کویرهای ایرانی، هنوز کم‌امکانات

مناطق کویری ایران قادر به جذب گردشگران داخلی و خارجی به منظور انجام سفرهای تفریحی، ورزشی و آموزشی-علمی بوده و به‌عنوان مقصدی با جاذبه‌های متنوع گردشگری در منطقه می‌توانند کانونی برای حضور گردشگران به حساب آیند. بنابراین ساخت فضاهای تفریحی، ورزشی، اقامتی، خدماتی و رفاهی در حد استانداردهای جهانی امروز در مناطق کویری ضروری است. به طور کلی ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ و ﺗﻮان ﻳﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎی ﻛﻮﻳری ایران را ﻣـﻲ‌ﺗـﻮان ﺑـﻪ پنج دﺳـﺘﻪ زیر ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﻛـﺮد که سرمایه‌گذاری‌ها نیز باید مطابق این قابلیت‌ها صورت گیرد: 

1-‌ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﺎرﻳﺨﻲ: وجود کاروانسرا، قنات و معماری‌های مربوط به فضاهای کویری

2- ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﻃﺒﻴﻌﻲ: ﺗﭙﻪرﻣل‌ﻫﺎ، ﭘﻠﻴﮕﻮنﻫﺎی ﻧﻤﻚ، ﺟﺰﻳﺮه ﺳﺮﮔﺮدان و اﺷﻜﺎل ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ و کلوخ‌ها

3- ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﻋﻠﻤﻲ: رﺻﺪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن، ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﻧﺎدرﮔﻴﺎﻫﻲ و ﺟﺎﻧﻮری و ﻛﺎﻧﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ژﺋﻮﺗﻮرﻳﺴـﻢ

4- ﺗـﻮانﻫـﺎی ورزﺷـﻲ: راﻟـﻲ، ﻣـﺎراﺗﻦ ﺻـﺤﺮا، ﺷـﻦ‌ﺳـﻮاری، ﺑﺎﻟﻦﺳﻮاری و ﺷﺘﺮﺳـﻮاری

5- توانﻫﺎی درﻣﺎﻧﻲ: ﺷﻦدرﻣﺎﻧﻲ، درمان ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی ﭘﻮﺳﺘﻲ، ﺑﺮﻧﺰهﻛﺮدن ﭘﻮﺳﺖ، آراﻣﺶ و ﺗﻤﺪد اﻋﺼﺎب. 

منطقه مرنجاب-بندرریگ مجموعه بسیار با ارزش و بی‌نظیری از طبیعت‌گردی کشور به‌وجود آورده که با وجود نبود امکانات و خدمات گردشگری مساعد طبیعت‌گردان و علاقه‌مندان بسیاری را به این منطقه جذب کرده است. مطالعات صورت گرفته در طرح توسعه طبیعت‌گردی در مناطق کویری و بیابانی ایران نشان می‌دهد که کویر مرنجاب سالانه میزبان بیش از 18 تا 20هزارنفر گردشگر است و تعداد گردشگرانی که از کل منطقه (شامل آران و بیدگل، پارک ملی کویر و منطقه مرنجاب و بندریگ) دیدن می‌کنند بیش از 56 هزار نفر است. 

منطقه کویری مرنجاب دارای مزیت‌های نسبی برای سرمایه‌گذاری است که عبارتند از: قرارگیری در مجاورت دریاچه نمک و وجود عوارض طبیعی بکر در این منطقه، وجود فضاهای متعدد در مرنجاب جهت گسترش گردشگری علمی –پژوهشی و تحقیقاتی، وجود فضاهای متعدد در مرنجاب جهت توسعه گردشگری ورزشی با توجه به جوان بودن جامعه ایرانی، نزدیکی به کانون‌های گردشگرفرست داخلی (مانند تهران)، نزدیکی به کانون‌های جاذب گردشگر مانند: آران و بیدگل، ابوزید آباد، نوش آباد، کاشان، نیاسر، قمصر و سایر جاذبه‌ها. این قابلیت‌ها نشان می‌دهد مرنجاب بیش از هرچیزی تشنه نگاه ویژه است. اما اگر بخواهیم به تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های کنونی نگاهی بیندازیم باید بگوییم در سال‌ اخیر مجتمع گردشگری ستاره شب‌های کویر با اعتباری بالغ بریک میلیارد و 200 میلیون تومان به بهره‌برداری رسید. 

مساحت کل این پروژه بیش از ۳۰ هکتار است که پنج هکتار آن جهت فضای گرشگری شامل: دو هزار مترمربع زیربنای اقامتی، سرویس‌های بهداشتی، سکوهای سرپوشیده و سرباز نشیمن و سالن چند منظوره اختصاص یافته که درحال حاضر امکان اسکان بیش از ۱۵۰ نفر مسافر و گردشگر- ۲۰ خانوار به‌صورت متاهل و مابقی به‌صورت مجردی- در این مجتمع فراهم شده است.

