گردشگری ورزشی یکی از شاخههای صنعت گردشگری است که با وجود سرمایهگذاریهای کلانی که در سایر کشورهای دنیا روی آن انجام شده در ایران همچنان بهعنوان صنعتی نوپا محسوب میشود. این حوزه از صنعت گردشگری که از سال 84 با مصوبه وزارت ورزش و جوانان کار خود را در کشور آغاز کرد همچنان نتوانسته به جایگاه واقعی خود دست یابد.به عقیده کارشناسان این بخش با وجود شکلگیری انجمن گردشگری ورزشی که یک دهه از قدمت آن در کشور میگذرد عملا فعالیتی در این خصوص انجام نشده و تا سال 90 تنها نامی از گردشگری ورزشی و انجمن وجود داشت اما از سال 90 فعالیتهای این حوزه رشد بیشتری یافت و حتی در سالهای اخیر با ورود سرمایهگذاران بخشخصوصی به این صنعت جایگاه آن در ساختار گردشگری کشور بهبود یافته و در حال حاضر هم فضا برای ورود سرمایهگذاران فراهم است. گروه سرمایهگذاری «فرصت امروز» سراغ چند نفر از کارشناسان این رشته رفته تا به بررسی جنبههای مختلف سرمایهگذاری و فعالیت در این صنعت نوپا بپردازد.
گردشگری ورزشی یک پتانسیل بالقوه در صنعت گردشگری
بهطورکلی هرگونه فعالیت گردشگری که در ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با ورزش باشد در حوزه گردشگری ورزشی جای دارد. فعالیتهای گردشگری ورزشی در تمام دنیا زیرمجموعه ورزشهای همگانی محسوب میشود. در ایران هم بنا به روال مرسوم انجمن گردشگری ورزشی در چارچوب ساختار سازمان میراثفرهنگی و گردشگری و زیرمجموعه فدراسیون ورزشهای همگانی در حال فعالیت است.
انجمن گردشگری ورزشی در سال 90 با برگزاری نخستین دوره آموزشی راهنمای اردوهای گردشگری ورزشی فعالیت خود را آغاز کرد و در حال حاضر بیش از هزار نفر این دورههای آموزشی را با موفقیت پشت سر گذاشتهاند و کارت راهنمای اردوهای گردشگری ورزشی معادل تورلیدر گاید درجه3 سازمان میراثفرهنگی را دریافت کردهاند. به گفته سعید افشاری، مسئول کمیته آموزش و فناوری اطلاعات انجمن گردشگری ایران در سالجاری دورههای آموزشی سطح 2 برای علاقهمندان این رشته برگزار خواهد شد و کسانی که میخواهند در زمینه گردشگری ورزشی فعالیت داشته باشند باید این دورههای آموزشی را پشت سر بگذارند.
وی در ادامه درخصوص دیگر فعالیتهای این انجمن میافزاید: در سال 91 نخستین سمپوزیوم بینالمللی گردشگری ورزشی به میزبانی دانشگاه خوراسگان اصفهان با هدف بررسی فرصتها و چالشهای گردشگری ورزشی در کشور برگزار شد که استقبال مناسبی هم از آن به عمل آمد. افشاری میگوید: در حال حاضر فضا برای فعالیتهای بخــشخصوصی و نیمــهدولتی برای سرمایهگذاری در حوزههای مرتبط با گردشگری ورزشی فراهم است و سرمایهگذاران میتوانند با هماهنگی انجمن اقدام به برگزاری رویدادهای ورزشی، سرمایهگذاری در آژانسهای گردشگری ورزشی و. . . کنند. همانطور که مطلع هستید حوزه ورزش گردش مالی بسیار بالایی دارد و بخش اعظمی از آن در قالب گردشگری ورزشی جای دارد که میتواند تضمینکننده سرمایههای بخشخصوصی باشد.
سرمایهگذاری در گردشگری ورزشی اقتصادی است
سرمایهگذاری در گردشگری ورزشی جنبههای مختلفی دارد، از احداث آژانسهای گردشگری ورزشی گرفته تا فعالیت در قالب برگزاری رویدادهای ورزشی، فعالیتهای تبلیغاتی در حوزه ورزش و... اما بررسیهای گروه سرمایهگذاری «فرصت امروز» حاکی از آن است که در حال حاضر مهمترین فرصت سرمایهگذاری در حوزه گردشگری ورزشی احداث یا راهاندازی آژانسهای گردشگری ورزشی است، از اینرو هم دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی میتوانند با گرفتن مجوزهای لازم بخشی از فعالیتهای خود را در این حوزه متمرکز کنند که عموما برای این کار به سرمایه آنچنانی نیاز ندارند و تنها بخشی از فعالیتهای خود را در این قالب برنامهریزی میکنند اما افرادی که قصد احداث و راهاندازی یک دفتر مجزا برای فعالیت در حوزه گردشگری ورزشی دارند به سرمایهای حدود 100 میلیون، نیاز دارند. این حجم سرمایهگذاری برای راهاندازی یک دفتر خدمات گردشگری ورزشی منهای هزینههای اجاره یا خرید دفتر در نظر گرفته شده است بنابراین از این مبلغ حدود 30 تا 40 میلیون برای تجهیز دفتر و مابقی بهعنوان سرمایه درگردش برای پیگیری فعالیتهای این حوزه نیاز است.
