براساس آمارهای موجود در مجموع در سال 2015 یک میلیون و 550 هزار خودروی جدید و بین 6 تا 7 میلیون خودروی دست دوم در آفریقا به فروش رسیده است. این وضعیت باعث شده انجمن تولیدکنندگان خودرو در آفریقا تلاش کند دولت های آفریقایی را قانع کند به جای واردات خودروهای دست دوم که در حال حاضر با قیمت ارزان و به صورت گسترده وارد بازارهای محلی می شوند، موانعی را وضع کنند و شرایط را برای تولید یا واردات خودروهای نو تسهیل کنند.
از طرفی آفریقای جنوبی به عنوان مهم ترین مرکز تولید و صادرات خودرو در آفریقا، از ژانویه تا آگوست سال 2015 جمعا 32080 دستگاه انواع خودرو به سایر کشورهای آفریقایی صادر کرده بود، درحالی که در هشت ماهه اول سال 2016 با 54درصد کاهش به 14723 دستگاه رسیده است.
با نگاهی به آمار صادرات خودرو از آفریقای جنوبی به سایر کشورهای آفریقایی می توان مشاهده کرد که در سال 2013 جمعا 78787 دستگاه خودرو به سایر کشورهای آفریقایی صادر شده و در سال 2014 به 61839 دستگاه کاهش یافت و در سال 2015 به 42594 دستگاه رسید و پیش بینی می شود امسال حداکثر به 20هزار دستگاه برسد. این در حالی است که صادرات خودروی آفریقای جنوبی به بقیه دنیا (غیر از آفریقا) در سال 2015 افزایش یافت و در حقیقت صادرات خودرو به اروپا با 50درصد افزایش در سال 2015 نسبت به 2014 به تعداد 173796 دستگاه رسید.
یکی از دلایل کاهش چشمگیر صادرات خودرو از آفریقای جنوبی به بقیه آفریقا را می توان به دلیل رشد اقتصادی ضعیف کشورهای آفریقایی در سال گذشته و سال جاری دانست که به دلیل کاهش قیمت جهانی فلزات معدنی و مواد خام و همچنین کاهش قیمت جهانی نفت اتفاق افتاده است.
به عنوان مثال نیجریه و آنگولا، به دلیل کاهش قیمت نفت درآمدهای آنها به شدت کاهش یافت. همچنین الجزایر و نیجریه با تصویب مقررات جدید زیست محیطی، واردات خودروهای جدید را سخت تر کردند. (الجزایر، کنیا و نیجریه بازارهای عمده خودروهای صادراتی آفریقای جنوبی در سال 2015 بودند).
از طرف دیگر آفریقای جنوبی بازار قطعات خودرو در آفریقا را نیز مدنظر دارد و در تلاش برای تأمین قطعات مورد نیاز این بازار است. در همین راستا کارخانه نیسان و فورد که در نیجریه خط تولید خودرو تأسیس کرده اند، قطعات مورد نیاز را از آفریقای جنوبی تأمین می کنند و فولکس واگن که در حال راه اندازی خط تولید در کنیا است نیز قطعات مورد نیاز را از آفریقای جنوبی تأمین می کند.
بر همین اساس می توان گفت آفریقا بازار طبیعی خودروی آفریقای جنوبی است (هم به دلیل پایین بودن هزینه حمل و نقل و هم به دلیل موافقتنامه های امضا شده بین بلوک های منطقه ای که تجارت بین آفریقای جنوبی با سایر کشورهای آفریقایی را تسهیل می کند) و هر چند گزارش بانک جهانی در مورد چشم انداز رشد اقتصادی ضعیف این منطقه در آینده نزدیک است، خودروسازان آفریقای جنوبی، نگاهی جدی به این بازار دارند.
از طرف دیگر، به رغم کاهش صادرات آفریقای جنوبی به سایر کشورها آفریقایی، صادرات آفریقای جنوبی به بقیه دنیا افزایش یافته و مسئولان مربوطه امیدوارند در سال جاری با افزایش صادرات به بازارهای جدید، رکورد 333802 دستگاه صادرات خودرو در سال 2015 شکسته خواهد شد.
با توجه به مطالب گفته شده اگرچه ممکن است خودروسازان کشورمان فاقد مزیت رقابتی برای ورود مستقیم به بازار آفریقای جنوبی باشند، اما می توانند برای سایر کشورهای آفریقایی برنامه ریزی کنند. از طرفی با توجه به دانش فنی و توان بالای قطعه سازی کشورمان، فرصت های فراوانی جهت صادرات قطعه هم به بازار آفریقای جنوبی و هم سایر کشورهای آفریقایی وجود دارد که با تأسیس شرکت های جوینت ونچر (ترجیحا در آفریقای جنوبی) می توان نیاز این بازار را پاسخ داد.
رایزن بازرگانی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آفریقای جنوبی