بازار خودرو در چند هفته گذشته با افزایش قیمت قابل توجهی مواجه شده و به گفته کارشناسان، افت شاخص بورس تهران باعث شده تا سیل نقدینگی از سوی بورس به سمت بازار خودرو روانه شود و موجب افزایش نابسامانی این بازار گردد. هرچند شرکت های بزرگ خودروساز انتظار داشتند که با مقررات پیش بینی شده در طرح پیش فروش خودرو، بازار سامان یابد و آرامش حاکم شود، اما رشد فزاینده قیمت خودروها کماکان ادامه دارد. در همین حال، برخی از دولتمردان با توصیه به نخریدن خودرو به مردم در تلاش هستند تا بازار خودرو را مدیریت کنند، اما بررسی ها نشان می دهد که بازار خودرو با مشتریان محدودی روبه روست و با هر فراخوان عرضه بین 5 تا 8 میلیون نفر برای ثبت نام خودرو اقدام می کنند. در واقع، از همان ابتدای طرح فروش فوق العاده خودرو، کارشناسان نسبت به این شیوه توزیع انتقاد داشتند و تجربه سیاست بخت آزمایی خودرو نشان داد که حق نیز با آنها بوده است. از سوی دیگر، به گفته کارشناسان، نزدیک به دو سال است که خودروسازان به دلیل قیمت گذاری نادرست و به نام کنترل بازار تحت فشار قرار گرفته اند، اما اگر این شرکت های خودروساز هنوز سرپا هستند، نه به دلیل قواعد درست بازار بلکه به دلیل فروش اموال و دارایی است و اینکه از آینده خرج می کنند.
پول متقاضیان خودرو 5 روزه برگردانده می شود
چند روز پیش بود که سرپرست وزارت صمت از تغییر شیوه ثبت نام خودرو خبر داد و گفت که برای فروش 150 هزار خودرو در شش ماهه دوم سال، شرط خاصی در نظر گرفته شده است تا متقاضی خودرو به هنگام ثبت نام، ۱۰درصد مبلغ را در حسابی واسطه قرار دهد. به گفته جعفر سرقینی، این کار با این هدف صورت گرفته تا کسانی که واقعا به خرید خودرو نیاز دارند، در قرعه کشی خودرو ثبت نام کنند.
سرپرست وزارت صمت پنجشنبه گذشته در مراسم امضای تفاهم نامه تأمین کود فسفات در این باره گفت: «ایران خودرو ۱۱۰ هزار و سایپا ۴۰ هزار دستگاه خودرو را تا پایان سال از طریق پیش فروش و فروش فوق العاده در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند. با توجه به اینکه همچنان نحوه توزیع از طریق قرعه کشی است، برای کسانی که ثبت نام می کنند، شرط خاصی در نظر گرفته شده است که در زمان ثبت نام ۱۰درصد مبلغ را در حسابی واسطه قرار دهند.»
حالا در تازه ترین خبرها، مدیرکل صنایع حمل ونقل وزارت صمت از بازگشت پنج روزه وجه افرادی که در قرعه کشی خودرو برنده نمی شوند، خبر داده و گفته: «10 درصد مبلغ خودرو به حساب متقاضیانی که در قرعه کشی برنده نشوند، طی ۴ یا ۵ روز به حساب شان برگردانده خواهد شد.»
سهیل معمارباشی با بیان اینکه «طبق مصوبه جدید کمیته خودرو، متقاضیان حضور در قرعهکشی خرید خودرو از ایران خودرو و سایپا باید در زمان ثبت نام ۱۰ درصد از مبلغ خودرو را به یک حساب واسط واریز کنند»، ادامه داد: «متقاضیان خرید خودرو از شرکت های خودروساز باید در زمان ثبت نام،۱۰درصد مبلغ خودرو را به حسابی واسط که در اطلاعیه فروش خودروسازان معرفی خواهد شد، واریز کنند.»