دکتر رضا خوشسرور، رییس انجمن گردشگری ورزشی ایران درخصوص سرمایهگذاری در این بخش میگوید: افراد و علاقهمندان به سرمایهگذاری در این حوزه میتوانند با گذراندن دورههای آموزشی انجمن علاوه بر فعالیت در بخشهای راهاندازی دفاتر گردشگری ورزشی به برگزاری رویدادهای ورزشی مرتبط با گردش بپردازند. وی ادامه میدهد: با تعاملاتی که با سازمانها و ارگانهای مختلف صورت گرفته در سالجاری انجمن این اجازه را دارد که مجوز تاسیس باشگاههای گردشگری ورزشی را صادر کند و سرمایهگذاران میتوانند با گذراندن دورههای آموزشی در انجمن گردشگری ورزشی در حوزه راهاندازی باشگاههای گردشگری ورزشی ازجمله در رشتههای کوهنوردی، پینتبال و... فعالیت کنند، همچنین چهار شغل جدید در حوزه گردشگری ورزشی در قالب راهنمای گردشگری ورزشی، مدیریت باشگاههای گردشگری ورزشــی، مدیریــت اردوهــای گردشگری ورزشی و مدیریت کمپینگهای گردشگری ورزشی تعریف شده که افراد میتوانند با کسب مهارتهای لازم و گذراندن دورههای آموزشی به فعالیت در آنها بپردازند.
خـــوشســرور مــیگــویـد: سرمایهگذاری در گردشگری ورزشی بسیار اقتصادی است و پتانسیلهای بسیار مناسبی به لحاظ شرایط آبوهوایی در کشور وجود دارد. در حال حاضر نخستین موسسه توسعه جهانگردی و گردشگری ورزشی توسط بخشخصوصی در کشور راهاندازی شده و فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرده است. وی درخصوص قابلیتهای گردشگری ورزشی در کشور عنوان میکند که تمام استانهای کشور به نحوی پتانسیلهای فعالیت در این بخش را دارند و میتوانند با مدیریت و برنامهریزی دقیق به این بخش ورود پیدا کنند. هر یک از استانهای کشور میتواند یکی از حوزههای گردشگری ورزشی را پوشش دهد اما آنچه باید به آن توجه ویژه شود توسعه زیرساختهای لازم است که یکی از مهمترین معضلات سرمایهگذاری در این بخش به حساب میآید.
خوشسرور یکی از مشکلات اساسی توسعه گردشگری ورزشی درکشور را نبود متولی خاص در این زمینه عنوان میکند و ادامه میدهد: خوشبختانه با تلاشهایی که در این زمینه صورت گرفته حوزههای فعالیت سازمان میراثفرهنگی و گردشگری، وزارت ورزش و جوانان و انجمن گردشگری ورزشی از هم تفکیک شده و ساختار کلی گردشگری ورزشی در کشور در حال شکلگیری است بنابراین میتوان آینده خوبی را برای سرمایهگذاری در این بخش متصور بود. البته در بخش تبلیغات و اطلاعرسانی همچنان ضعفهایی وجود دارد که باید با برنامهریزی مناسب این نقص را نیز مرتفع کنیم. این کارشناس ادامه میدهد: ایجاد سایتهای گردشگری ورزشی در نقاط مختلف کشور با توجه به پتانسیلهای بالقوه هر استان میتواند موجب رونق این صنعت نو پا در کشور شود. بنابراین با حمایت درست از بخشخصوصی و سرمایهگذاران این بخش آینده روشنی در انتظار این صنعت خواهد بود.
یک نمونه موفق
نخستین موسسه گردشگری ورزشی در بخشخصوصی از سال 91 با تایید انجمن گردشگری ورزشی و زیر نظر فدراسیون ورزشهای همگانی کار خود را آغاز کرده و به فعالیت در حوزههای مختلف گردشگری ورزشی اشتغال دارد. شرمین جباریان، مدیر موسسه جهانگردی و گردشگری ورزشی گردشگستر نواندیش در گفتوگو با «فرصت امروز» میگوید: فعالیتهای این موسسه در حوزههای آموزشی، برگزاری تورهای گردشگری ورزشی در بعد داخلی و بینالمللی است و خوشبختانه استارت کار زده شده و فعالیتهای مختلفی در این بخش صورت گرفته و تصور میکنم فضا برای ورود سرمایهگذاران جدید فراهم است.
جباریان ادامه میدهد: در بحث اقتصادی کار هم میتوان گفت که فرصتهای خوبی در این بخش وجود دارد و سودآوری 20 تا 30 درصدی در این بخش میتواند سرمایهگذاران را برای ورود به این بخش تحریک کند ازاینرو برگزاری اردوهای مختلف گردشگری ورزشی، اردوهای تیمهای باشگاهی و ملی، رویدادهای ورزشی، جذب اسپانسرها و تورهای داخلی و خارجی میتواند درآمد مناسبی را برای فعالان این بخش داشته باشد. این فعال بازار در پایان در توصیه به تازهواردها میگوید: افرادی که قصد سرمایهگذاری در این بخش دارند باید با شناخت دقیق، اطلاعات کامل و برنامهریزی مناسب به این حوزه وارد شوند. از سوی دیگر باید تعامل مناسبی با وزارت ورزش و جوانان، آژانسهای مسافرتی بند الف و ب و سایر نهادهای مرتبط داشته باشند اما مهمترین نکته تبلیغات مناسب است چراکه این رشته فعالیت همچنان بهعنوان یکی از حوزههای کمترشناختهشده در زمینه گردشگری محسوب میشود لذا تبلیغات و بازاریابی مناسب یک اصل انکارناپذیر در توسعه این بخش است.