تنها چند هفته به پایان لیگ برتر فوتبال ایران و همچنین لیگهای معتبر اروپایی باقی مانده و مربیان در این مقطع، حساسترین بازه مربیگری خود را در فصل جاری میگذرانند. بیشک مربیانی بهترین نتایج را خواهند گرفت که بهتر برنامهریزی و تلاش کرده باشند. یکی از مربیان خوب فوتبال که موفقترین مربی فوتبال باشگاه بارسلونا نیز لقب گرفته است، پپ گواردیولاست که با بارسلونا موفقیتهایی را بهدست آورد که هیچ مربیای نتوانسته بود تا قبل از او، آن را انجام دهد: فتح سهگانه لالیگا، جام حذفی اسپانیا و مهمتر از همه لیگ قهرمانان اروپا. او جوانترین مربی است که توانست لیگ قهرمانان اروپا را بهدست آورد. موفقیتهای او پس از انتقالش به بایرنمونیخ نیز ادامه دارد.
اکنون انتظارات از این مرد خوشلباس، محبوب و پرافتخار که با بایرن نیز قهرمان بوندسلیگا و جام حذفی آلمان و قهرمان سوپرکاپ و جام باشگاههای جهان شد، بیشتر شده و نگاهها معطوف به او و دستاوردهای آخر فصلش است. بیشک زندگی او نیز مانند بسیاری از بزرگان فوتبال سرشار از نکتههای مدیریتی است که در ادامه به گوشهای از آنها اشاره میکنیم.
نیاز حیاتی به اهداف مشخص
داشتن خط فکری خاص توسط مدیر و اطمینان دادن به اعضای تیم و ذینفعان برای رسیدن به هدف چیزی است که در کسب وکار و بازاریابی ثابت شده است. پپ گواردیولا در دوره مربیگریاش همیشه این نکته را به بازیکنان و هواداران یادآور میشود که میداند باشگاه درصدد رسیدن به چیست. در واقع هدف پپ مشخص است. هدف اصلی او ماهیت تیم و نحوه مربیگریاش است. این تنها یک مفهوم منفرد نیست بلکه چیزی فراتر از آن و نوعی هدف ترکیبی میان یک سیستم اعتقادی شخصی و یک بیانیه ماموریت گروهی است.
پپ همیشه پیروزی در هر بازی را هدف اصلی خود قرار میدهد اما هرگز از هدف اصلی و نهاییاش- قهرمانی- هم غافل نمیشود. همچنین مانند یک کسب وکار، کارفرما و کارمند باید نوع زبان ارتباط، تمرین با آن و ایجاد پیشرفت در صورت لزوم را بدانند. دیدگاه گواردیولا این سه مفهوم ساده است: هدف اصلی، زبان و اعضای تیم که بخش اصلی هر مدل سازمانی است و میتواند شانس شکست یا موفقیت یک مدیر باشد.
مفهوم کایزن
واژهای که ژاپنیها به نام کایزن به معنای «پیشرفت مداوم و مستمر» دارند در زندگی حرفهای گواردیولا معنا میشود. تمایل به تکامل هماهنگ با توجه به سرعت تغییر محیط و بهبود مستمر یکی از نکتههای مدیریتی بارز حرفه اوست. باور تغییرناپذیر گواردیولا این است که پیشرفت مداوم یک ضرورت اساسی است، پیشرفت راه بودن است، یک ضرورت، یک وظیفه. او با بایرن در پی رسیدن به این خواسته است که خودش را به بالاترین سطح ممکن برساند و موفقیتهای پیدرپیاش در بارسلونا را در بایرن نیز با برنامهریزی خاص برای هر بازی تکرار کند.
الهامگیری از ایدهها
هنرمندان بزرگ ایدهها را ربوده و آن را بهبود میبخشند. کار مربیگری نیز همینگونه است. بررسی دقیق چشمانداز رقابت و توانایی اتخاذ بهترین شیوه از میان شیوههای موجود و بهبود آن جز, جداییناپذیر حرفه آنهاست. گواردیولا خودش را دزد ایدهها میداند! کسی که از فوتبال درسها و تجربیات فراوانی گرفته و آنها را به شاگردانش نیز انتقال میدهد. پپ خالق و مخترع نیست بلکه تنها استراتژی را به خوبی میشناسد و در موردش تعمق میکند: «ایدهها میتواند متعلق به هر کسی باشد، من تنها آنها را میگیرم و در ذهنم سر و سامان میدهم.»