در همین راستا استخر حفره‌های زیر زمینی در عمق سه متری و رمل‌های طبیعی و رصد ستارگان در شب‌ها مهم‌ترین جاذبه‌های موجود در این مجتمع گردشگری در ۱۰ کیلومتری جاده مرنجاب است. البته در منطقه مرنجاب نیز گردشگران می‌توانند در کاروانسرای مرنجاب اقامت کنند. این کاروانسرا در در جنوب دریاچه نمک و در غرب کویر بند ریگ موقعیت بسیار مناسبی برای بر پا کردن کمپ دارد. بازدیدکنندگان می‌توانند در اطراف استخر کاروانسرا که توسط سازمان میراث فرهنگی سنگفرش شده است چادرهای خود را بر پا کنند. در قسمت جنوبی کاروانسرا نیز سرویس بهداشتی قرار دارد.

همچنین بازدیدکنندگان می‌توانند بنزین و آب شیرین را از مسئولان کاروانسرا دریافت کنند. این کاروانسرا تجهیزات برق و نور مکفی هم دارد. کمپ کویری متین‌آباد نیز دارای امکاناتی از قبیل رستوران، چایخانه، سرویس بهداشتی، شترسواری، دوچرخه سواری، فروشگاه صنایع دستی، اینترنت وایرلس و چادرهای دائمی و اتاق‌های کاروانسرا جهت اسکان طبیعت گردان است. چنانچه با خودروهای سواری قصد سفر به مرنجاب دارید تنها از مسیر اصلی این کار را انجام دهید. سایر مسیرهای دسترسی عموما نیاز به خودروهای دو دیفرانسیل و راهنمای آشنا به منطقه دارد. از جمله این مسیرها می‌توان به مسیر خالدآباد از توابع شهرستان ابوزید آباد در جنوب شرقی کاشان به سمت پشت ریگ و مرنجاب اشاره کرد. 

اما یکی از مجهز‌ترین مناطق کویرگردی ایران را باید کویر ورزنه واقع در جنوب شهر اصفهان دانست که بزرگ‌ترین سایت تفریحی کویری ایران (سایت گردشگری واحه)در این منطقه با سرمایه‌گذاری بالغ بر 13میلیارد تومان درحال برپایی است. مساحت این پروژه 100 هزار مترمربع است که قابلیت افزایش به مساحت 500 هزار متر مربع را نیز دارد. بخشی از امکانات این پروژه شامل دو رستوران با ظرفیت 850 نفر، یک سالن کنسرت روباز با ظرفیت 1800 نفر، یک شربت خانه با ظرفیت 300 نفر، 15 سوئیت اقامتی با ظرفیت 120 نفر، تعمیرگاه، پمپ بنزین، رصدخانه حرفه‌ای و آماتور، پیست شتر سواری، پیست موتورسواری، کمپینگ، سافاری، باشگاه هواپیمای تفریحی، پینت‌بال، باشگاه تیراندازی، باغ انار و استخر آب‌درمانی است. نزدیک‌ترین منطقه شهری تا این مجموعه شهر ورزنه با شش کیلومتر فاصله است. در سایت گردشگری واحه فضایی نیز فراهم شده است که گردشگران علاوه بر لذت بردن از طبیعت بکر، با استفاده از یکسری ماشین آلات ویژه می توانند تجربه متفاوتی داشته باشند. به نقل از مدیر این پروژه سایت فوق به لحاظ ابعاد و وسعت قابل قیاس با کویر کشورهای قطر و امارات است. 

منطقه شهداد که یکی از قطب‌های بین‌المللی طبیعت‌گردی کویری و بیابانی کشور است در مساحتی حدود 312062 هکتار در شهر شهداد از توابع شهرستان کرمان واقع است که هرساله بیش از 25 هزار نفر گردشگر ازآن دیدن می‌کنند. شهداد و مناطق همجوار نیز در سال پذیرای حدود 60هزار نفر گردشگرهستند. کمپ کویری شهداد به همت سازمان گردشگری بنا نهاده شده است و دارای امکاناتی از قبیل جاده دسترسی آسفالته، مسجد، کپرهای سنتی زیبا که با برگ درختان نخل بنا شده، برق، آب آشامیدنی، امکانات خرید وسایل ضروری، سرویس بهداشتی و سالن روباز گردهمایی است. کمپ کویری توسط بیسیم با نیروی انتظامی در تماس است و گشت انتظامی در ساعات مختلف روز جهت بالا بردن ایمنی کمپ، درآنجا حاضر می‌شود.