عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران مطرح کرد / ۸ دلیل افت شاخص و کاهش قیمت‌ها

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع ومعادن وکشاورزی تهران با اعلام هشت دلیل برای افت شاخص و کاهش قیمت سهام، یک توصیه به سهامداران و چند خواسته از دولت مطرح کرد. به گزارش بورس پرس، عباس آرگون با ارائه مطلبی به بورس پرس، هشت دلیل برای افت شاخص و کاهش قیمت سهام اعلام کرد. بازار سرمایه به‌عنوان نبض و دماسنج اقتصاد کشور که شرایط کلی اقتصادی را نشان می‌دهد، مدتی است حال و روز خوشی ندارد و نبض آن به خوبی نمی‌زند. در این خصوص علت را نباید در یک عامل جست‌وجو کرد چرا که وضعیت این روزهای بازار نتیجه یک عامل نیست بلکه مجموعه‌ای از عوامل دست به دست هم دادند و ریزش شاخص و کاهش قیمت‌ها را در بورس اوراق بهادار رقم زده‌اند.  لذا می‌توان دلایلی برای افت پی درپی شاخص و قیمت‌ها در بورس طی ماه‌های گذشته مطرح کرد: 

١- وضعیت اقتصاد کشور

در حال حاضر ما در بخش تولید، صنعت، بازرگانی، خدمات و... با مشکلات عدیده‌ای از جمله تعیین دستوری قیمت‌ها، عدم افزایش آن و تعیین نرخ بهره از یک طرف و افزایش بهای تمام شده کالاهای تولیدی و خدمات ارائه شده و محدودیت نقدینگی در بخش‌های متعدد واحدهای تولیدی و صنعتی از طرف دیگر مواجه هستیم. در این شرایط طبیعی است شرکت‌های بورسی هم که خود جزو این بخش‌ها هستند از وضعیت مساعدی برخوردار نباشند. درحالی‌که در شرایط کنونی کشور، شاخصه‌های اصلی اقتصاد شرایط مناسبی را منعکس نمی‌کنند، جای تعجب خواهد داشت تا رونق و شرایط مثبت در بورس را انتظار داشته باشیم. از سال گذشته شاخص بورس و قیمت‌ها در بازار افت تدریجی را در پیش گرفته‌ که این امر نشان می‌دهد بورس تافته جدا بافته‌ای از شرایط کلی اقتصاد کشور نیست و این امر مورد پذیرش نخواهد بود که اقتصاد کشور در وضعیت نامناسب باشد و در مقابل آن اوضاع بورس رو به رشد و رونق باشد.

٢- سیاست‌های انقباضی دولت جهت کنترل تورم

کنترل تورم طی دو سال گذشته سیاست مثبت و اثرگذار دولت بوده و قابل تقدیر است اما این سیاست منجر به ایجاد و تداوم رکود در کشور شده و چالش‌های بخش تولید را به‌مراتب افزایش داده است و باید فکری برای خروج واقعی همه بخش‌های مختلف اقتصادی از رکود کرد. در حال حاضر بازارهای رقیب بازار سرمایه نیز مانند بازار مسکن، خودرو، طلا و ارز شرایط مناسبی ندارند چرا که اولویت اول دولت مهار تورم است. بنابراین تاوان این سیاست در کوتاه و میان مدت رکودی است که بر اقتصاد کشور حاکم شده و به‌دلیل رکود اقتصادی می‌توان گفت که وضعیت منفی بورس امری طبیعی است.

٣- عوامل روانی وهیجانی ناشی از مذاکرات هسته‌ای واخبار مثبت و منفی

مسائل سیاسی و بحث مذاکرات هسته‌ای بر بازار سرمایه بسیار اثرگذار بوده و بازار نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. در مذاکرات اخیر لوزان سوییس اتفاق خاصی که بتواند در کوتاه‌مدت و حتی در میان‌مدت بر اقتصاد کشور تاثیر بگذارد، رخ نداده بود، ولی شاهد بودیم بازار واکنش هیجانی شدیدی از خود نشان داد. به‌طوری که برخی از سهامداران دارای صف‌های خرید میلیاردی بودند و شاخص در مدت کوتاهی رشد چشمگیری داشت. پس می‌توان بیان کرد مسائل روانی و هیجانی هم بر بازار بسیار اثر‌گذار است درحالی‌که ممکن است این مسائل نمود عینی در اقتصاد نداشته باشد. در نتیجه می‌توان گفت بازارسرمایه بیش از واقع به مذاکرات هسته‌ای و اخبار مثبت و منفی موثر در بازار واکنش نشان می‌دهد.