ارتباط ساده و صمیمی؛ میتوانید 3صبح به گواردیولا زنگ بزنید و صحبت کنید!
بازیکنان فوتبال نیز مانند کارمند سازمان نیازمند ارتباط دقیق و مشخص هستند. صراحت و وضوح ارتباط در تیمی مانند بایرن به خوبی احساس میشود. بازیکنان روبات نیستند، اعمال روشهای مختلف نیازمند بهکارگیری ابزارهای مختلف ارتباطی است. راز ماندگاری و درک هر رابطه در چگونگی برقراری ارتباط با فرد مقابل است. بازیکنان گواردیولا در هر بازی بهصورت مداوم در حال یادگیری و ترکیب مفاهیم جدید در هر بازی هستند. مربی نیز مداوما در حال یادگیری و بهبود روشهای ارتباط با بازیکنان است. گواردیولا با زبان ساده با شاگردانش صحبت میکند، واژگان پیچیده در انتقال ایدهها و مفاهیم او به بازیکنانش جایی ندارد. او یک فرد معمولی با واژگانی ساده و صمیمیت در ارتباطات است.
در همین رابطه آرین روبن یکی از بازیکنان بایرن مونیخ در مورد پپ میگوید: «ما واقعا رابطه خیلی خوبی با هم داریم. او دائما در مورد فوتبال فکر میکند و انعطاف تاکتیکی که به خرج میدهد، باعث میشود فقط روی یک تاکتیک و سیستم خاص معطوف نشویم. ما این فرصت را داریم که سیستمهای زیادی را بازی کنیم. من در پستهای مختلفی بازی کردهام؛ داخل، بیرون، پشت مهاجم و غیره. تمرکز او بر شیوه بازی ماست که باید روی حریف مسلط باشیم و سبکی مبتنی بر بازی مالکانه را ارائه کنیم. شما میتوانید سه صبح به گواردیولا زنگ بزنید و درباره فوتبال صحبت کنید و او هم با کمال میل جواب شما را میدهد!»
انجام درست کارهای بزرگ، استثنایی است نه شکست خوردن!
همیشه ساختن و خوب بودن و خوب ماندن از تخریب و شکست خوردن، سختتر است! بنابراین وقتی کاری را خوب انجام میدهید، از اینکه موفق شدهاید لذت ببرید. وقتی هم شکست خوردید، بدانید طبیعت زندگی، بیشتر بودن شکستها نسبت به موفقیتهاست. این بند آخر را در جملات پپ در هنگام دریافت جایزه بهترین مربی سال 2012 میتوان بهخوبی دید. او جایزهاش را متعلق به تمام کسانی دانسته است که در طول بیش از 100 سال حیات باشگاه بارسلونا برای تبدیل شدن این باشگاه به یکی از بهترین باشگاههای جهان تلاش کردهاند. «برای من مایه مباهات و افتخار است که عضوی از این باشگاه بینظیر و جذاب بودهام.»
قدرت مثبتاندیشی؛ روحیهبخشی به جای ناامیدی
یکی از خصیصههایی که هر رهبر و مدیر باید داشته باشد توانایی مثبتاندیشی و دوردستها را دیدن است. یکی از مربیان بزرگ راگبی ایرلندی در این زمینه مشهور است. او روز قبل از بازی هیچ نکته منفی به بازیکنانش انتقال نمیداد تا حس مثبت به آنها القا کند. گواردیولا هم همین روند را پیش میگیرد و میگوید: «هیچگاه نباید قبل از شروع بازی بازیکنان را مایوس کرد. تا زمان بازی صبر کنید، اگر روند بازی آنگونه نبود که میخواستید، بهتر است با اصلاح اشتباهات ارزش بهدست آورید نه فریاد زدن و منفی بافی!» مدیران موفق دنیا همیشه خونسرد بوده و سعی میکنند در مواقع لازم به جای دستپاچگی و منفیبینی مدیریت بحران کرده و خونسرد باشند. آنها به تیم خود روحیه میبخشند، به جای اینکه امید را از او بگیرند.