وقتی صحبت از رشد بازار سرمایه میشود منظور یک رشد پایدار و مستمر در میان مدت و بلندمدت است. بازار در یک سال گذشته با یکسری مشکلات و ریسکهای سیستماتیک روبهرو شد که هنوز سایه آن بر سر بازار سرمایه سنگینی میکند. اگر این وضعیت با چشمانداز مثبت افزایش قیمت نفت تغییر مسیر بدهد چشمانداز بازار سرمایه هم مثبت میشود. دومین نکته که بازار را با ابهام مواجه کرده نتیجه مذاکرات هستهای است. از آنجا که تاریخ 10 اسفند ماه برای رسیدن به توافقی کلی سیاسی ایران با گروه 1+5 مطرح شده بازار منتظر است که نتیجه توافق یا عدم توافق سیاسی روشن شود. در صورتی که این توافق صورت گیرد بیشترین اثری که بعد از انتشار خبر آن شکل میگیرد، امید به آینده اقتصاد است.
به عبارتی شاید اثرش برای بازار سرمایه یک اثر روانی کوتاهمدت باشد اما اثر واقعی آن در اقتصاد کشور اصلا کوتاهمدت و موقتی نیست، بلکه یک اثر بلندمدت است و همین اثر واقعی در بازار اولیه میتواند در میانمدت و کوتاهمدت بازار ثانویه را از رکود خارج کند. برخی تصمیمها با اصول بازار سرمایه و بازار محوری مغایر بوده، بنابراین امروز بهترین و کارسازترین اقدام دولت برای کمک به بازار سرمایه کاهش نرخ سود سپرده است.
در بخش کلان اقتصاد آمارها حاکی از رشد اقتصادی است مثلا در میزان فروش نفت، فرآوردههای نفتی، میعانات گازی نسبت به دوره مشابه قبل رشد داشتیم و همین عاملی شد که نرخ رشدهای خوبی را به نسبت سال قبل تجربه کند اما بنگاهها با واقعیت عجیب دیگری روبهرو هستند. در صنایع مختلف از صنایع غذایی گرفته تا صنایع بزرگ چون فولاد و سیمان شاهد کاهش فروش و افت قیمت فروش هستیم که در سالهای اخیر در نوع خود بیسابقه است. اما این مشکلات لاعلاج نیستند فقط باید راه درمان درست را برای برون رفت از آن انتخاب کرد. انبارهای پر از کالای امروز با انبارهای پر از کالای سالهای گذشته متفاوت است و دلیل اصلی آن کاهش شدید قیمت جهانی کالاهاست.
به عبارتی، اگر یک بنگاه اقتصادی هماکنون بخواهد مشابه کالایی را که در انبار دارد تولید کند، قیمت تمام شدهاش 30-40 درصد کمتر میشود و همین بنگاهها در این شرایط با این قیمتها اگر بخواهند کالایی را صادر کنند باید با قیمت پایینتر محصول را به فروش برسانند و این مشکلی است که بیشتر بنگاههای خرد با آن دست به گریبان هستند.
* مدیرعامل شرکت مدیریت سرمایه گذاری ملی ایران