لیزینگ، ناوگان هوایی ایران را جوان می کند

دبیرکل کانون شرکت‌های لیزینگ چند روز قبل خبر از آغاز فرآیندی داد که می‌تواند در نوع خود یک انقلاب جدید در نحوه تامین ناوگان هوایی ایران به حساب آید. براساس صحبت‌های وی، نخستین ایرلاین ایرانی تلاش خود را برای وارد کردن هواپیماهای جدید از طریقی جز خریدن هواپیماها آغاز کرده که نتیجه‌بخش شدن این موضوع می‌تواند به یک تغییر عمده در این زمینه منجر شود. در طول سال‌های گذشته و با توجه به تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، ‌بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی داخلی در تامین ناوگان هوایی جدید مدنظر خود با مشکلات جدی مواجه شدند. در طول این مدت نه تنها امکان خرید هواپیماهای دست اول و نوساز برای شرکت‌های هواپیمایی ایران فراهم نشد که حتی خرید هواپیماهای کار کرده با عمر بسیار بالا نیز باید از طریق واسطه‌های چندگانه و با قیمتی بسیار بالاتر از حد واقعی آنها صورت می‌گرفت.

در این شرایط خط قرمز تحریم‌ها به شرکت‌های لیزینگ و اجاره هواپیما نیز وسعت پیدا کرد تا جایی که حتی ایرلاین‌های ایرانی براساس تحریم‌ها نتوانستند دیگر به بحث اجاره هواپیماهای مسافرتی نیز فکر کنند. این مسئله در حالی به وجود آمد که در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی بزرگ دنیا با توجه به شرایط خاصی که دارند، ترجیح می‌دهند به جای خرید پرنده‌های مسافرتی جدید، نسبت به اجاره یا اجاره به شرط تملیک آنها برنامه‌ریزی کنند. در کنار هزینه بسیار بالای خرید هواپیماهای نوساز غول‌پیکر شرکت‌های ایرباس و بویینگ و البته محدودیت خط تولید آنها برای پاسخ دادن به تمام نیاز موجود در بازارهای جهانی، مسئله مهم دیگری که در طول سال‌های گذشته ایرلاین‌های مختلف را بر آن داشته تا به جای خرید به اجاره هواپیماها فکر کنند، بحث انعطاف‌پذیر کردن ناوگان‌شان بوده است.

تجربه تلخی که در طول سال‌های گذشته برای بسیاری از ایرلاین‌های ایرانی به وجود آمده و با وجود هواپیماهای قدیمی، عمر ناوگان ایران به بیشتر از 20 سال رسید، در ایرلاین‌های خارجی با اجاره کردن هواپیماهای جدید از بین رفته است. بسیاری از شرکت‌های بزرگ مطرح در این عرصه با بستن قراردادهای طولانی‌مدت با موسساتی که به طور خاص هواپیماها را اجاره یا لیزینگ می‌دهند، عمر ناوگان خود را به کمتر از چند سال رسانده‌اند و در مقابل نیز هرگاه سن هواپیماهای فعال در خطوط‌شان افزایش یافته، آنها را با مدل‌های جدیدتر تعویض می‌کنند.

این رویکرد بسیار مهم که در ایران به دلیل تحریم‌ها و البته نبود رویکرد قانونی شفاف تاکنون به تاخیر افتاده اخیرا به نظر می‌رسد در فضای پس از تحریم بار دیگر در دستور کار قرار گرفته و از سوی تعدادی از ایرلاین‌ها با جدیت بیشتری دنبال می‌شود.

تامین 400 هواپیمای جدید جز با لیزینگ ممکن نیست

معاون اسبق سازمان هواپیمایی کشوری معتقد است هرچند هنوز شرایط دقیق لیزینگ هواپیما در ایران مشخص نشده اما قطعا این امر باید به‌صورت یک هدف در نظر گرفته شود زیرا برای تامین نیازهای کشور چاره‌ای جز این وجود ندارد. علیرضا منظری در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه می‌توان به راه‌اندازی موسساتی که هواپیما لیزینگ می‌دهند در داخل کشور فکر کرد، اظهار کرد: ‌در حال حاضر رویکرد بسیاری از ایرلاین‌های خارجی، اجاره هواپیما به جای خرید آنهاست زیرا این امر از یک سو به کاهش هزینه‌ها می‌انجامد و از سوی دیگر عمر ناوگان را پایین می‌آورد. در صورتی که ما بتوانیم در ایران نیز این تجربه را حاکم کنیم، قطعا بسیاری از مشکلات ما حل می‌شود.

دبیر سابق انجمن شرکت‌های هواپیمایی نیز معتقد است اگر ایران بنا دارد در طول سال‌های آینده 400 هواپیمای مسافرتی جدید به ناوگان خود وارد کند، چاره‌ای جز استفاده از ترفندهایی مانند لیزینگ و اجاره هواپیما نخواهد داشت. حمید غوابش در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با بیان این موضوع تصریح کرد: با توجه به اینکه هزینه‌های بالای خرید هواپیماهای جدید برای بسیاری از ایرلاین‌های فعال در این عرصه هزینه‌ای سنگین به بار آورده و بار مالی زیادی را به وجود می‌آورد در طول سال‌های گذشته گزینه‌ای به نام شرکت‌های لیزینگ در شرکت‌های مختلف جهان فعال شده که به جای ایرلاین‌ها خود به طور مستقل هواپیما خریداری کرده و عرضه می‌کنند.

وی ادامه داد: این روش بسیار موثر باعث شده ایرلاین‌ها از زیر بار خرید هزینه‌ هواپیماهای نو خارج شوند و آن را صرف کیفیت در خدمات کنند. در کنار آن شرکت‌های لیزینگ انتخاب‌های زیادی از مدل‌های مختلف نیز ارائه می‌کنند که می‌تواند وضعیت ناوگان را از تک محوری نجات دهد. غوابش درباره امکان استفاده از توان شرکت‌های لیزینگ در داخل ایران نیز گفت: با توجه به اینکه این صنعت، صنعتی سودآور به حساب می‌آید و تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی در نقاط مختلف جهان در آن مشغول به کار هستند می‌توان انتظار داشت با فراهم شدن شرایط لازم تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران داخلی وارد این بخش شوند.

براساس صحبت‌های دبیرکل کانون شرکت‌های لیزینگ، شرکت هواپیمایی ماهان به‌عنوان نخستین ایرلاین ایرانی مذاکره خود را برای وارد کردن هواپیماهای لیزینگی به ایران آغاز کرده و در صورت جدی شدن بحث آن احتمالا پای شرکت‌های لیزینگی خارجی به ایران باز خواهد شد. وزیر راه صحبت از نیاز ایران به حدود 400 هواپیمای جدید کرده و شاید حضور لیزینگ‌ها بتواند بخشی از نیازها را جبران کند.