آمار نرخ بیکاری فارغالتحصیلان نشانگر مشکلات ساختاری در بازار کار کشور است و در عین حال نامتناسب بودن سامانه برنامهریزی در نظام آموزش عالی با نیازهای بازار کار را ثابت میکند چراکه به اعتقاد کارشناسان، بازار کار هوشمندانه به سراغ کسانی میرود که با وجود نداشتن مدرک تحصیلی در زمینه شغلی موردنظر، مهارت کافی برای کار در آن زمینه را داشته باشند. نرخ بیکاری در بین قشر دانشآموخته کشور در طول زمان همواره بیش از نرخ متوسط بیکاری در جامعه بوده و این درحالی است که معمولا افراد دیپلمه به دلیل نداشتن مهارت، بیکاری و فشارهای اجتماعی به هر قیمتی شده تلاش دارند از سردر دانشگاهها عبور کنند، بر نیمکتها بنشینند و چهار سال یا بیشتر وقت خود را صرف تحصیل کنند. در نهایت توقع این افراد که گاهی هزینههای زیادی برای کسب دانش و مدرک تحصیلی خود کردهاند، این است که پس از فارغالتحصیلی با جایگاه و وضعیت درآمدی بهتری جذب بازار کار شوند. براساس گزارش سازمان همیاری اشتغال جهاد دانشگاهی، تعداد کل دانشآموختگان بیکار در سال 91 در کشور به حدود 768 هزار نفر میرسد که 66درصد این افراد را بیکاران مقطع کارشناسی تشکیل میدهند در حالی که بیکاران مقطع کاردانی تنها 27درصد این قشر را به خود اختصاص میدهند. در عین حال بیکاران مقطع کارشناسیارشد و دکترا هفت درصد جمعیت کل دانشآموختگان بیکار را تشکیل میدهد و تعداد بیکاران مقطع دکترای تخصصی نزدیک به صفر است. به تفکیک هر مقطع، بیکاران مقطع کاردانی 207 هزار و 310 نفر، بیکاران مقطع کارشناسی 505 هزار و 10 نفر، بیکاران مقطع کارشناسی ارشد و دکترای حرفهای 52 هزار و 169 نفر و تعداد بیکاران مقطع دکترای تخصصی سه هزار و 388 نفر است. به گزارش ایسنا انتخاب افراد با مهارت در چرخه بازار کار و پس راندن افراد بدون مهارت کافی فارغ از داشتن یا نداشتن مدرک تحصیلی باعث یکی از مشکلات مهم جوانان تحصیلکرده جویای کار میشود. این افراد پس از فارغالتحصیلی به دلیل نداشتن تجربه کاری در پیدا کردن شغل مناسب معمولا ناکام میمانند زیرا داشتن تجربه کاری به یکی از شروط ثابت استخدام در بسیاری از شرکتها، کارخانهها و ادارات بدل شده است. از سوی دیگر تعداد بیکاران در هر رشته تابعی از تعداد تحصیلکردگان آن رشته است که این امر نیز اشباع شدن بازار کار از تحصیلکردگان برخی رشتهها را نشان میدهد. براساس آمار بیکاری دانشآموختگان سال 91، تعداد بیکاران در رشتههای مهندسی ساخت و تولید به 251 هزار و 402 نفر میرسد که باعث میشود این رشته بیشترین تعداد بیکاران را در بین دانشآموختگان بیکار داشته باشد و 35 درصد این قشر را تشکیل می دهد.پس از آن تعداد بیکاران رشتههای علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق با 222 هزار و 112 در رتبه دوم دارنده بیشترین تعداد دانشآموختگان بیکار قرار میگیرد و 31 درصد نمودار دانشآموختگان بیکار را تشکیل میدهد و بعد از آن رشتههای علوم انسانی و هنر با 100 هزار و 912 نفر بیکار، علوم، ریاضی و کامپیوتر با 76 هزار و 191 نفر بیکار، کشاورزی و دامپروری با 38 هزار و 438 نفر بیکار و علوم پزشکی با 25 هزار و 997 نفر بیکار در رتبههای بعدی در جدول فارغالتحصیلان بیکار قرار میگیرند.