پیاده رو دیپلماسی، پیاده رَوی دیپلماتیک

عصرگاه چهارشنبه هفته گذشته، ژنو، شهر بین‌المللی، در قلب اروپا، نه فقط در لایه‌های دیپلماتیک خود، بلکه در حوزه عمومی نیز شاهد نمایشی از هماهنگی و موفقیت در تعامل، میان عالی‌ترین مقام‌های دیپلمات دو کشور مهم مذاکره‌کننده بود. در شهر ژنو با امکانات فوق‌العاده مناسب از نظر تسهیل قدم زدن و گپ و گفت، این امکان به راحتی وجود داشت که در مکان‌هایی مناسب‌تر، آرام‌تر و خوش منظره‌تر این امر صورت پذیرد. در حالی که محدوده این پیاده‌روی، در یکی از نقاط مرکزی شهر و در محدوده نسبتا قدیمی و کم مساحت شهر که از قضا از پرترددترین مناطق برای وسایل نقلیه عمومی و نیز عابران پیاده است، انجام شده است. فضایی که به طور معمول نیز دو نفر بخواهند گپی بزنند نیاز دارند تا صدای خود را از صدای متعارف صحبت کردن بالاتر ببرند تا بهتر شنیده شوند و دغدغه تامین کامل امنیت در چنین جای شلوغی، نیاز به تعدد نیروهای امنیتی (برخلاف روند متعارف در ژنو) را ایجاد کرده است.

از این رو، شاید صرفا برای تحقق منظور فوق، این پیاده روی پر سروصدا صورت نگرفته است. مسئله از یک قدم زدن معمولی دیپلماتیک فراتر است. در فرصت کوتاهی که برای همفکری با بعضی دوستان خبره و باتجربه در حوزه سیاست و دیپلماسی رُخ داد، تحلیلی که از سوی یکی از شخصیت‌های بسیار باتجربه سیاسی ارائه شد، حاکی از این بود که این واقعه، نشانه‌ای است از اینکه مذاکرات به جایی رسیده است که برخی مسائل مهم، تنها باید میان دو کشور حل و فصل شود و به جز بالاترین مقام‌های دیپلماتیک دو کشور، احدی دیگر از مضمون آنها باخبر نشود. این برنامه پیاده‌روی و گپ‌زدن، از پیش اعلام نشده بود و این گونه که مطرح شده، حتی نیروهای امنیتی سوییس در همان زمان مطلع شده بودند و اداره حمل‌و‌نقل عمومی نیز برای تنظیم رفت‌و‌آمد وسایل نقلیه عمومی، در پرترافیک‌ترین ساعات روز و در یکی از مناطق شلوغ و پرتردد مرکزی شهر (Belair)، آمادگی لازم را نداشت.

همین امر موجب شده بود تا صفی طولانی از اتوبوس‌ها پشت سر هم قرار بگیرند و از طریق بلندگوهای داخل اتوبوس و مترو، عدم امکان رسیدن به موقع و منظم در ایستگاه‌ها (که در ژنو بسیار اهمیت دارد) به اطلاع مسافران برسد. به گزارش عصر ایران، این پدیده و حضور چشمگیر نیروهای امنیتی موجب اظهار شگفتی و جلب توجه عمومی مردم و طبعا گفت‌وگوی عمومی هر چند مختصر، شده بود. چرا که در شهر نسبتا آرام و منظمی همچون ژنو که به حضور سران کشورها چنان عادت دارد که حتی به مناسبت آن محدودیت رفت‌و‌آمد یا راهبندانی ایجاد نمی‌شود،

متعارف نیست که حضور مسئولان عالی رتبه سایر کشورها، موجب اختلال در حرکت وسایل نقلیه عمومی شود که اغلب مردم از آنها برای رفت‌و‌آمد، استفاده می‌کنند. چنین می‌نمایاند در زمانی که فضای رسانه‌ای مشهود در ژنو، همچون سایر کشورها در هفته اخیر مالامال از پوشش دادن حادثه‌های تروریستی پاریس و عواقب آنهاست، تیترهای دیگری و با رویکردی متفاوت، به منظور پوشش دادن خبر این تصمیم به ظاهر صرفا دوستانه دوجانبه مسئولان سیاست خارجی دو کشور و گمانه زنی و تحلیل، به دنیای ارتباطات و رسانه‌های دنیا وارد شده و می‌شود. رویکرد و نمایشی با این مضمون که «توفیق مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا و همگرایی بیشتر این دو کشور، تضمینی برای مقابله با موج خشونت‌گرایی و خشونت طلبی در دنیا، خواهد بود.» و این همانی است که دنیای امروز به‌شدت بدان نیاز دارد.