلی این است که این دو صندوق چه تفاوت هایی با هم دارند.

• نوع صندوق و نحوه سرمایه گذاری :

صندوق تضمین از نوع مختلط است که میتواند در هر لحظه به نسبت 70-30 درصد بین سهام و درآمد ثابت سرمایه گذاری کند. اما صندوق اهرمی از نوع سهامی است که باید حداقل 70 درصد در سهام و حداکثر 30 درصد اوراق درآمد ثابت باشد.

• واحد های عادی:

در صندوق تضمین، واحد های عادی ، همان واحدهایی هستند که اصل سرمایه آنها تضمین می شود و این تضمین را واحد های ممتاز صندوق تضمین به واسطه دریافت کارمزد از رشد دارایی صندوق از واحدهای عادی دریافت می کنند . واحدهای عادی صندوق تضمین صرفا اصل سرمایه آنها به شرط ماندگاری 3 ماهه تضمین می شود و در صورت رشد دارایی های صندوق، با کسر کارمزدها ( کارمزدهایی که به واحدهای ممتاز می دهند) این واحد ها هم رشد می کنند و می توانند از رشد بازار ولی کمتر از واحد های ممتاز استفاده کنند.

در صندوق اهرمی، واحد های عادی، همان واحدهایی هستند که دارایی خود را به عنوان اعتبار به واحد های ممتاز می دهند تا آن واحد بتوانند به صورت اهرم در سهام سرمایه گذاری کنند. از طرفی واحد های عادی مثل یک صندوق درآمد ثابت است با این فرق که حداقل بازدهی 20 درصد و حداکثر بازدهی آن ها 30 درصد از طرف واحد های ممتاز تضمین می شود.

• واحد های ممتاز:

در صندوق تضمین، واحد های ممتاز ( ضمان) ، واحد هایی هستند که اصل سرمایه واحد های عادی را تضمین می کنند ولی به دلیل همین تضمین در صورت رشد بازار به صورت پله کارمزد از واحد های عادی دریافت می کنند. بنابراین در رشد های بازار می توانند بیشتر از بازدهی دارایی های صندوق، بازدهی کسب کنند.

در صندوق اهرمی، واحد های ممتاز دارایی های واحد های عادی را به عنوان اعتبار دریافت می کنند و می توانند به صورت اهرمی در بازار سهام سود کسب کنند. اما به دلیل دریافت این اعتبار، تضمین می کنند به واحد های عادی بین 20 تا 30 درصد سود بدهند.

• حداقل مبلغ سرمایه گذاری:

در واحد های عادی هر دو صندوق حداقل مبلغ سرمایه گذاری، یک واحد می باشد .

ولی در واحد های ممتاز صندوق اهرمی ( اهرم) حداقل مبلغ سرمایه گذاری 500 هزار تومان می باشد اما در واحد های ممتاز صندوق تضمین ( ضمان) حداقل 100 هزار واحد با لات های 100 هزار تایی می توان خریداری کرد.

حداقل مبلغ برای سرمایه گذاری در صندوق تضمین چقدر است؟حداقل 100 هزار واحد با لات های 100هزارتایی

----صندوق تضمین مناسب چه کسانی است و مزایای صندوق تضمین چیست؟

برای اینکه بدانیم صندوق تضمین اصل سرمایه مناسب چه کسانی است باید هر دونوع واحد این صندوق هارا بررسی کنیم:

واحد های عادی صندوق تضمین اصل سرمایه:

واحد های عادی صندوق تضمین اصل سرمایه مناسب کسانی است که از روند های نزولی و کاهش قیمت سهام در بازار سرمایه هراس داشته و خواهان سرمایه گذاری امن هستند. از طرفی هم این افراد خواهان سودی بیشتر از صندوق های درآمد ثابت و متناسب با رشد قیمت سهام هستند.

واحد های ممتاز صندوق تضمین اصل سرمایه با نماد ضمان:

این نوع واحد ها که اصل سرمایه واحدهای عادی را تضمین کرده و در قبال این در روند های صعودی که صندوق سودی بالاتر از 20% بسازد، کارمزد از سود واحدهای عادی دریافت می کنند مناسب افرادی است که خواهان کسب سود بالاتر از روند های بازار بوده و ریسک پذیری نسبتا بالایی هم دارند.

صندوق اهرم مناسب چه کسانی است و مزایای صندوق های اهرمی چیست؟

بر خلاف صندوق تضمین که هر دو نوع واحد ها از نوع صندوق های مختلط هستند، دسته واحد های عادی و ممتاز صندوق اهرمی متفاوت است. واحد های عادی صندوق اهرمی که از نوع صدور و ابطالی هستند از نوع صندوق های درآمد ثابت هستند که سود حداقل 20% در سال خواهد داشت. پس این نوع واحدها همانند صندوق درآمد ثابت بوده و یک سود بدون ریسک و مشخص را نصیب سرمایه گذاران می کند.

واحد های ممتاز صندوق اهرمی

این نوع واحد ها که از نوع قابل معامله در بورس می باشند، به صورت اهرمی نوسان می کنند. به این صورت که پولی که از دارندگان واحد های عادی هم جمع شده در سهام سرمایه گذاری شده و این امر باعث می شود که ماهیت اهرمی محقق شود. پس به این صورت این نوع واحد ها ریسک بالایی داشته و مناسب افراد ریسک پذیری است که خواهان تحقق سود های بالاتر از شاخص کل و بازار سرمایه همراه با پذیرش ریسک هستند.

در جدول پایین مشخصات و مقایسه کامل 2 صندوق اهرمی و تضمین اصل سرمایه را ذکر کردیم: