علت بی حوصلگی در سالمندان و راهکارهای عملی برای رفع آن

یکی از مهمترین ویژگی های اخلاقی و انسانیت ابراز عشق و محبت به سالمندان است. زیرا محبت سالمندان نه شبیه عشق متقابل به همسر تلقی می شود و نه مانند عشق به فرزندان شیرین و جذاب است؛ زیرا به خاطر کهولت سن شاید گاهی اوقات از برخی کارهای آن ها هم ناراحت شویم. پس طرز رفتار ما با سالمندان در این دوران نشانه قدرشناسی ما از این عزیزان است.

همیشه گفته می شود با سالمندان مهربان باشید و با آنها در جمع گرم خانواده با احترام رفتار کنید. البته گاهی اوقات خیلی از ما تحمل بدخلقی برخی از سالمندان برایمان دشوار است، اما باید پذیرفت که رفتار خیلی از سالمندان ما اقتضای این دوران بوده و قبول کردن شرایط برایشان سخت است.

در این دوران ما شاهد بی حوصلگی، شکاکی، زودرنج بودن و... در سالمندان می شویم. ولی در مقابل همه این رفتارها تنها کسی می تواند عملکرد درستی از خود نشان دهد که علم و تجربه برخورد با این شرایط را داشته باشد. به شما توصیه می کنیم در صورتی که واقعاً از عهده این کار برنمی آیید از یک پرستار سالمند در منزل برای بهبود شرایط زندگی خود و رفاه حال سالمندتان کمک بگیرید.

چگونه با یک سالمند بی حوصله رفتار کنیم؟

مراقبت از سالمند در خانه به دلیل ناتوانی های جسمی و از دست دادن حافظه با چالش های خاصی مواجه است. یکی از رایج ترین مشکلاتی که بسیاری از سالمندان در خانه با آن دست و پنجه نرم می کنند، بی حوصلگی است. گاهی اوقات شدت این بی حوصلگی به حدی بالا می رود که ممکن است فرد را دچار بیماری های روانی کند.

اگر با یک فرد مسن زندگی می کنید، بهتر است با حوصله به حرف های او گوش کنید. با این کار شما به او نشان می دهید که از حمایت عاطفی اطرافیان برخوردار است. با او در مورد چیزهایی صحبت کنید که در او ایجاد امید می کند. اگر سالمند در مورد احساسات خودش با شما صحبت کرد، او را سرزنش نکنید.

یکی از مهم ترین علل افسردگی در سالمندان تنهایی و گوشه گیری است. شما باید به طور مرتب ملاقات او با اقوام، آشنایان و دوستانش را ترتیب دهید. اگر روند تنهایی ادامه پیدا کند، مطمئناً افسردگی روز به روز تشدید می شود و سالمندان و اطرافیان با مشکلات بیشتری مواجه خواهند شد.

برای لذت بردن سالمندان از زندگی باید این شرایط مهم را برای آن ها ایجاد کنید. پیاده روی در فضاهای سبز، بردن او به سفر، تماشای فیلم و انجام هر کاری که مورد علاقه یک فرد مسن باشد می تواند سطح افسردگی و بی حوصلگی سالمند شما را کاهش دهد. حتی اگر سالمند شما قادر به حرکت نیست، او را با ویلچر بیرون ببرید تا خلق و خوی او بهبود یابد.

یک برنامه روزانه منظم برای سالمندان خود در نظر بگیرید. در این برنامه حتماً بخشی را به دیدار دوستان قدیمی اش اختصاص دهید. یادآوری گذشته باعث می شود سالمندان احساس بهتری داشته باشند و روابط اجتماعی آنها را تقویت می کند.

دلایل مهم بی حوصلگی در سالمندان

دلیل بی حوصلگی می تواند مربوط به رژیم غذایی و خواب نامناسب، استرس، افسردگی، روابط اجتماعی نامطلوب، عدم فعالیت بدنی یا نگرش منفی سالمند نسبت به زندگی باشد.

بی حوصلگی دردی است که همه ما هر از گاهی تجربه می کنیم. دلایل زیادی برای بی حوصلگی وجود دارد. برخی را می توان اصلاح کرد، ریشه برخی دیگر به خود سالمند برمی گردد. در این مواقع بهتر است به دنبال راه هایی برای بهبود وضعیت پیش آمده باشیم. حتی خیلی از افرادی که برای نگهداری از سالمند پوشکی استخدام می شوند ممکن است به مرور زمان به خاطر سختی این کار دچار بی حوصلگی شوند. در این زمان اگر پرستار نتواند به خوبی رفتار خود را مدیریت و کنترل کند می تواند باعث رنجش خاطر سالمند بیمار شود. در ادامه بحث برخی عوامل که باعث بی حوصلگی و خستگی در اکثر سالمندان می شود را با هم بررسی می کنیم. بدون شک این دلایل مختص گروه سنی افراد مسن نیست و خیلی از ما در هر سنی با این موارد درگیر هستیم.

افسردگی و استرس

اگر سالمند شما در اکثر موارد احساس ضعف و بی حالی می کند و نمی خواهید هیچ فعالیتی انجام دهد، او به مرور زمان ناامید خواهد شد و از فعالیتی که زمانی از آن لذت می برد، دیگر احساس خوشحالی نمی کند.

در بسیاری از موارد، بی حوصلگی افراد مسن به اضطراب یا افسردگی تبدیل می شود. افرادی که از هر دو عارضه رنج می برند، به دلیل سطح تحمل پایین، بسیار کم حوصله هستند و به راحتی دچار استرس می شوند. علائم افسردگی را در سالمند خود را بشناسید و برای مقابله با آن اقدام کنید.

استرس زیاد و طولانی مدت باعث کاهش تمرکز و بی حوصلگی می شود. سعی کنید مهارت های مدیریت استرس را به سالمند خود یاد دهید تا او بتواند شاد زندگی کند. از او بخواهید برای تغییر این حالت و بازگرداندن شادابی به زندگی خود، به محیط اطرافش توجه بیشتری داشته باشد. 

تغذیه نامناسب

عادات بد غذایی بر وضعیت روانی سالمند تأثیر می گذارد و باعث ایجاد شرایطی مانند تحریک پذیری، نوسانات خلقی، عدم تمرکز، پرخاشگری، عصبانیت یا بیش فعالی می شود. اگر نوسانات خلقی در سالمند خود مشاهده کردید بهتر است غذاهایی را که در طول روز می خورد یادداشت کنید تا ارتباط بین غذاهایی که می خورید و نوسانات خلقی او را کشف کنید.

بهتر است به والدین سالخورده خود بگویید در مصرف قهوه و کافئین زیاده روی نکند.

در این دوران مصرف ویتامین B6 و E با مشورت پزشک می تواند از تنش های درونی سالمند بکاهد.

شما به عنوان یک مراقب توجه داشته باشید که احساس افسردگی و آشفتگی به دلیل کمبوداسیدهای چرب امگا 3، ویتامین D و ویتامین B به وجود می آید. پس در سبد غذایی سالمند حتماً این موارد را بگنجانید.

غذاهایی مانند گوجه فرنگی، خرما، موز، آناناس و آووکادو باعث افزایش فعالیت و پاسخ سروتونین در مغز و افزایش انرژی می شوند.

برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و پرانرژی برای سالمندان خود باید به آن ها توصیه کنید سبزیجات، میوه ها و پروتئین بدون چربی را به اندازه و به موقع مصرف کنند.

خواب نامناسب

بسیاری از ما می دانیم که کم خوابی منجر به بی حوصلگی و کسالت می شود، اما به گفته محققان، زمان خواب نیز به اندازه خواب شما مهم است. سالمندانی که دیر می خوابند، حتی تعدادی هم که زیاد می خوابند، مستعد افسردگی هستند. پس سالمندان باید شب ها زود و حتماً به اندازه کافی بخوابند. ساعات اولیه خواب شبانه در آرامش و بازسازی اعصاب خسته و شادابی بدن تاثیر بسزایی دارد.

سعی کنید اتاق را برای آن ها خنک و آرام نگه دارید تا به راحتی استراحت کنند.

پرده های ضخیم در خانه و خاموش کردن همه چراغ ها برای حفظ آرامش در سالمند شما بسیار موثر است.

ورزش نکردن

ورزش را فراموش نکنید. از امروز با سالمند خود شروع به ورزش کنید. بدون شک در عرض 3 تا 6 ماه متوجه بهبودی در انرژی او و رفع بی حوصلگی اش خواهید شد و کمتر احساس خستگی می کند. از یک فرصت کوچک استفاده کنید و او را از انجام ورزش های ساده، پیاده روی یا دویدن کوتاه محروم نکنید.

در طول روز حتماً زمانی را برای ورزش به خصوص پیاده روی با او در نظر بگیرید تا با ترشح اندورفین علایم بی حوصلگی در سالمند شما از بین برود و به زندگی شاد گذشته برگردد.

روابط نامناسب

ممکن است فکر کنید که بیرون رفتن با دوستان راه خوبی برای ایجاد آرامش و کاهش بی حوصلگی در سالمند شما است، اما همه چیز به روحیه او بستگی دارد. محققان می گویند که احساسات ما (اعم از مثبت یا منفی) مسری هستند و اغلب بدون اطلاع ما از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند. جالب اینجاست که گاهی حتی اگر آن ها دوستان خود را نبینند، تحت تأثیر رفتارشان قرار می گیرند. پس سعی کنید معاشرت سالمند خود را با کسانی که به او انرژی بد می دهند کاهش کرده و در مقابل با افرادی که روحیه او را بالا می برد بیشتر وقت بگذراند.

کم خونی و فقرآهن

در فاصله های زمانی معین سالمند را برای بررسی سطح آهن خون به آزمایشگاه ببرید. کم خونی می تواند یکی از دلایل خستگی و بی حوصلگی باشد. کم خونی و کمبود آهن یک نگرانی بزرگ برای زنان سالمند است. این می تواند با یک رژیم غذایی غنی از آهن جبران شود.

بیماری

بیماری هایی مانند پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید، دیابت و مشکلات قلبی در برخی افراد باعث بی حوصلگی و خستگی می شود و باید با مراجعه به پزشک و تشخیص مناسب درمان یا کنترل شوند.

سخن آخر

وقتی افراد به سن پیری می رسند، تغییراتی را در نگرش و رفتار خود تجربه می کنند که می تواند بر نحوه زندگی و اطرافیانشان تأثیر بگذارد، بنابراین دوران سالمندی نیز مانند تمام سنین انسان دوران حساسی است و دغدغه های خاص خود را دارد.

برای بهتر طی شدن این دوران بهتر است اطرافیان آموزش های لازم و کافی را دیده باشند. خوشبختانه این روزها شرکت خدمات نگهداری از سالمند در منزل از طریق پرستاران خود بهترین تجربه را فراهم می کند تا افراد با تجربه از سالمندان شما در این دوران مراقبت کنند.

در پایان به شما توصیه می کنیم سعی کنید چیزهایی را که آرامش روحی و روانی سالمندتان را از بین می برد، افرادی که باعث ناراحتی او می شوند یا چیزهایی که روحیه آن ها را خراب می کنند را از زندگی شان حذف کنید.