به گفته وی، «این حساب واسط، حسابی نزد بانک های عامل خودروسازان است و به محض مشخص شدن نتیجه قرعه کشی، خودروسازان طی مکاتبه با بانک های عامل، فهرست برندگان قرعه کشی را اعلام می کنند و وجه واریزی آنها را از بانک مطالبه می کنند تا به حساب خودروساز واریز شود. در عین حال، وجوه باقی متقاضیان که در قرعه کشی برنده نشده اند نیز آزاد و قابل برداشت خواهد شد.»
معمارباشی با بیان اینکه «مهلت ثبت نام در طرح های فروش خودروسازان ۳ روز تعیین شده است»، گفت: «قرعه کشی در روز چهارم انجام خواهد شد و همان روز یا فردای آن روز اسامی برندگان به بانک ها اعلام می شود. کل این فرآیند طی ۴ تا ۵ روز صورت می گیرد و به این ترتیب وجه پرداختی افرادی که در قرعه کشی برنده نشده باشند، طی ۴ یا ۵ روز آزاد خواهد شد.»
فروش فوق العاده ماهانه ۲۵ هزار خودرو تا آخر سال
روز گذشته همچنین معاون امور صنایع وزارت صمت از صدور مجوز فروش فوق العاده ماهانه ۲۵ هزار خودرو به ایران خودرو و سایپا خبر داد و گفت: «ایران خودرو ۱۸ هزار دستگاه و سایپا ۷ هزار دستگاه خودرو به صورت ماهانه در قالب فروش فوق العاده اینترنتی با زمان تحویل حداکثر سه ماه تا پایان سال به متقاضیان عرضه خواهند کرد.»
مهدی صادقی نیارکی در جلسه کمیته خودرو افزود: «ایران خودرو با 18 هزار دستگاه و سایپا با 7 هزار دستگاه خودرو به صورت ماهانه در قالب فروش فوق العاده اینترنتی با زمان تحویل حداکثر سه ماه تا پایان سال به متقاضیان عرضه خواهند کرد. این طرح در راستای اجرای مصوبات کمیته خودرو و به منظور مدیریت بازار و افزایش عرضه خودرو انجام خواهد شد.»
به گفته او، «خودروسازان 40 درصد از تولیدات خود را به طرح های جدید فروش و 60 درصد را به انجام تعهدات قبلی خود اختصاص خواهند داد.»
معاون امور صنایع وزارت صمت با تاکید بر ضرورت فروش اموال و املاک غیرمولد و مازاد شرکت های خودروساز گفت: «منابع مالی حاصل از فروش این اموال باید صرف پروژه های ساخت داخل و داخلی سازی قطعات موردنیاز بشود. همچنین واردات قطعاتی که ساخت داخلی دارند، مشمول محدودیت واردات می شوند تا تمایل به سمت داخلی سازی قطعات افزایش یابد. از سوی دیگر، تولید قطعات اصلی که هنوز ارزبری دارند در قالب پروژه های ملی و حمایت بانک های عامل و بانک مرکزی می بایست به سمت داخلی سازی برود.»
او همچنین از تشکیل کمیته ای در ایدرو برای رصد برنامه های ساخت داخل خبر داد و گفت: «کمیته ای در ایدرو با حضور معاونت طرح و برنامه وزارت متبوع و سایر ذینفعان برای رصد برنامه های ساخت داخل و هماهنگی برای تامین تسهیلات موردنیاز تشکیل می شود.»
نتایج ارزیابی کیفی خودروهای سواری در مردادماه
در همین حال، نتایج ارزیابی کیفی خودروهای سواری در مرداد ماه نشان می دهد که پژو ۲۰۰۸ تنها خودرو ۵ ستاره بازار داخلی است و از سوی دیگر، 5 خودرو ۴ ستاره و ۱۶ خودرو نیز سه ستاره شناخته شدند. طبق گزارش ارزیابی کیفی خودروهای سواری تولیدی در مردادماه امسال، محصول پژو ۲۰۰۸ ایران خودرو تنها خودرویی است که پنج ستاره کیفی را کامل کسب کرده است و در عین حال، 16 خودرو سه ستاره کیفی و پنج خودرو هم چهار ستاره کیفی را به خود اختصاص داده اند. البته در این گزارش به کیفیت خودروهای سطح قیمتی یک و سه اشاره نشده است؛ از یک سو پژو ۲۰۰۸ از سطح قیمتی دو، تنها خودرویی است که پنج ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده است اما از سوی دیگر خودروی تک ستاره کیفی هم دیده نمی شود.
