موسسات خیریه‌ در مجاورت پول‌شویی قرار دارند

طبق قانون مبارزه با پول‌شویی، بعضی از کسب‌و‌کارها و فعالیت‌ها در مجاورت پول‌شویی قرار دارند. اتهام پول‌شویی ندارند اما در مجاورت آن هستند، یعنی کسانی که می‌خواهند پول‌شویی کنند از این حوزه‌ها استفاده می‌کنند. بیش از 40 هزار موسسه خیریه در کشور فعال هستند که این موسسه‌ها حاضر به افشای صورت‌های مالی، میزان منابع درآمدی و هزینه‌های‌ خود نیستند. این موسسه‌ها سالانه در قالب کمپین‌های جمع‌آوری کمک مالی، مبالغ هنگفتی کمک نقدی و غیرنقدی دریافت می‌کنند. از سوی دیگری بسیاری از موسسات خیریه با تاسیس شرکت‌های تجاری و صنعتی به فعالیت‌های اقتصادی نیز مشغول هستند تا درآمد حاصل از آن را صرف امور خیر و کمک به نیازمندان کنند. بسیاری از این خیریه‌ها از ارائه صورت‌های مالی شفاف خودداری می‌کنند یا صورت‌های مالی‌شان حسابرسی نمی‌شوند و فاقد تاییدیه و اظهارنظر حسابرس هستند.

درخصوص شفافیت مالی و نحوه حسابرسی موسسات خیریه و وظایف جامعه حسابداران رسمی، سعید جمشیدی‌فر، نایب رییس جامعه حسابداران رسمی در گفت‌وگو با ایلنا، گفت: خیریه‌ها یکی از محیط‌های حساس مالی است. طبق قانون مبارزه با پول‌شویی، بعضی از کسب‌و‌کارها و فعالیت‌ها در مجاورت پول‌شویی قرار دارند. اتهام پول‌شویی ندارند اما در مجاورت آن هستند، یعنی کسانی که می‌خواهند پول‌شویی کنند از این حوزه‌ها استفاده می‌کنند. مثلا کسانی که می‌خواهند پول‌شویی کنند ناچار باید به سراغ سیستم بانکی بیایند. موسسات خیریه نیز یکی از جاهایی است که در مجاورت پول‌شویی قرار دارد. زیرا وقتی نام خیریه به میان می‌آید یعنی این موسسات با اهداف خیر تشکیل شده‌اند و بنا است که کمک‌های عام‌المنفعه بکنند. ورودی منابع موسسات خیریه کمک‌هایی است که مردم می‌کنند. شاید در ثبت این کمک‌ها حساب و کتاب دقیقی وجود نداشته باشد. در قانون 132 قانون مالیات‌ها هم اشاره شده که تحت شرایطی کمک به برخی موسسات خیریه جزو هزینه‌های قابل قبول محسوب و به کاهش مالیات شرکت‌ها منجر می‌شود.

جمشیدی‌فر افزود: اگر موسسات خیریه، حسابرسی بشوند و طبق استانداردهای حسابداری گزارش‌های مالی مناسبی داشته باشند، قطعا به شفافیت در این حوزه بسیار کمک و برخی ابهام‌ها را رفع می‌کند. اما الزام به حسابرسی موسسات خیریه را باید سازمان اوقاف و امور خیریه ایجاد کند. در واقع مراجعی که ناظر بر فعالیت موسسات خیریه هستند باید حسابرسی خیریه‌ها را الزامی کنند.

نایب رییس جامعه حسابداران رسمی در پاسخ به این پرسش که «این اتهام در مورد موسسات خیریه مطرح است که هزینه‌های ستادی‌شان بالاست و بسیاری از برداشت‌ها در قالب پرداخت حقوق انجام می‌شود، آیا درخصوص هزینه‌های ستادی خیریه‌ها و پرداخت حقوق ستادی، قاعده و استاندارد خاصی وضع شده است؟»، گفت: ارگان‌های ناظر در این حوزه، دو بخش اصلی دارد. یک بخش NGO‌هایی هستند که برای فعالیت‌های خیریه از طریق کمیسیون ماده 10 احزاب و انجمن‌ها، مجوز گرفته‌اند و تحت نظارت وزارت کشور هستند. یک تعداد از موسسات خیریه و موقوفات نیز تحت نظارت سازمان اوقاف و امور خیریه هستند. این دو ارگان باید موسسات خیریه را ملزم و موظف به ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده کنند و در مجامع عمومی‌شان شرکت داشته باشند. تا این الزام از سوی وزارت کشور و سازمان اوقاف وضع نشود، جامعه حسابداران رسمی خودش نمی‌تواند به موضوع ورود داشته باشد و چنین الزامی را ایجاد کند.

وی افزود: در مورد NGO‌ها، نماینده وزارت کشور در مجمع عمومی آنها شرکت می‌کند. موسسات خیریه باید ملزم شوند که در اساسنامه آنها قید شود که این موسسات حتما باید توسط اعضای جامعه حسابداران رسمی، حسابرسی شوند. گاهی اوقات برای حسابرسی موسسه‌های خیریه از افراد حقیقی معتمد اما غیر‌حسابرس استفاده می‌شود اما چون با حسابداری و حسابرسی آشنا نیست نمی‌تواند گزارش‌های کارشناسی و فنی ارائه دهد. اما انجام حسابرسی توسط موسسات حسابرسی به ارائه اطلاعات شفاف و قابل اتکا کمک می‌کند.