پاییز، تاریخ تحویل هواپیماهای جدید / چراغ ورود ایرباس سبز شد

زمین گیری درصد قابل توجهی از ناوگان مسافرتی کشور اگر در سال های گذشته مهم ترین معضلی بود که ایرلاین های ایرانی باید با آن دست و پنجه نرم می کردند، حالا بالارفتن سن هواپیماهای مسافرتی و به دنبال آن افزایش نیاز آنها به قطعات و تعمیرات جدید، باعث شده زنگ های خطر برای ادامه عمر ناوگان هوانوردی ایران به صدا در بیاید. 

در شرایطی که در ماه های گذشته هواپیمایی امارات در همسایگی ایران، رسیدن تعداد ایرباس های 380 خود به بیش از 50 فروند را جشن گرفت، ناوگان هوایی ایران با کمتر از 150 فروند هواپیما کار خود ادامه می دهد و اگر میانگین سن هواپیماها در ایرلاین های مطرح جهان کمتر از پنج سال است، هواپیماهای ایران هنوز در مرز سنی 20 سال قرار دارند.

این مقدمات نشان از آن دارد که اگر بناست ایران جایگاه از دست رفته خود در سال های گذشته را به دست آورد، باید فکری جدی به حال بهبود اوضاع ناوگان خود کند. موضوعی که نیاز آن چند ماه قبل از اجرای برجام از سوی وزارت راه و شهرسازی احساس شد و به محض اجرای توافق هسته ای، توافق های ابتدایی با ایرباس و بویینگ را به وجود آورد. این حرکات امیدوار کننده اما در طول ماه های گذشته با سدهایی روبه رو شده و وزارت خزانه داری آمریکا – اوفک – اصلی ترین مانع را بر سر آن به وجود آورده است. بر اساس قوانین این وزارت خانه هر هواپیمایی که تنها 10درصد از تجهیزات آن آمریکایی باشد، نیاز به دریافت مجوز اوفک دارد و با توجه به وابستگی تمام هواپیماسازان بزرگ جهان به آمریکا، این قانون به معنی آن خواهد بود که چه ایرباس و چه بویینگ برای رساندن هواپیماهای خود به ایران به دریافت مجوز نیاز دارند.

موضوعی که ورود هواپیماهای جدید به ایران را با مشکل مواجه کرده و حالا پس از گذشت چند هفته از مذاکرات فشرده به نظر می رسد سرانجام راهی برای عبور از آن پیدا شده است. فخریه کاشان، قائم مقام وزیر راه وشهرسازی این خبر را تایید کرده و گفته نمایندگان ایرباس گفته اند که مجوز اوفک برای فروش هواپیما به ایران به زودی صادر می شود، ایرباس تاکنون چندین بار تاریخی را برای صدور مجوز اوفک اعلام کرده است. بنابراین این بار هم به گفته نمایندگان ایرباس نمی توانیم اتکا کنیم. اما به طور قطع پس از چندین بار مذاکره، باید شاهد ورود هواپیماهای جدید باشیم. با وجود این تردیدها اما کاشان اعلام کرده است در پاییز نخستین هواپیماها به ایران خواهد رسید و این امر شروع فرآیند طولانی اعطای هواپیماهای نوساز به ایران خواهد بود.

فرصتی برای افزایش توان ایرلاین های ایرانی

یک کارشناس ارشد صنعت هوانوردی معتقد است با وجود تمام مسائل و مشکلاتی که بر سر راه ورود هواپیماهای جدید به وجود آمده هنوز صنعت هوایی ایران در انتظار نهایی شدن این قراردادهاست و اگر شرایط مثبت شود، ورود ناوگان جدید برای ما بردی بزرگ خواهد بود.

علی رضا بحیرایی در گفت وگو با «فرصت امروز» تاکید کرد: ایران با توجه به جایگاه خاص جغرافیایی که دارد به شکل بالقوه می تواند به عنوان جایگاه اول حمل و نقل هوایی منطقه تبدیل شود و همان طور که قبلا این جایگاه را داشتیم، با استفاده از فضای به وجود آمده پس از لغو تحریم ها پس گیری این جایگاه ممکن خواهد بود.

به گفته وی، اگر ایرلاین های منطقه در طول این سال ها آن قدر رشد کرده اند که بتوانند در جهان نامی دست و پا کنند به این دلیل است که ما بازار را خالی کرده ایم. بر اساس آمارهای رسمی، ایرانی ها حدود 4 میلیارد دلار بلیت سالانه از ایرلاین های خارجی می خرند و تنها اگر همین رقم به ایرلاین های داخلی برسد در طول کمتر از دو سال هزینه هواپیماهای ایرباس نیز پرداخت خواهد شد.

محمد بشارتی، کارشناس ارشد صنعت هوانوردی نیز پیشبرد مذاکرات ایران با شرکتی مانند ایرباس را عاملی مهم در بهبود ساختار ناوگان هوایی کشور تلقی کرد و گفت: واقعیت این است که با توجه به قدرت آمریکا در صنعت هوانوردی جهان، نه تنها ایرباس و بویینگ که بسیاری از دیگر کشورهای سازنده هواپیما نیز بخشی از قطعات خود را از شرکت های آمریکایی خریداری می کنند و از این رو مجوز اوفک برای تمامی آنها الزامی خواهد بود. وی ادامه داد: در چنین شرایطی اگر ما بتوانیم مراحل دریافت مجوز اوفک را با ایرباس پشت سر بگذاریم نتیجه آن هم رسیدن به هواپیماهای جدید در بالاترین کیفیت است و هم راه را برای دیگر ایرلاین های ایرانی باز می کند. به گفته بشارتی در کنار ایران ایر، دیگر شرکت های هواپیمایی ایرانی نیز باید به عرصه خرید هواپیما ورود کنند زیرا لازم است رقابت در فضای داخلی کشور نیز حفظ شود و سرمایه گذاران راه ورود به این عرصه را پیدا کنند. ایران چه از نظر جغرافیایی و چه از نظر توان متخصصان جایگاه بسیار مطلوبی دارد و بهبود وضعیت ناوگان می تواند آخرین شرط برای بازگشت به عرصه جهانی باشد.

با وجود آنکه قائم مقام آخوندی گفته وعده های ایرباس تا زمان نهایی شدن کارها چندان قابل اتکا نخواهد بود اما با توجه به تاکید مسئولان این شرکت فرانسوی بر نهایی شدن کارها، به نظر می رسد ایرباس چراغ سبز نهایی را از اوفک گرفته و تا چند ماه آینده، نخستین فروند از هواپیماهای نو وارد ایران خواهند شد، اتفاقی که در طول چهار دهه گذشته بی سابقه بوده است.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com