براساس ارزیابی صورت گرفته از سوی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران (ISQI)، در خودروهای سواری در سطح قیمتی دو؛ پس از پژو ۲۰۰۸، هایما S7 اتوماتیک چهار ستاره و همچنین خودروهای جک S5، جک S3، تیگو ۵ و SWM G01 سه ستاره کیفی را کسب کرده اند. در همین سطح قیمتی NEW MVM X33S، دو ستاره از پنج ستاره کیفی را دریافت کرده است.
در گروه قیمتی چهار خودروهای سواری، پژو ۲۰۷ و پژو ۲۰۷ صندوقدار، دناپلاس و برلیانس H230 در این ارزیابی موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده اند. خودروهای سواری دنا، پژو ۲۰۶ صندوقدار و مدل بدون صندوق آن، رانا، سورن، پژو پارس اتوماتیک و پژو پارس(ایران خودرو کرمانشاه، فارس، تهران، خراسان، مازندران و صنایع خودروسازی فردا) توانسته اند در این ارزیابی سه ستاره از پنج ستاره کیفی را در سطح قیمتی چهارم به خود اختصاص دهند. در این گروه همچنین پژو ۴۰۵ خراسان در رده دو ستاره کیفی قرار گرفته است. همچنین در خودروهای سواری در سطح قیمتی پنجم؛ محصولات کوییک و کوییک R، تیبا، تیبا ۲ و ساینا موفق به کسب سه ستاره کیفی و سایپا X131 همین خودروسازی و سایپا X131 شرکت پارس خودرو، دو ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده اند.
خودروهای سنگین باکیفیت تر از خودروهای سبک
در این بین، خودروهای سنگین تولیدی در مردادماه، حداقل سه ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده اند که نشان می دهد در مقایسه با کیفیت خودروهای سبک، از اوضاع بهتری به لحاظ کیفیت برخوردار هستند. براساس گزارش ارزشیابی کیفی خودروها در مردادماه، در گروه خودروهای سنگین تولیدی در بخش مسافربری در گروه خودروهای مینی بوس و میدل باس، مینی بوس ایسوزو سحر و شیلر که هر دو متعلق به شرکت بهمن دیزل است، چهار ستاره کیفی را به خود اختصاص داده اند. این در حالی است که مقایسه با کیفیت این خودروها در تیرماه امسال، محصول شیلر سه ستاره کیفی را کسب کرده بود اما ایسوزو سحر در تیرماه هم چهار ستاره بوده است.
در بخش اتوبوس های بین شهری نیز اتوبوس اسکانیا ۴۲۱۲ مارال از تولیدات شرکت عقاب افشان چهار ستاره کیفی را به خود اختصاص داده است. همچنین در گروه خودروهای باری، کامیونت ایسوزو NMR85 و کامیونت ایسوزو NPR75K که هر دو تولید شرکت بهمن دیزل هستند، چهار ستاره شده اند و پس از آنها، کامیونت شیلر بهمن دیزل و کامیونت الوند سایپادیزل هر یک سه ستاره کیفی از پنج ستاره را کسب کرده اند.
در بخش کامیون ها نیز به ترتیب کامیون ایسوزو NPR75M بهمن دیزل چهار ستاره کیفی و کامیون بنز WH ایران خودرو دیزل سه ستاره کیفی به دست آورده اند. در دسته کشنده ها هم خودروی کشنده فوتون Auman H4 شرکت ایران خودرو دیزل توانست چهار ستاره کیفی و پس از کشنده FAW J6 سیباموتور سه ستاره کیفی را به خود اختصاص دهند.
گفتنی است در مدل ارزیابی کیفی خودروهای داخلی، این محصولات بسته به کیفیت خود یک تا پنج ستاره دریافت می کنند. یک ستاره پایین ترین و پنج ستاره بالاترین سطح کیفی را نشان می دهد.
ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com