کارآفرینی: فرآیند خلق ارزش از خلاقیت

مفهوم کارآفرینی نیز مانند بسیاری از مفاهیم دیگر در فرهنگ عمومی و حتی دانشگاهی ما، گرفتار اشتباهات ترجمه‌ای، ادراکی و کارکردی شده است. مکرر در مجامع مختلف و حتی در برنامه‌های صدا و سیما مشاهده می‌شود که یک فعال در حوزه صنعت را (فقط به این دلیل که برای تعداد زیادی از افراد اشتغال‌زایی کرده است) به‌عنوان یک کارآفرین نمونه معرفی می‌کنند. آنچه به‌عنوان «موتور محرکه توسعه اقتصادی» مطرح است، اشتغال‌زایی نیست. اشتغال‌زایی نمی‌تواند اقتصاد یک کشور را متحول کند و به آن تحرک و پویایی ببخشد. در این مطلب می‌کوشیم ضمن غلط‌زدایی از باورهایی که پیرامون کارآفرینی وجود دارد، یک تعریف صحیح از این مفهوم ارزشمند ارائه دهیم.

کارآفرینی: ترجمه غلط Entrepreneurship 

عامل اصلی در ایجاد باورهای غلط درباره مفهوم کارآفرینی، ترجمه غلطی است که از کلمه Entrepreneurship ارائه شده است. از آنجا که این کلمه از دو کلمه «کار» و «آفرینی» تشکیل شده است مخاطب را در نخستین برخورد به یاد مفهوم «اشتغال‌زایی» می‌اندازد، درحالی‌که نه‌تنها کارآفرینی به معنای اشتغال‌زایی نیست، بلکه گاهی ممکن است باعث بیکار شدن برخی از شاغلان شود. اگر به درستی مفهوم کارآفرینی را بشناسیم، می‌بینیم که در برخی از موارد ممکن است با یک اقدام کارآفرینانه، نیاز به تعدادی از نیروهای انسانی کمتر شود و ما بتوانیم بخشی از کارها را بدون نیروی انسانی و با روشی کم هزینه‌تر انجام دهیم. پس کارآفرینی می‌تواند متضاد اشتغال‌زایی هم باشد.

تعریف واحد و مشخصی از کارآفرینی وجود ندارد و محققان مختلف، تعریف‌های متعدد و متنوعی از این مفهوم ارائه کرده‌اند. اما اگر بخواهیم در یک عبارت کوتاه، ساده و شفاف کارآفرینی را تعریف کنیم، می‌توان گفت: کارآفرینی فرآیند خلق ارزش از خلاقیت است. به عبارت دیگر: اولا در کارآفرینی حتما باید یک ارزش افزوده ایجاد شود و ثانیا این ایجاد ارزش باید مبتنی بر خلاقیت باشد. یعنی اگر می‌خواهید کارآفرین شوید باید خلاقیت داشته باشید و بتوانید خلاقیت خود را به یک کالا یا خدمت با ارزش تبدیل کنید. 

تفاوت کارآفرینی با خلاقیت

ممکن است این سوءتفاهم به وجود‌ آید که «پس کارآفرینی همان خلاقیت است!» اما آیا هر تبلیغی که خلاقانه باشد، کارآفرینانه هم هست؟ آیا هر سرویس یا محصولی که برمبنای خلاقیت طراحی و ارائه شود، کارآفرینانه محسوب می‌شود؟ مسلما خیر! خلاقیت گاهی می‌تواند در جهت عکس ارزش آفرینی حرکت کند. یک خلاقیت بی‌ارزش می‌تواند دارایی‌های یک کسب‌وکار را به باد دهد! پس کارآفرینی «اشتغال‌زایی» که نبود، «خلاقیت» هم نیست. بلکه فرآیند ایجاد ارزش افزوده از خلاقیت است که کارآفرینی نامیده می‌شود.

ارزش‌آفرینی: ترجمه صحیح Entrepreneurship

طبق آنچه گفته شد، مشخص است که «آنچه در فرآیند کارآفرینی آفریده می‌شود، ارزش است نه کار.» لذا اصطلاح Entrepreneurship نیز بهتر است «ارزش آفرینی» ترجمه شود نه «کارآفرینی.» اما از آنجا که همیشه «غلط مصطلح به است از صحیح نامصطلح»، ما نیز همچنان همین اصطلاح غلط کارآفرینی را به کار می‌بریم. چرا که اگر از واژه ارزش آفرینی استفاده کنیم ممکن است اصلا کسی متوجه منظور ما نشود!

نقش کارآفرینی در تحول اقتصادی

اگر در جامعه‌ای فرهنگ کارآفرینی نهادینه شود: نیروهای انسانی خلاق به سوی ایجاد ارزش افزوده و راه‌اندازی و توسعه کسب‌وکارهای کارآفرینانه سوق داده می‌شوند. کسب‌وکارهای کوچک با سرمایه‌های اندک خانوادگی شکل می‌گیرد و انسان‌های منفعل جامعه به افرادی ارزشمند و فعال تبدیل می‌شوند. پیامدهای مخرب و بحران‌زای بیکاری کاهش پیدا کرده و قشر جوان، نشاط و پویایی پیدا می‌کند. کسب‌وکارهای قدیمی در روش‌ها و محصولات خود بازنگری جدی کرده و توانایی رقابت بیشتری با رقبای خارجی خواهند داشت.

و. . .

چنین اقتصادی، یک اقتصاد پویا و درون‌زا خواهد بود که می‌توان به آینده آن امیدوار بود.