٤- فقدان تحلیل در بخشی از فعالان بازار

مسئله دیگری که باعث نابسامانی در وضعیت بورس و نوسانات زیاد قیمت‌ها و شاخص بازار سهام شده، ناشی از عملکرد بخشی از سهامداران است. به‌طوری که بدون تجربه، تخصص، خبرگی لازم و تحلیل مناسب وارد بازار شده و با انجام خریدوفروش به‌دنبال کسب سود در کوتاه‌مدت هستند و آستانه تحمل بسیار اندکی دارند و به دلیل محدودیت در دامنه نوسان بیشتر از روی دست دیگران نگاه کرده و در صف‌های خریدوفروش به فراخور آن قرار می‌گیرند. به عبارتی وقتی عده‌ای اقدام به خرید یا فروش می‌کنند، بدون تحلیل آنها نیز در صف‌های خرید یا فروش قرار می‌گیرند که به‌دلیل حجم بالای صف‌ها، بعضا سهامداران عمده را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. در این خصوص ضمن متحمل شدن زیان‌های سنگین بازار را نیز ملتهب می‌کنند. اصولا افراد غیرحرفه‌ای نباید به‌صورت مستقیم وارد بازار سهام شوند بلکه می‌توانند از طریق صندوق‌های مشترک که توسط افراد حرفه‌ای اداره می‌شود سرمایه‌گذاری کنند تا ضمن برخورداری از مزایای بازار سرمایه ریسک خود را نیز کاهش دهند چرا که بورس یک بازار حرفه‌ای است و انجام معاملات در آن نیازمند تخصص، تجربه، خبرگی و تحلیل است. 

٥- رشد غیر‌متعارف برخی از سهام‌ها

رشد شتابان بازار در نیمه دوم سال ٩١ تا دی ماه سال ٩٢ موجب شد عده‌ای سوار بر این موج، قیمت برخی از سهام را بیش از واقع بالا برده و موجبات ایجاد حباب در آن سهام شوند اما با فروکش کردن فضای هیجانی حاکم بر بازار به یک‌باره تا بیش از ٦٠درصد کاهش قیمت را تجربه کردند.

٦-کاهش نقدینگی و نیاز مشتریان

یکی از دلایل دیگری که باعث منفی شدن بازار در شرایط کنونی شده، افزایش ناامیدی به اصلاح شرایط بازار و خسته شدن از شرایط موجود و لبریز شدن صبر سهامداران و نیاز آنان به نقدینگی است که موجب فشار عرضه در این روزها و پایین آمدن قیمت‌ها و شاخص در بورس شده است، به‌طوری که بخشی از سهامی که درحال حاضر عرضه می‌شود و صف‌های سنگینی برای فروش دارند سهام ارزنده‌ای بوده و قیمت‌های عرضه آنها به‌مراتب از ارزش ذاتی پایین‌تر است و بعضا زیر ارزش اسمی‌شان عرضه می‌شوند.

٧-دخالت در بازار

مسئولان ذی‌ربط بارها اعلام کرده‌اند از بازار سهام حمایت می‌کنند، ولی به دلیل عدم حمایت صحیح و ماندن حمایت‌ها در حد حرف، بازار نسبت به این گفته‌ها واکسینه شده و نسبت به آن پاسخ مثبت نمی‌دهد. اگر قرار است حمایتی واقعی صورت گیرد، باید از حرف به عمل تبدیل شده و پس از برداشتن محدودیت‌های موجود در بازار و ایجاد شفافیت بیشتر و رفع ابهامات از صنایع و بخش‌های تولید حمایت شود تا این بخش‌ها از تنگناهای مالی موجود عبور کنند که به تبع آن سودآوری شرکت‌ها بهبود یافته و بورس نیز رونق خواهد گرفت.

٨- ابهامات و موانع صنایع مهم بورسی

از دیگر عواملی که موجب کاهش شاخص و قیمت‌ها شده، می‌توان به ابهامات و موانع موجود بر سر راه صنایع مهم بورسی از جمله پالایشگاهی، سیمان، فولاد، سنگ آهن، پتروشیمی، بانک و خودرو وهمچنین روند کاهشی قیمت جهانی نفت و مشتقات نفتی وفلزات اساسی از جمله فولاد اشاره کرد.

یک توصیه به سهامداران و چند خواسته از دولت

با توجه به موارد مطروح، توصیه‌ای به سهامدارانی که با نگاه بلندمدت در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند وجود دارد مبنی بر اینکه جای نگرانی نیست و نباید به کسب سود در کوتاه‌مدت فکر کنند چرا که پیش‌بینی‌ها از شرایط خوب اقتصادی در آینده حکایت دارد. بنابراین سهامداران باید از سود کوتاه‌مدت در بورس چشم‌پوشی کرده و با صبوری به سرمایه‌گذاری خود در بازار سرمایه به‌صورت بلندمدت نگاه کنند.

از دولت نیز که با شعار تدبیر و امید انتخاب شده، انتظار می‌رود با فاصله گرفتن از اقتصاد دستوری و اعتقاد بر اقتصاد مبتنی بر بازار، ضمن ایجاد بستر و زیرساخت‌های لازم جهت سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین استفاده از ظرفیت‌های موجود در کشور به‌خصوص بخش‌خصوصی، واگذاری فعالیت‌های اقتصادی به بخش‌خصوصی، قطع وابستگی از درآمد نفت با بهبود فضای کسب وکار، حذف مقررات زائد ودست و پاگیر، تقویت تولید و توسعه صادرات غیر‌نفتی، مدیریت بهینه سایر موضوعات موثر بر اقتصاد از رویکرد صبر و انتظار در زمینه مذاکرات فاصله گرفته و با تحرک بخشیدن به بخش‌های مختلف در جایگاه حاکمیت، اقتصاد کشور را ازوضعیت کنونی خارج کند.