دولتهایی که بر پایه انتخابات آزاد بر سر کار میآیند ناگزیرند وعدههایی دهند که آرای شهروندان را به دست آورند. این وعدهها اما میتواند از طرف دیگر پاشنه آشیل آنها باشد و منتقدان را در موضعی قرار دهد که محقق شدن وعدهها را پیگیری کرده و به نقطه ضعف دولت تبدیل کنند.
دولت آقای حسن روحانی نیز در همین چارچوب قابل نقد است و منتقدان حق دارند از همین زاویه کارنامه دولت را در بوته نقد قرار دهند. در حالی که این شرایط وجود دارد و منتقدان دولت در مجلس، در احزاب و در سایر نهادهای قدرت و به طور انفرادی دولت را زیر فشار قرار میدهند، اما در چند ماه اخیر و به ویژه در روزهای بلافاصله پس از سال جدید وضعیت تازهای بر نقد دولت حاکم شده است. به این معنی که منتقدان دولت به جای اینکه زحمت نقد کارشناسانه را بر خود هموار کنند راه سادهای در پیش گرفته و هر رفتار و گفتار دولت را در حوزه اقتصاد زیر تیغ نقد غیرمنصفانه قرار میدهند.
به طور مثال یکی ازاین نقدها بر کارنامه دولت این است که خودروسازی پژو در عقد قرارداد با ایرانخودرو قرار است دهها میلیارد دلار سود ببرد و طرف ایرانی سودی نصیبش نخواهد شد. یک نقد دیگر این است که شرکت فروشنده هواپیمایی فرانسه قرار بوده تعطیل شود اما ایران این شرکت را نجات داده است. به تازگی یک نشریه منتقد دولت ادعا کرده است که اگر برجام اتفاق نمیافتاد قیمت هر بشکه نفت 120 دلار میشد و...
این آمارها و اعداد غیرکارشناسانه و مبتنی بر انگیزههای سیاسی شاید برای یک دوره کوتاهمدت اثراتی بر ذهن مخاطب بگذارد، اما به طور قطع و در میانمدت اثرات عکس خواهد داشت و گزارشگران و گویندگان را در شرایط دشوار قرار خواهد داد. منتقدان دولت فعلی به طور قطع میتوانند و باید نقد مستمر و کارشناسانه را در دستور کار قرار دهند اما کاهش و سقوط سطح منازعه میتواند اصل کار را مخدوش و غیرمفید کرده و به لوث شدن داستان منجر شود.
سطح منازعه در سپهر سیاست نباید به نقطهای فرو غلتد که کسانی با هر میزان سواد و دانش خود را در موضع منتقد قرار داده و دهان باز کنند و هرچه میخواهند بگویند. دولت یازدهم در این وضع چه میتواند کند، به نظر میرسد اگر قرار بر سکوت ادامهدار باشد، استراتژی ناکارآمدی خواهد بود و به زیان دولت تمام خواهد شد. از طرف دیگر مردان تراز اول کابینه نیز نباید سطح خود را پایین آورده و به هر ادعایی پاسخ دهند. به این ترتیب یک راه میماند و آن استفاده از مزیت و توانایی کارشناسان و مدیران صدها دستگاه دولتی است که میتوانند به طور تخصصی پاسخ نقدهای غیرکارشناسانه را بدهند.
* عضو «شورای سردبیری» روزنامه «فرصت امروز»