امکان تعویض اپراتور یا همان «ترابردپذیری» سالهاست که بر سر زبانها افتاده و قرار بوده تا این طرح هرچه زودتر برای همه مشترکان تلفن همراه در سراسر کشور اجرایی شود. حالا بعد از مدتها قرار شده این طرح در 27 اردیبهشت ماه امسال مصادف با روز ملی ارتباطات، به طور رسمی اجرایی شود و مشترکان بتوانند با همان سیم کارت قبلی خود بدون آنکه نیازی به تعویض سیمکارت داشته باشند خدمات خود را از اپراتور دیگری دریافت کنند. البته گفته میشود این کار تنها دوبار در سال برای هر سیم کارت میسر است و مشترک نمیتواند بیش از این تعداد از این طرح استفاده کند.
با اجرای این طرح دارندگان تلفن همراه در ایران به دلایلی از قبیل قطعی ارتباط، اینترنت کم سرعت و برخی مشکلات دیگر میتوانند اپراتور خود را به راحتی عوض کنند بدون آنکه شماره یا حتی پیش شماره خط آنها تغییر کند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از این درباره نحوه اجرای طرح ترابردپذیری و هزینه آن برای مشترکان گفته بود: «در فاز ابتدایی این طرح، فعلا قیمتی مشخص نشده است و مشترکان تلفن همراه میتوانند با پرداخت هزینهای ناچیز اقدام به تغییر اپراتور موبایل خود کنند.»
وحید ایرانمنش، کارشناس ارتباطات درباره نحوه اجرای این طرح به «فرصتامروز» گفت: جابهجایی بین اپراتورها در بسیاری از کشورها اجرا شده و باعث شده تا رقابت بین اپراتورها در ارائه خدمات بهتر و ارزانتر بالا بگیرد. وی افزود: در ایران هم با توجه به اینکه مشترکان چندان از خدمات اپراتورها راضی نیستند، میتوان امیدوار بود که ترابردپذیری بتواند در کیفیت و قیمت خدمات ارائه شده تاثیرگذار باشد.
ایرانمنش درپاسخ به این سوال که با اجرایی شدن این طرح شاهد تغییر قیمت سیم کارت در بازار خواهیم بود یا خیر؟ گفت: بدون شک ترابردپذیری میتواند قیمتها در بازار را بشکند و دیگر از رقمهای نجومی برای برخی کدهای قدیمی خبری نباشد. وی افزود: با اجرای ترابردپذیری، اپراتورهای تلفن همراه ایران به خاطر اینکه مشترکان خود را از دست ندهند، به سمت ارائه خدمات متنوع و سرویسهای جذاب خواهند رفت. این طرحهای میتواند مانند دیگر کشورهای دنیا بهصورت قراردادهای چند ساله به همراه باندلینگ باشد.
البته این رقابت میتواند در زمینه کاهش تعرفه برخی سرویسها یا ارائه بستهها و خدمات نوین به مشترکان ارائه شود. این کارشناس درباره مشکلات طرح ترابردپذیری گفت: پیش از این شمارههای رند همراه اول گرانتر از دیگر اپراتورها بود و قیمت شمارههای رند ایرانسل و رایتل ارزانتر بود. پس از ترابردپذیری، تفاوت میان شمارههای اپراتورها از بین میرود و در این میان با حذف بازار سیاه کدهای مختلف، ارزش شمارههای رند افزایش مییابد.این افزایش قیمت شامل هر سه اپراتور میشود اما شمارههای رند ایرانسل و رایتل افزایش بیشتری پیدا میکنند و ارزش شمارههایشان به نزدیکی شمارههای رند همراه اول میرسد.
برای اجرای ترابردپذیری حدود 64 میلیارد تومان هزینه شده است تا ایران هم در زمره کشورهای اجراکننده این طرح قرار گیرد. البته همانطور که گفته شد ترابردپذیری محدودیتهایی را نیز برای مشترکان به دنبال دارد که یکی از آنها مدت زمانی است که هر مشترک میتواند در طول یکسال از حق ترابردپذیری خود استفاده کند.
ایرج موسیپور، مدرس دانشگاه و کارشناس شبکههای مخابراتی درباره محدودیتهای اعمال شده در طرح جابهجایی اپراتورها، به «فرصت امروز» گفت: این طرح برای هر سیمکارت دو بار در سال میسراست و اینطور نیست که مشترکان هروقت بخواهند در بین اپراتورها جا به جا شوند. وی افزود: این محدودیت هم به علت متضرر نشدن اپراتورها اعمال میشود و در بیشتر کشورهایی که از این طرح استفاده میکنند چنین محدودیتهایی وجود دارد. این کارشناس ادامه داد: مشترکانی هم که بیشتر از اینترنت استفاده میکنند جذب اپراتور سوم خواهند شد البته اگر تحت پوشش این شبکه باشند.
موسیپور با بیان اینکه ترابردپذیری بستههای تشویقی جدیدی را از سوی اپراتورها رونمایی خواهد کرد، اظهار کرد: مطمئنا اپراتورها علاوه بر اینکه کیفیت خدمات خود را در این شرایط بالا خواهند برد، طرحهایی را به مشترکان وفادار خود ارائه میدهند تا بتوانند مشترکان را در شبکه خود نگه دارند. این کارشناس شبکههای مخابراتی درپاسخ به این سوال که ترابردپذیری بیشترین ضرر را به چه اپراتوری وارد خواهد کرد؟ گفت: نمیتوان به طور دقیق گفت چه اپراتوری بیش از سایرین مشترکان خود را از دست خواهد داد اما مشترکانی که از سیم کارتهای دائمی همراه اول استفاده میکنند قیمت سیمکارتهایشان در بازار کاهش مییابد و دیگر ارزش قبل را ندارد.
وی افزود: از سوی دیگر به نظر میرسد بر تعداد مشترکان اپراتور اول افزوده شود چون در شهرهای بزرگ خدمات باکیفیتتری را ارائه میدهد. موسیپور ادامه داد: اما هنوز برای قضاوت در این مورد زود است چون مطمئنا همه اپراتورها برنامههایی برای خود دارند تا بتوانند علاوه بر اینکه مشترکان خود را حفظ کنند، مشترکان دیگر اپراتورها را نیز جذب خود کنند.
ارتباط با نویسنده: anoosh.m1986@gmail.com