ناامنی درمسیر ترانزیتی بازرگان اقتصاد ایران و ترکیه را فلج می‌کند

پس از عهدشکنی ترکیه در ضوابط مشخص شده برای تردد کامیون‌های ترانزیتی در مرز بازرگان که موجب کاهش حمل‌و‌نقل کالا در این مسیر ترانزیتی شد، این بار حملات گروهی ناشناس به کاروان کامیون‌ها، اقتصاد و تجارت بازرگان و این مسیر ترانزیتی را فلج کرده است. درحالی‌که روزانه حداقل باید 300 تا 400 کامیون در این مسیر ترانزیتی تردد داشته باشد، حجم تردد در این مسیر بسیار کاهش یافته و مسیرهای جایگزین هم برای رانندگان گران تمام می‌شود و صرفه اقتصادی ندارد.

پس از آخرین حمله شبانه گروه ناشناس به کاروان کامیون‌های در حال تردد در این مسیر؛ ترک‌ها از دو شب گذشته اقدام به بستن مرز خود کردند و عملا ورود به ترکیه امکان‌پذیر نیست البته تمام دروازه‌های ترانزیتی و مرزی ایران باز است. در شرایطی که تنها دو ماه از روان‌سازی ترافیک مرز بازرگان پس از اختلافات دو کشور بر سر تعرفه ورود و نرخ سوخت کامیون‌ها می‌گذشت این بار این مرز به دلیل خرابکاری‌های گروهی ناشناس به حالت نیمه تعطیل درآمد و کامیون‌ها پشت مرز به صف درآمدند. در حالی تجارت زمینی ایران- ترکیه به دلایل مختلف رو به کاهش است که مقامات سیاسی و اقتصادی دو کشور افزایش حجم مبادلات کشورها را تا سقف 30میلیون دلار پیش‌بینی کرده‌اند اما با ادامه این شرایط نه‌تنها دسترسی به این رقم غیر‌ممکن است، بلکه از رکوردهای سال‌های گذشته هم عقب می‌مانیم.

هرچند سه مسیر آذربایجان به روسیه و به طرف شمال اروپا، مسیر آذربایجان - گرجستان- دریای سیاه به طرف اروپای مرکزی و مسیر ارمنستان- گرجستان به اروپای مرکزی به‌عنوان محورهای ترانزیتی جایگزین به کامیون دارها معرفی شده‌است اما هیچ یک از مسیرهای جایگزین جذابیت مسیر ترکیه را ندارند و هزینه‌های حمل بار را افزایش می‌دهند. حال اینکه قطعا افزایش ریسک جابه‌جایی کالا از یک مسیر نا امن یا انتخاب سایر مسیرها قیمت نهایی محصول را گران می‌کند و درصد افزایش قیمت‌ها هم قابل توجه خواهد بود.

در این شرایط دولت ترکیه هر چه سریع‌تر باید نسبت به برقراری امنیت در این مسیر اقدام کند، چراکه از این مسیر ترانزیتی درآمد قابل توجهی کسب می‌کند و ریسک از دست دادن مشتریان در این شرایط بسیار زیاد و انتخاب مسیر جایگزین به معنای از دست دادن تجارت میلیون دلاری است.  مهم نیست حمله‌کنندگان و آشوبگران فعال در این مسیر عضو چه گروهی هستند؛ اقتصاد و سرمایه‌گذاری نیازمند برقراری امنیت است و اگر گوشه‌ای از این امنیت از دست برود، سرمایه‌داران به دنبال گزینه‌ای دیگر می‌روند ولو اینکه هزینه‌ها را افزایش دهد.

* مدیرکل تعرفه و ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای