کاهش 11درصدی حجم، افزایش 3درصدی ارزش معاملات / قیمت برخی مواد شیمیایی درآذرماه افزایش یافت

در آذرماه 146910 تن محصول شیمیایی در بورس کالا عرضه شده است که از این میزان 56716 تن به ارزش تقریبی 931 میلیارد ریال معامله شد. به این ترتیب باوجود اینکه حجم معاملات حدود 11 درصد کاهش نشان می‌دهد، ارزش معاملات با افزایش 3درصدی به 931 میلیارد ریال رسیده است که ناشی از افزایش نسبی قیمت برخی مواد در آذرماه است. (نمودار1و2)همان‌گونه که از نمودار2 نیز مشخص است، ارزش معاملات بعد از افت شدید در آبان‌ماه، اندکی بهبود یافته است، اما همچنان روند تقاضا و ارزش معاملات نسبت به مهرماه پایین است که ناشی از رکود بازار و نیز نا اطمینانی حاکم بر بازار در نتیجه افت شدید قیمت نفت است. در این ماه بیشترین ارزش معاملات به ترتیب مربوط به محصولات استایرین منومر، تولوئن دی ایزو سیانات، سود کاستیک و منواتیلن گلایکول است که در نمودار 3 نشان داده شده است.

بیشترین ارزش معاملات در این ماه مربوط به محصول استایرین منومر با 251 میلیارد ریال است. نگاهی به آمار معاملات به ثبت رسیده نشان می‌دهد شرکت‌های پتروشیمی اروند، پارس و شیراز بیشترین حجم معاملات و شرکت‌های پتروشیمی پارس، کارون و شازند بیشترین ارزش معاملات این زیرگروه را به خود اختصاص دادند. (نمودار4و5)در این ماه محصولاتی مانند جوش شیرین، سود کاستیک، استایرن منومر و دی اتیلن گلایکول از جمله محصولاتی بودند که با استقبال معامله‌گران روبه‌رو شدند که در ادامه به ترتیب مورد بررسی قرار خواهندگرفت.

1- جوش شیرین

در آذر ماه 3000 تن محصول جوش شیرین پتروشیمی شیراز در بورس کالا عرضه شد که با ثبت تقاضایی معادل 7150 تنی مواجه شد و در نهایت تماما به ارزش تقریبی 45. 9 میلیارد ریال به فروش رسید.(نمودار6) همان‌طور که از نمودار7 نیز مشخص است در هفته ابتدایی آذر ماه قیمت این محصول افزایش یافت که با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی، در دو هفته متوالی قیمت‌ها روند نزولی به خود گرفت اما از هفته‌های میانی آذرماه و به دنبال افزایش قیمت‌های جهانی، قیمت‌ها در بورس کالای ایران شکل صعودی به خود گرفت.

در بازار آزاد قیمت جوش شیرین در هفته نخست با افزایشی ملایم مواجه شد به‌طوری‌که قیمت‌ها از 1690 تومان به 1775 تومان رسید و سپس با یک جهش قیمتی210 تومانی تا اواسط ماه به 1900 تومان رسید. در هفته پایان نیز قیمت‌ها با کاهش اندکی به 1815 تومان رسید و تا پایان ماه در این سطح قیمت باقی ماند.

2- سود کاستیک

در این ماه شاهد نوسانات در قیمت پایه این محصول بودیم به‌طوری‌که قیمت پایه این محصول که در ابتدای آذر ماه 4025 ریال اعلام شده بود، بعد از کاهش حدود 3 تومانی به 3992 ریال رسید و دوباره با اعلام قیمت‌های جدید در 23 آذر افزایش یافت و به 4073 ریال رسید. در این ماه پتروشیمی اروند و بندرامام به ترتیب 16000 و 4000 تن سودکاستیک در بورس عرضه کردند که با استقبال خریداران مواجه شدند. بخشی از این استقبال مربوط به کاهش عرضه محصول بندرامام بود. (نمودار8)

آنگونه که نمودار 9 گویای آن است، با کاهش میزان عرضه در این ماه، تقاضا برای این محصول روند صعودی به خود گرفته است. در ضمن نمودار نشان می‌دهد به دنبال افزایش رقابت ناشی از کاهش عرضه، میانگین قیمت این محصول در تالار بورس کالا نیز به تدریج افزایش یافته است. افزایش تقاضا باعث شد در هفته پایانی آذرماه تا سطح 8 درصد نسبت به قیمت پایه برای خرید این محصول رقابت قیمتی به ثبت برسد.

به دلیل جلوگیری از افزایش رقابت در بازار این محصول، بورس کالا تصمیم گرفت دوباره این محصول را در ردیف محصولات بهین‌یابی قرار دهد. از این رو تا اطلاع ثانوی این محصول همراه سایر محصولات شیمیایی بهین‌یابی در روزهای چهارشنبه هر هفته عرضه خواهد شد.

3- دی اتیلن گلایکول

این محصول در مهرماه جزو محصولات پررقابت در بورس کالا بود، در آبان و آذر ماه روزهای آرام‌تری را سپری کرد. در این ماه 1012 تن دی‌اتیلن گلایکول توسط پتروشیمی‌های شازند و مارون در تالار محصولات شیمیایی عرضه شده که 616 تن آن مورد معامله قرار گرفته است. (نمودار10)همان‌گونه که در نمودار 11 مشخص است میزان عرضه محصول دی اتیلن گلایکول پتروشیمی مارون از شازند بیشتر بوده و معمولا 60 درصد عرضه این محصول در بورس کالا متعلق به این پتروشیمی است. در ضمن تقاضای این محصول در آبان و آذر، نسبت به مهر ماه افت شدیدی داشته است.

در مهر ماه تمامی عرضه‌های این محصول روی سقف قیمتی معامله شد. در حالی که در ادامه بسیاری از محموله‌های عرضه شده به قیمت پایه دادوستد شدند. نمودارهای 12و13 گویای بالا بودن میزان رقابت قیمتی برای محصول پتروشیمی شازند نسبت به پتروشیمی مارون است. لازم به ذکر است در بسیاری از موارد به دلیل کیفیت بالا نیز مقدار عرضه پایین پتروشیمی شازند، به‌طور معمول خریداران اقبال بیشتری به دی اتیلن گلایکول این پتروشیمی دارند.

4-  استایرن منومر

در سه ماهه پاییز شاید بتوان استایرن منومر را پرحاشیه‌ترین محصول گروه شیمیایی در بورس کالا دانست. اورهال پتروشیمی پارس (تنها عرضه‌کننده این محصول در بورس کالا) و نیز اضافه شدن نام پتروشیمی تبریز و قائد بصیر در کنار سایر خریداران، موجب بالا رفتن حجم تقاضا برای این محصول شد. به‌طوری‌که تمام عرضه‌های این محصول در سه ماهه پاییز (در بورس کالا) با رقابت قیمتی بالا و در بیشتر موارد تا سقف قیمتی مورد معامله قرار گرفتند.

در نمودار 14، میزان عرضه، تقاضا و حجم معامله این محصول در سه ماهه پاییز نشان داده شده است. همان‌طور که از نمودار نیز مشخص است، با افزایش نسبی حجم عرضه و نیز کنترل‌هایی که بورس کالا بر روند معامله این محصول اعمال کرد، میزان تقاضا و رقابت قیمتی در آذرماه به نسبت مهرماه فروکش کرده است. با این وصف به دلیل مشکلات ناشی از ورود سفارش‌های با حجم بالا هنوز گاهی رقابت‌های قیمتی شدیدی روی این محصول صورت می‌گیرد.

در نمودار 15 نیز مشخص است که روند قیمتی این محصول در سه ماهه پاییز نوسان زیادی داشته است. اما به جز چند مورد عرضه این محصول در اواخر آبان و آذر ماه، بیشتر عرضه‌های این محصول روی سقف قیمتی معامله شده است. قیمت پایه این محصول نیز روند صعودی اما آرامی داشته است و از 28485 ریال در ابتدای مهر ماه به 29643 در اواخر آذرماه رسیده است. بیشترین تقاضای این محصول نیز در تاریخ 8 مهر ماه با 15648 تن به ثبت رسیده است.

مدیر واحد معاملات کالا و انرژی  کارگزاری تامین سرمایه نوین